Новости за 24.12.2020

چارواکي وايي، په غزني کې د وژل شوي خبریال رحمت الله نېکزاد د وژونکو څرک یې لګولی دی.  د غزني والي جنرال محمد عمر نورستاني ازادي راډیو ته وویل، کله چې هم په څېړونو کې پرمختګ وشي، نو جزئیات به یې له تاسو سره شریک شي.  ښاغلی نورستانی زیاتوي: "موږ د نېکزاد صیب د قضیې په ارتباط کلک هدایت امنیتي ځواکونو ته ورکړی دی، په ځانګړي توګه چې کشفي برخې لري، یو څه سرنښت موږ پیدا کړی دی، موږ ورباندې کار کوو، کله چې یوې مثبتې پایلې ته ورسېدو انشاالله درسره شریک به یې کړو، کار په تیزۍ روان دی."  رحمت الله نېکزاد... Читать дальше...

د ټونس چارواکي وایي، مدیترانې سمندر کې د کډوالو د یوې وړې بیړۍ له ډوبېدو وروسته د شلو کسانو مړي موندل شوي دي.  دغه پېښه نن د ډسمبر په ۲۴مه شوې او کډوالو هڅه کوله چې اروپا ته ځانونه ورسوي.  د بیړۍ د ډوبېدو له پېښې پنځه تنه ژوندي ژغورل شوي او مسولین د شااوخوا شلو نورو کسانو چې ګمان کېږي ورک به وي، د پلټنې هڅې کوي.  د ټونس د ساحلي ساتونکو یوه ویاند ویلي، وژل شوي تر ډېره د افریقا د سب سهارا اوسیدونکي وو.  ژغورل شوېو کسانو ویلي چې بیړۍ کې د پنځوسو په شااوخوا کې کډوال سپاره وو او دوی د ایټالیا په لور روان وو.

که څه هم افغانستان د نړۍ په کچه د نشه‌يي توکو په کښت کې لومړی مقام لري، خو د دې هېواد د کورنیو چارو وزارت د نشه‌يي توکو سره د مبارزې د پولیس په توګه یو افغان لوبغاړی احمد ولي هوتک د سفیر په توګه وټاکه. د کورنیو چارو وزیر مسعود اندرابي د پنجشنبې په ورځ په کابل کې یوې خبري غونډې ته وویل، له نشه‌يي توکو سره د مبارزې پولیسو د سفیر په توګه د یوه افغان لوبغاړي ټاکل، د نشه‌يي توکو پر وړاندې د عامه پوهاوي په برخه کې یو اغېزمن ګام دی. دی وايي: "دا په دې معنا ده چې که یو ځوان پر ځان باور وکړي، ورزش وکړي... Читать дальше...

د افغانستان د ولسمشر دویم مرستیال محمد سرور دانش نن د پنجشنبې (د مرغومي ۴مه) په ورځ په دغه هېواد کې د بشري حقونو د مدافعینو په ملي لومړني کنفرانس کې په دغه هېواد کې وروستیو هدفي وژنو ته په اشارې وویل چې "د افغانستان دښمنانو" د ‌‌‌‌‌‌ډیموکراسۍ زړه، د بیان ازادي، د قانون حاکمیت، انتخابات او بشري حقونه هدف ګرځولي دي. ‎ښاغلي دانش زیاته کړه: "د دښمن اصلي موخه دا ده چې لومړی د خلکو تر منځ د وحشت او نهیلۍ موج خلق کړي او په دویم پړاو کې زموږ د ټولو خلکو او دولت تر منځ تفرقه او واټن رامنځته کړي او موږ د... Читать дальше...

پاکستان کې یوې ایالتي محکمې د هغه کس د ازادېدو حکم ورکړی چې ۲۰۰۲ میلادي کال کې د والسټریت ژورنال د خبریال دانیل پېرل د وژنې په جرم په اعدام محکوم شوی و. دغه محکوم کس احمد عمر سعید شیخ نومېږي او د ازادېدو خبره یې مدافع وکیل کړې ده. د سند ایالت عالي محکمې د پاکستان د سترې محکمې هغه حکم رد کړی چې ویلې ې و، سعید شیخ دې په توقیف کې وي.  شیخ د همدې میلادي کال په لومړیو کې د پیرل د وژنې په پېښه کې برائت ترلاسه کړ، خو د پیرل کورنۍ د دغه حکم په وړاندې دعوا ثبت کړه.  اوس د شیخ مدافع وکیل غوښتنه کړې چې مؤکل یې باید ژر تر ژره له بنده ازاد شي. Читать дальше...

