Новости за 23.12.2020

پاکستان جمهوري غورځنګ (پي ډي اېم) د ډېسېمبر پر ۲۳مه د خیبر پښتونخوا د مردان په جلسه کې د وزیراعظم عمران خان د حکومت پر اقتصادي تګلاره انتقاد وکړ. د اپوزیشن ګوندونو د دې اتحاد سیاستوالانو دعوه وکړه چې د پاکستان تحریک انصاف په مشرۍ اېتلافي حکومت د هېواد د اقتصادي ستونزو په هواري کې پاتې راغلی. د مردان تر جلسې مخکې د اپوزیشن ګوندونو سیاستوالان او زرګونه پلویان په قافلو کې له ښاره تېر شول. پي ډي اېم وايي، په فبرورۍ کې د اسلام اباد لوري ته لاریون کوي. حکومت په بیا بیا ویلي چې خراب اقتصاد ورته له تېرو حکومتونو په میراث کې پاتې دی چې سموي یې. Читать дальше...

د فیفا د اجرایي مشر یوسف رشید جنازه نن مازدیګر د کابل په چهلستون سیمه کې خاورو ته وسپارل شوه.  هغه او موټر چلونکی یې نن سهار دندې ته پر لاره د نا معلومه وسله والو په ډزو ووژل شول.  د یوسف رشید ورور عبدالباقي رشید د جنازې په مراسمو کې وویل چې هغه کومه شخصي دښمني نه درلوده: " نن دا غم پر موږ راغلی، خدای پاک دې په هېواد داسې ورځ راولي چې هېڅوک او هېڅ افغان کور د دغو غمونو شاهدان ونه اوسیږي، سهار چې له کوره وته، روغ جوړ او له پلار سره مې په خندا خدای پاماني وکړه، وروسته زنګ راغی چې مشر ورور مې شهید... Читать дальше...

د پاکستان په کراچۍ کې د یخ د زېرمه کولو په یوه کار ځای کې چاودنې لږ تر لږه ۱۰ تنه وژلي او ۳۰ تنه یې ټپیان کړي دي. د کراچۍ ښار د همدې سیمې د ښاروالۍ یوه مسئول لایق احمد ویلي، پېښه تېره شپه د کارخونې د بایلر یا اوبو جوشولو وسیلې دچاودنې له کبله شوې ده.  د ده په خبره، له چاودنې سره سم د کارځای ودانۍ نړیدلې او یو شمېر کارکوونکي یې تر خاورو او تېږو لاندې شوي دي.  د کراچۍ ښار د مرکزي ضلعې د پوليسو مشرې شهلا قریشي هم رسنيو ته ويلي، د لومړنیو مالوماتو له مخې دا د بايلر چاودنه وه خو په خبره یې له پلټنو وروسته به هرڅه په ډاګه شي. Читать дальше...

د مشال تر رڼا لاندې بحث کې مو په ۲۰۲۰ز کال کې د پاکستان او افغانستان خبریالانو ته د ورپېښو چیلېنجونو او ستونزو موضوع څېړلې. په دې کال کې د دواړو هېوادونو پر خبریالانو د بریدونو ترڅنګ د هغوی د وېرونې، ځورونې او په کار کې یې د خنډونو پیدا کولو یو شمېر پېښې ثبت شوې. د خبریالانو د ساتنې کمېټۍ (کمېټي ټو پروټېکټ جرنلېسټس یا سي پي جې) په خپل تازه کلني رپورټ کې ویلي چې روان کال په نړۍ کې ۲۱ خبریالان وژل شوي. خپرونه د غږ پر ځای کې اورېدای شئ.

په کابل کې یو پخواني ښوونکي په یوه بې ساري اقدام سره د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت په مدیریت خپل شخصي کتابتون د خلکو په واک کې ورکړ. دغه کتابتون د اطلاعاتو او فرهنګ د پخواني وزیر سید مخدوم رهین او د شپږمې ناحیې د عامه کتابتون د مسوولینو له لوري پرانېستل شو. د دغه کتابتون مالک امیر حمزه وايي چې په دغه کتابتون کې له دوه زره جلده زیات کتابونه شته چې د مطالعې د فرهنګ د پیاوړتیا په هدف یې په شپږمه ناحیه کې د خلکو په واک کې ورکړ. دی وايي: "د کتابتون له رامنځته کېدو زما یوازنی هدف د ځوانانو مطالعه ده... Читать дальше...

د ژمي په راتلو سره د خوست له بېلابېلو ولسوالیو لسګونه په لرګیو بار موټر د خوست ښار ته راځي او له دې ځایه د هېواد نورو ولایتونو ته د پلور لپاره انتقالیږي. له خوسته د کابل په شمول بېلابیلو سیمو ته د سونګ لپاره د لرګیو دې لېږد په خوست کې د ځنګل وهنې په اړه اندېښنې زیاتې شوي دي. خوستیان له ځايي ادارې غواړي چې د ځنګلونو د وهلو مخه دې ونیسي. د خوست ښار په شمالي برخه کې د لرګیو ټال کې عادل مرجان له تېرو ۳۰ کالونو راهیسې د لرګیو کاروبار کوي وایي، هره ورځ د خوست سربېره یوازې له دې ټاله لسګونه په لرګیو بار موټر نورو ولایتونو ته د پلور لپاره ځي. Читать дальше...

په نشه یي توکو روږدوالی داسې ستونزه ده چې په افغانستان په ځانګړي توګه فراه ولایت کې ډېری ځوانان او مېرمنې ورسره لاس او ګرېوان دي. د ژمي په را رسېدو سره، په فراه ولایت کې په مخدره موادو د روږدو ښځو ژوند لا سخت شوی. نور جزئیات په دې ویډیويي راپور کې وګورئ او له ملګرو سره شریک هم کړئ:

د فیفا د مشر یوسف رشید وژلو د افغان چارواکو او یو شمېر بهرنیو ديپلوماتانو غبرګونونه پارولي.  ارګ په یوه خبرپاڼه کې ویلي، ولسمشر اړوندو ادارو ته لارښوونه کړې چې پر ښاغلي رشید برید کوونکي وپيژني او سزا ورکړي.  په کابل کې د امریکا سفارت شارژدافیر د فیفا پر مشر یوسف رشید برید غندلی او هغه یې د دیموکراسۍ یو فداکاره ملاتړی یاد کړی دی.  د فیفا یا د افغانستان د ازادو او عادلانه ټاکنو بنسټ مشر یوسف رشید نن سهار دندې ته پر لاره و چې  د کابل ۷مه حوزه کې برید پرې وشو.  برید کې پر نوموړي سربیره د هغه موټر چلونکی چې سمیع الله نومېده، هم وژل شوی دی. Читать дальше...

د کونړ په غازي اباد ولسوالۍ کې د ماین چاودنې ۳ تنه ملکیان ټپیان کړل.  د امنیه قوماندانۍ ویاند فریدالله دهقان وایي، چاودنه نن سهار ۱۰ بجې د همدې کسانو پر موټر وشوه: "د وطن، خاورې او خلکو دښمنانو په لویه لاره کې ماین خښ کړی و، د ملکیانو سراچه ډوله موټر پرې برابر شو چې درې تنه په کې ژوبل شوي دي."  د سیمې اوسیدونکو بیا ازادي راډیو ته ویلي چې ماین چاودنه کې ۸ تنه ټپیان شوي دي.  تراوسه چا د دغې چاودنې مسولیت نه دی منلی.