د ټاکنو د ملاتړ نړیوالې ډلې "The Election Support Group" له افغان حکومته غوښتي چې د فیفا د مشر یوسف رشید د وژنې پېښه وڅیړي او عاملین یې د قانون منګولو ته وسپاري.  دغې ډلې نن په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې یوسف رشید د استازو د ټاکنو په برخه کې د افغانانو د حقونو پیاوړی ملاتړی و.  په خبرپاڼه کې  راغلي، د افغانستان د ټاکنیز سیستم د پیاوړتیا لپاره د ښاغلي رشید دوامداره ژمنتیا تلپاتې او په هېواد کې دننه او بهر د درک وړ ده.  دوی ویلي، دا ناوړه برید دا په ډاګه کوي چې افغانان هره ورځ له څومره ننګونو سره مخامخ کېږي. Читать дальше...

د سيند های کورټ د امریکايي خبریال ډېنيل پرل د وژنې په قضیه کې د بندي څلور ملزمانو د خوشې کولو امر کړی. د سيند های کورټ د دوه کسیزه ججانو بنچ د ډېسېمبر پر ۲۴مه په فیصله کې البته ویلي چې حکومت دې د څلورو کسانو احمد عمر شیخ، فهد نسیم، سید سلیمان ثاقب او محمد عادل نومونه د ممنوع الخروج کسانو یا اېګزېټ کنټرول په لېسټ کې واچوي. په پاکستان کې یوه عدالت شیخ ته د وال سټریټ ژورنال خبریال پرل د تښتونې او وژنې په قضیه کې د مرګ او پاتې درو کسانو ته یې د عمر قید سزاګانې اورولې وې خو د هغوی وکیل یې پر ضد په های کورټ کې درخواست دایر کړی وو. Читать дальше...

د افغانستان جمهوري ریاست وایي، د جنیوا له کنفرانس وروسته الکترونیکي حکومتولي د حګومت لومړیتوب دی او افغان ولسمشر محمد اشرف غني په دې اړه اړوندو ادارو ته د ځانګړي مېکانېزم د جوړولو امر کړی دی. د افغانستان جمهوري ریاست مرستیاله ویانده فاطمه مورچل وايي، په دولتي ادارو کې تر دې دمه۹۵ سلنه دولتي مامورین بایومټریک شوي دي. اغلي مورچل دا خبرې د ډیجیټلي زده کړو د پروګرام پرانېستلو غونډه کې وکړي او زیاته یې کړه چې د بایومټریک ترڅنګ دولت هڅه کوي د روان کال تر پایه د دولت کار کوونکو معاشونه د الکټرونیکي سیسټم له لارې ورکړي. Читать дальше...

په نړۍ کې د کرونا ویروس د چټکې خپریدا پر مهال چارواکو له عامو خلکو غوښتي چې د کرسمس او د نوي کال د شپې د لمانځلو په پار له راټولېدو او غونډو ډډه وکړي. دا په داسې حال کې ده چې د کرونا واکسین خلکو ته هیلې پیدا کړي، ځکه سلګونه میلیونه انسانان تر محدودیتونو لاندې ژوند کوي.  له دې سره په بریتانیا او جنوبي افریقا کې د کرونا ویروس بېلابېلو بدلون موندلو بڼو د خبرداري زنګونه وهلي، دا د ویروس دا صلي بڼې پرتله ژر له یوه بل انسان ته د لېږد وړ دي.  له دې سره- سره یو شمېر اروپایي هېوادونو له پرون راهیسې... Читать дальше...

د افغانستان د ولسمشر لومړی مرستیال وایي، ملا عبدالغني برادر د پاکستان حکومتي روغتون کې هغه ټپي طالبان کتلي چې د ده په خبره بې ویزې هلته تللي دي.  امرالله صالح نن په یوه ټویټ کې دغه راز ویلي، د طالبانو د تحریک مرستیال ښاغلي برادر په پاکستان کې " د روزنې یوه مرکز ته هم ورغلی چې د ترهګرو روزونکي وهڅوي."  د ښاغلي صالح د ادعا له مخې، برادر د پاکستان له حکومته د طالبانو د سخاوتمندانه ملاتړ په خاطر مننه هم کړې ده.  طالبانو تراوسه د ښاغلي صالح د دغو څرګندونو په اړه څه نه دي ویلي.   پاکستان ته د دوی... Читать дальше...

په پاکستان کې د کورونا وایرس ناروغۍ په اړه د حکومتي ووبپاڼې له شمېرو سره سم په ټول ملک کې په مجموعي توګه د کورونا ناروغانو شمېر له ۴۶۵،۰۷۰ اوښتی خو ۴۱۷،۱۳۴ کسان له ناروغۍ رغېدلي هم دي.