د نورستان مرکز پارون او واما ولسوالۍ ته له ناامنو سېمو را کډه شوي کورنۍ وايي، سوړ ژمی یې د ماشومان ژوند ګواښي، خو تر اوسه چا د مرستې لاس نه دی ور اوږد کړی. خو د دې بې ځایه شویو کورنیو څخه یې ډېری وايي، د هېچا د مرستې لاس نه دی ورغزیدلی او که د دوی په نوم مرستې هم شوي وي، مستحقو کسانو ته نه دي رسیدلي. فضل مولا د نورستان له وایګل ولسوالۍ واما ته کډه شوی وايي: "له نورو ولسوالیو واما ولسوالۍ ته خلک مهاجر شوي، دلته اکثره یوې کورنۍ او معلومو کسانو همکارې کېږي. مرسته شوي مواد په خپلوانو ویشل کېږي، له... Читать дальше...

د افغانستان د عامې روغتیا وزارت وایي، د کرونا په دویمه څپه کې د دغه ویروس مثبتې پېښې زیاتې شوي دي. دا وزارت وایي چې د کرونا د مثبتو پېښو په زیاتېدو د دې هېواد روغتیايي حالت ګواښونکی کېږي. د دې وزارت مرستیالې ویاندې معصومه جعفري د چهارشنبې (د مرغومي ۳مه) په ورځ ازادي راډیو ته وویل: "که څه هم د لومړۍ څپې پرتله چمتوالی او د دې ویروس په اړه عامه پوهاوی زیات دی، خو اوس چې ژمی دی او خلک ‌‌‌‌‌‌ډېر کله په تړلې فضا کې راټولېږي، د فصلي ریزوشونو او ناروغیو، د انفولانزا ویروس شتون او د هوا ککړتیا کولای شي... Читать дальше...

په سروې خپرونه کې مو دا اوونۍ ډاکټره صایمه عابد مېلمنه ده. ډاکټر صایمه د عامې روغتیا ماهره ده. هغه په خېبر پښتونخوا کې د عامې روغتیا اتحادیې یا پبلک هیلت ایسوسي اېشن مشره ده. هغه په یو شمېر نړیوالو ادارو کې د روغتیا په برخه کې کاري‌ تجربه لري. د دې تر څنګ هغه د استادۍ‌ له شعبې سره هم منسلکه ده او وايي‌ چې په خپله کاري تجربه کې زده کړې ورکول تر ټولو غوره ګڼي.‌ له ډاکټرې صایمې سره زموږ همکارې ملیحې امیرزاده خبرې کړي‌ دي.‌

د سولې دویم پړاو خبرو له پیلېدو وړاندې، افغانستان ته د بهرنیو چارواکو او د سیمې هېوادونو ته د افغان چارواکو په سفرونو کې د افغانستان سوله او ملي امنیت د ټولو خواوو د بحثونو اساسي محور و. له تاجکستانه د ملي مصالحې عالي شورا مشر عبدالله عبدالله له راستنېدو وروسته، د دې شورا مسوولان وايي، لا هم اړتیا ده چې د افغانستان د سولې لپاره سیمه‌ییزه په ځانګړي ډول د ګاونډیانو ترمنځ اجماع نوره هم پیاوړې شي. د دې شورا ویاند فریدون خوځون د‌ چهارشنبې )د مرغومي ۳مه) په ورځ ازادي راډیو ته وویل، تاجکستان د سولې... Читать дальше...

په کابل کې د امریکا سفارت شارژدافیر د فیفا پر مشر یوسف رشید برید غندلی او هغه یې د دموکراسۍ یو فداکاره مدافع یاد کړی دی.  راس ویلسن پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي چې د ښاغلي رشید وژنه د هغه کورنۍ او ټول افغانستان ته یوه ضایعه ده.  د کابل د امنیه قوماندانۍ ویاند فردوس فرامرز وایي، د  ازادو او عادلانو ټاکنو بنسټ مشر نن سهار کابل کې دندې ته پر لاره و چې نا معلومه وسله والو  برید پرې وکړ.  دې برید کې د ښاغلي رشید موټرچلونکی سمیع الله هم روغتون کې سا ورکړې ده.  د ښاغلي رشید ورور عبدالباقي رشید ازادي... Читать дальше...

د فرانسې چارواکي وایي، درې پولیس نن سهار هغه مهال په ډزو کې ووژل شول چې د کورني تاوتریخوالي یوې پېښې ته د ځواب ویلو لپاره سیمې ته ورسېدل.   دغه پېښه کې یو بل پولیس ټپی شوی دی.  دغو پولیسو هڅه کوله، هغه مېرمن وژغوري چې له خاوند سره له شخړې وروسته د خپل کور بام ته ختلې وه.  د راپورونو له مخې، وسله وال کس لومړی په پولیسو ډزې کړي او بیا  یې کور ته اور اچولی.  دا ښځه د کور له بامه د پولیسو له خوا را ښکته شوې او د برید کوونکي جسد هم موندل شوی دی.  برید کوونکی ۴۵ کلن دی او څارنوالانو ویلي، پخوا... Читать дальше...

د افغانستان بهرنیو چارو وزارت وایي، د بهرني سیاست د ښه والي لپاره د وزارت د جوړښت یا تشکیل پر اصلاحاتو او سمونې کار روان دی. د دغه وزارت ویاند ګران هېواد وایي، پر تشکیلاتو دغه کتنه له وزارته نیولې تر سفارتونو او جنرال کونسلګریو پورې د بهرني سیاست ټول بنسټونه را نغاړي.  دی وايي: "بهرنی سیاست به د ملت د لومړیتوبونو په پام کې نیولو او د سیمې او نړۍ د سیاسي متحولینو په پام کې نیولو سره رامنځته کېږي، تشکیل هم داسې عیاریږي چې د دغو لومړیتوبونو او د بهرني سیاست اړتیاو ته ځواب ورکوونکی و اوسي."  ګران... Читать дальше...

یوسف رشید سهار شااوخوا نهه بجې (نن) په ټني کوټ سیمه کې د ناپېژاندو وسله والو په برید کې ووژل شو او موټروان یې ټپي دی

د افغانستان د ازادو او عادلانه انتخاباتو بنسټ (فیفا)د پروګرامونو مشر وايي چې یوسف رشید نن چهارشنبه (د مرغومي ۳مه) سهار شااوخوا نهه بجې د اومې حوزې اړوند د ټني کوټ سیمه کې نا پېژندو وسله والو برید وکړ چې په پایله کې نوموړی و وژل شو او موټر چلونکی یې ټپي شوی. نعیم اصغري ازادي راډيو ته وویل، له دې وړاندې یوسف رشید ته هېڅ ګواښ نه و شوی او نه هم نوموړي کومه شخصي ستونزه درلوده: "یوسف رشید ته هېڅ ګواښ نه و شوی، پرون مازدیګر له موږ سره یو ځای و، ورسره مو خبرې وکړې، موږ ته یې هېڅ هم ونه ویل چې چا دې ورته... Читать дальше...

د ارزګان خلک له طالبانو غواړي، چې کور په کور دې د پولیو واکسین تطبیق ته اجازه ورکړي.   طالبان د ارزګان د مرکز ترینکوټ او ولسوالیو په هغو سیمو کې چې د دوی تر واک لاندې دي، د تېرو پنځو کلونو راهېسې د کور په کور واکسینو مخه نیولې ده.  ځايي خلک وايي، دا چاره ددې سبب شوې، چې یو شمېر ماشومان د پولیو له واکسین پاتې شي.  نور تفصیل له ترینکوټ څخه د شریف الله شرافت په راپور کې، چې د لاندې لینک په کېکاږلو سره یې اورېدلی شئ:

په افغانستان کې د دایمي اوربند د ټینګښت امکان، د تاوتریخوالي زیاتېدل او د افغان امنیتي ځواکونو د ملاتړ دوام، د دواړه مشرانو د بحث عمده موضوعات وو.