د اندونیزیا پخواني مرستیال ولسمشر او د محمدیه د علماوو سازمان رئیس یوسف کالا وړاندیز کړی چې د هېواد دیني عالمان یې چمتو دي چې د افغانستان د سولې په خبرو کې بشپړه مرسته وکړي. ښاغلی کالا چې اوس‌ مهال په کابل کې دی ویلي، دوی د افغان حکومت او طالبانو ترمنځ د خبرو کوربه‌توب ته هم تیار دي او د خپلو دیني عالمانو په ژبه به له دواړو لوریو وغواړي چې د سولې خبرې په اندونیزیا کې وکړي. یوسف کالا تېره شپه د افغانستان د ملي مصالحې عالي شورا له رئیس عبدالله عبدالله او یو شمېر مسوولانو سره هم کتلي دي. د دې... Читать дальше...

د شوکدر (شبقدر) ایډوکيټ شبير حسين ګګياڼی په خېبر پښتونخوا او قبايلي سيمو کې د تری تم کړو کسانو لپاره مبارزه کوي او په سپريم کورټ او پېښور های کورټ کې يې درخواستونه جمع کړي. نوموړي د بشري حقونو مبارز هم دي. د مشال مرکه کې شبير حسين ګګياڼي مېلمه دی. د پروګرام کوربه ګل اياز دی.

څلور ورځې وړاندې پاکستاني چارواکو اعلان وکړ چې هغو افغانانو ته د کرونا ویروس د ټېست منفي پایلې سند ورسره نه وي، له تورخمه به د تېرېدو اجازه ورنه کړل شي. ‎د پاکستان دغه اقدام د هغو افغانانو لپاره چې هره ورځ د تورخم له لارې دغه هېواد ته اوړي سرخوږی جوړ کړی دی، ځکه په دولتي لابراتوارونو کې کرونا ټېست ستونزمن دی او په خصوصي کې پرې لوړ لګښت راځي. ‎جان اغا د ننګرهار او بختیار ساپي د کونړ ولایتونو اوسېدونکو چې په تورخم لاره غواړي پاکستان ته ولاړ شي په دې اړه یې ازادي را‌‌‌‌‌‌‌ډیو ته وویل: "موږ د یوې... Читать дальше...

له خوسته د کابل په شمول بېلابیلو سیمو ته د سونګ لپاره د لرګیو دې لېږد په خوست کې د ځنګل وهنې په اړه اندېښنې زیاتې شوي دي.

د بلوڅ قامي پیوستون کونسل تر سیوري لاندې د بلوڅ زده کونکو اتحادیې (بي ایس او آزاد ) خپل لاریون د کوټې خبریالانو مرکز مخې ته پیل کړ او د ښار په بېلابېلو کوڅو کې تر تېرېدو وروسته یې پر اېدي چوک احتجاجي مظاهره وکړه.

په ورته وخت کې یوناما په افغانستان کې د اورکم غوښتنه کړې ده او ویلي یې دي چې تر دوو اوونیو په لنډه موده کې تمه ده چې د سولې مهمې خبرې پیل شي، نو هدفي وژنې او شخړې باید راکمې شي.

په دغو کې د هند، پاکستان، افغانستان او نړۍ وتلي فلمي ستوري، شاعران، لیکوالان، نڅاګر او دې ته د ورته نورو شعبو خلک هم شامل دي.

د ازادې اروپا سرپرستې مشرې ډیزي سیندلر ښاغلي غني ته د یوه لیک په استولو په هلمند کې د خپل خبریال الیاس داعي وژنه یاده کړې چې غږ یې د هغې په وینا، د دې لپاره په لوی لاس چوپ کړای شو چې افغان ولس ته ریښتیا ونه رسولی شي.

د کرملېن د مخکښ مخالف الکسي ناوالني د مسمومېدو په اړه د هغه روغتون وروستۍ نتیجه خپره شوې ده چې دی په‌کې بستر و او تر دې پېښې دوه ورځې مخکې په خپله ناوالني یوه وېډیو خپره کړه چې په‌کې دی د روسیې د استخباراتو د یوه غړي له خولې خبرې اخلي. جرمني روغتون په خپله نوې خبرپاڼه کې ویلي دي چې الکسي ناوالني د نوویچوک د اعصابو په ګاز مسموم شوی و. ناوالني د اګسټ په ۲۰مه د روسیې دننه د کورنۍ الوتنې پر مهال په الوتکه کې سخت ناروغه شو، بیا په سایبریا کې د اومسک ښار په روغتون کې بستر شو چې وروسته جرمني ته د درملنې لپاره انتقال شو. Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر ډونالد ټرمپ د ۷۴۰ میلیارده ډالرو هغه کلنۍ دفاعي بودجه ویتو کړه چې د روانې میاشتې په پیل کې د امریکا کانګرس تصویب کړې وه.  ډونالد ټرمپ وویل، دغه بودجه‌یې ځکه ویتو کړه چې په‌کې د ملي امنیت لپاره مهم اقدامات نه‌وو شامل. نوموړي د استازو جرګې غړو ته په یوه پیغام کې ویلي چې دا د چین او روسیې لپاره ډالۍ ده، خو په دې اړه‌یې نور جزئیات نه‌دي ورکړي.  ډونالد ټرمپ همدا شان په دغه بودجه کې له هغو شرطونو سره هم مخالفت څرګند کړی چې له افغانستان او جرمني څخه د امریکایي ځواکونو د ایستلو په اړه د ولسمشر واک محدودوي. Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر ډونالد ټرمپ پرون ۲۶ نور کسان هم وبخښل چې د هغه د انتخاباتو د کمپاین پخوانی مشر پاول منافورټ او د هغه د زوم پلار چارلز کوشنر هم په‌کې دي.  ټرمپ چې د جمهوري ریاست ختمېدو ته‌یې څو ورځې پاتې دي، تر دې یوه ورځ مخکې ۱۵ نور کسان هم بخښلي و.  منافورټ د امریکا د ۲۰۱۶ د ولسمشرۍ په انتخاباتو کې د روسیې د مداخلې په اړه د ځانګړي مفتش د څېړنو په نتیجه کې په څه باندې اوو کلونو بند محکوم شوی او د ټرمپ د زوم او ځانګړي سلاکار جرېد کوشنر پلار ته هم د مالیې د درغلیو په ګډون د ځینو نورو... Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر ډونالد ټرمپ ایران ته په عراق کې د امریکا پر پوځ یا ډیپلوماتیک پرسونل د هرې حملې په وړاندې خبرداری ورکړ.  ولسمشر ټرمپ په یوه ټویټ کې دغه خبرداری څو ورځې وروسته تر دې ورکوي چې شک کېږي، په عراق کې د ایران ملاتړې ملېشې به په بغداد کې د امریکا پر سفارت وروستي څو توغندویي بریدونه کړې وي.  دغه خبرداری دغه‌راز وروسته تر دې ورکول کېږي چې د امریکا د ملي امنیت چارواکو په غونډه کې د یو لړ انتخابونو وړاندیزونه چمتو کړل چې پر اساس‌یې ولسمشر کولای شي په عراق کې د امریکا پر ګټو د هرې احتمالي حملې مخه ونیسي. Читать дальше...

افغان ځواکونه په کندهار کې د ۳۷ وسله‌والو طالبانو د وژلو ادعا کوي. له کندهاره، د ګډو ځواکونو په اعلامیه کې چې د چهارشنبې په ورځ‌یې خپره کړې، راغلي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د ژړۍ، میوند، ارغنداب، پنجوایي، ارغستان او ډنډ په ولسوالیو کې د پلیو او هوایي بریدونو پر مهال دا طالبان وژل شوي، د هغوی څلور پټنځایونه له‌منځه تللي دي او یو شمیر تجهیزات‌یې هم ویجاړ شوي دي. افغان ځواکونه وایي چې دوی ته تلفات نه‌دي اوښتي. طالبانو په دې اړه تر اوسه رسنیو ته څه نه‌دي ویلي.

د ازادي راډیو مشرتابه له افغان ولسمشر محمد اشرف غني نه غوښتي چې ټول هغه څه چې په واک کې یې دي وکاروي څو د دې راډیو او نورو مسلکي خبریالانو خوندیتوب تأمین شي. د ازادې اروپا/ ازادي راډیو سرپرستې مشرې ډیزي سیندلر ښاغلي غني ته د یوه لیک په استولو په هلمند کې د خپل خبریال الیاس داعي وژنه یاده کړې چې غږ یې د هغې په وینا، د دې له‌پاره په لوی لاس چوپ کړای شو چې افغان ولس ته رښتیا ونه‌شي رسولی. اغلې سیندلر د دغې وژنې په تړاو د ځینو نیونو یادونه هم کړې، خو وایي په دې اړه دوی هېڅ کوټلي معلومات شریک شوي نه‌دي. Читать дальше...