د افغانستان مالیې وزارت وايي، هڅه کوي، چې د عوایدو په سرچینو کې د اصلاحاتو پلي کولو له لارې هېواد د مالي خپلواکۍ تر کچې ځان ورسوي. د مالیې وزارت ویاند شمروز مسجدي ازادي راډیو ته وویل، چې په روان مالي کال کې د عوایدو راټولېدو لپاره ۲۰۸ میلیارده افغانۍ هدف ټاکل شوی وو، چې د کرونا ویروس خپرېدو او د اقتصادي او ټولنیز وضعیت د تحلیل له کبله یې ټاکلی هدف پوره نه شو. خو ده وویل، مالیې وزارت وکولی شول، چې د کال تر پایه ۱۷۴ میلیارده افغانۍ عواید راټول کړي. دا په داسې حال کې ده چې تېره ورځ د مالې وزیر... Читать дальше...

د غزني مرکز ته څېرمه په نواباد سیمه کې یوې مېرمنې یو کافي شاپ جوړ کړی دی. د غزني ښار شمال لوېديځ لور ته په پنځه کیلومټرۍ کې په نواباد سیمه کې په دوهم پوړ کې یو شمېر نجونې او مېرمنې سره راټولې شوې. دلته د ښځو ترڅنګ یو شمېر سړي هم د خپلو کورونیو له مېرمنو سره د تفریح لپاره راغلي. د دغه کافي شاپ چلوونکې شل کلنه معصومه د هرکلي په غرفه کې ناسته ده. معصومه وايي، د خپلې ټولنې د ښځو د تفریح او خوشحالۍ لپاره یې دغه کافې پرانیستې ده. دا زیاتوي، کال وړاندې یې د خپل مېړه په مرسته دې کار ته ملا وتړله... Читать дальше...

دې ټولنیزې شبکې په ۲۰۲۰ز کال کې د یوه اپ په جوړولو سره د ازادې وینا غږ اوچت کړ چې د استبدادي حکومتونو تر غوږونو پورې ورسېد.

کابل چاپ ورځپاڼو په نننيو ګڼو کې تر ډېره په پلازمېنه کابل کې د مقناطیسي ماین چاودنو د زیاتېدو او د خبریالانو هدفي وژنو په تړاو لیکنې او تبصرې خپرې کړي دي. مسير  مسیر ورځپاڼې د کابل او یو شمېر ولایتونو چاودنو او بریدونو ته په اشارې لیکلي، چې په کابل ښار کې چسپکي ماینونه او چاودنې ورځنۍ چاره ګرځېدلې. وړاندې د دغو چاودنو عوامل څېړل شوي او لیکل شوي، چې د دې ټولو تخنیکي دلایلو او ستونزو تر شا مهم او اساسي دلایل سیاسي دي ځکه په خبره یې ،دا سیاسي موخې دي چې پر امنیتي پېښو، تګلارو، کمزوریو او بریاوو مخامخ اغېز کوي. Читать дальше...

امریکا متحده ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د پنځلسو کسانو د بخښنې فرمان ورکړ. په دغو پنځلسو کسانو کې د کانګرس دوه پخواني غړي او دوه هغه کسان شامل دي، چې د امریکا په مخکیني دور ولسمشرۍ ټاکنو کې د روسیې د لاسوهنو په تړاو پلټونکو ته په دروغ ویلو تورن پېژندل شوي وو.  د ټرمپ په دې فرمان کې د بلک واټر د پوځي قراردادي کمپنۍ څلور غړي هم شامل دي، چې په ۲۰۰۷ کال کې په بغداد کې د قتل عام په تور محکوم شوي وو.  د راپورونو په اساس هغه وخت په بغداد کې له لسو زیات ملکیان وژل شوي وو.  د ټرمپ د ملي امنیت پخوانی... Читать дальше...