Новости за 27.09.2021

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Әтнә театры Дагыстан республикасы башкаласы Махачкалада II Халыкара милли театрлар фестивалендә катнаша. Коллектив иртәгә юлга кузгала. «29 сентябрьдә театр Горький исемендәге Рус драма театры сәхнәсендә — „Ана күңеле… далада“ („Дуськина дача“) трагикомедиясен тәкъдим итәчәк», — дип хәбәр итә театрның матбугат хезмәте. Пьеса авторы — Альбина Гомәрова. Спектакльнең режиссеры — Рамил Фазлыев. Фестивальдә Абхазия, Мордовия, Казахстан, Дагыстан, Ингушетия... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Иртәгә «Әкият» курчак театры коллективы Белгород фестиваленә юлга кузгала. «Әкият» курчак театры IХ «Белгородская забава» Халыкара курчак театры фестивалендә катнаша. Артистлар 1 октябрь көнне татар телендә  «SHURALE: яңа фантазия» спектаклен күрсәтәчәк», — дип хәбәр итә театрның матбугат үзәге. Делегация составында «Әкият» курчак театрының сәнгать җитәкчесе, ТРның атказанган сәнгать эшлеклесе Илгиз Зәйниев, артистлары Ләйсән Миннәхмәтова, Айвар Гыймаев, Альбина Шаһгалиева... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты директоры урынбасары Олег Хисамов Татарстан Республикасы топонимнары каталогы географиясен киңәйтү нияте булуын әйтте. «Каталог базасын тутыру мөмкинлекләрен арттыру өстендә эш алып барабыз. Алга таба каталогның географиясен дә киңәйтергә теләк бар. Татарстанда гына чикләнмичә, татарлар яшәгән башка төбәкләрнең топонимик базасын урнаштырырга, соңрак барлык төрки атамаларын да монда кертергә ният бар. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ», Наталья Рыбакова). Казанда гадәти әбиләр чуагы булмаячак. Быелгы көз Татарстан халкын кыска вакытлы җылылык белән генә куандырды. Гадәти әбиләр чуагы октябрьдә инде булмаячак. Бу хакта «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгына профессор, география фәннәре кандидаты, КФУның метеорология, климатология һәм атмосфера экологиясе кафедрасы мөдире Юрий Переведенцев әйтте. «Бу атнада һава температурасы нормага туры килә. Хәзер шәһәрдә уртача һава температурасы 9,5 градусны тәшкил итә. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ», Эльза Кузнецва). Түбән Камада коронавирус инфекциясе статистикасы яхшы түгел: авыручылар арта һәм алар арасында балалар да бар. Бу хакта киңәшмәдә Түбән Кама мэры урынбасары Марина Камелина хәбәр итте. «Covid-19 белән бәйле вазгыять киеренке кала. Безнең республикада авыручылар саны арту күзәтелә. Бу Түбән Кама муниципаль районы статистикасыннан күренә. Оператив штаб мәгълүматлары буенча, 27 сентябрьгә Түбән Кама районында коронавирус йоктыруның 892 очрагы ачыкланган... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Татарстанда узган тәүлектә 62 кеше коронавирус йоктырган. Дүрт кеше авыруны республикадан читтә, калганнары авыру кеше белән аралашканнан соң эләктергән. Бу хакта Татарстан Республикасы Сәламәтлек саклау министрлыгы матбугат хезмәтендә хәбәр иттеләр. «21 кешене хастаханәгә салганнар, 41 кеше өйдә дәвалана», — диделәр ведомствода. Яңа очракларның күбесе Казанга (25) һәм Яр Чаллыга (16) туры килә. Дүртәр кеше Әлмәт һәм Тукай районнарында, 2 авыручы — Лаешта һәм берәр кеше ... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). ФСБ (Федераль куркынычсызлык хезмәте) Башкортстанда теракт оештырырга теләгән биш кешене тоткарлау турында хәбәр итә. Шикләнелүчеләр — 17дән 20 яшькә кадәрге биш Уфа кешесе. Бу хакта «Российская газета» хәбәр итә. Тикшерү версиясе буенча, төп оештыручы — 19 яшьлек шикләнүче. Ул Уфадан дүрт кешене дәүләт хакимияте органнарына һәм хокук саклау структураларына карата теракт кылуга әзерлек буенча законсыз эшчәнлеккә җәлеп иткән. Ул җинаять кылучылар арасында неонацизм... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы COVID-19 пандемиясен китереп чыгарган вирусның килеп чыгышын тикшерүне кабат башларга уйлый. Бу хакта «The Wall Street Journal»на сылтама белән РИА Новости хәбәр итә. Оешма вәкилләре хәбәр иткәнчә, бу мәсьәләне чишәр өчен вакыт күп түгел. Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы 20 кешелек команда җыячак. Бу төркемгә биологияне саклау, лаборатория куркынычсызлыгы белгечләре һәм хайваннар авырулары буенча белгечләр керә.

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Евро курсы 2020 елның җәеннән беренче тапкыр 85 сумнан түбәнрәк төште. Россия валютасы Мәскәү биржасында ныгый бара. Доллар курсы 72,59 сумга кадәр төште, евро курсы 2020 елның июль ахырыннан беренче тапкыр 85 сумнан түбәнрәк төште. «Хәзер еврога каршы инфляция факторы уйный. Сентябрь күрсәткече 3 процент дәрәҗәсендә булды. Моннан тыш, нефтькә бәяләр арту фонында сумның ныгу факторы да уйнады», — дип сөйләде «Альфа-Капитал»ның өлкән аналитигы Максим Бирюков.

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). 1 октябрьдән балалар пособиеләрен «Мир» картасына алырга мөмкин булачак. 1 октябрьдән «Мир» картасына беренче яки икенче бала туу (уллыкка алу) белән бәйле рәвештә түбән керемле гаиләләргә ай саен түләнә торган акчалар килә башлаячак. Әгәр ул кешенең картасы булмаса, акча банк счетына күчәчәк. Аны кассада яки почта аша алырга мөмкин булачак. «Мир» картасын балалар пособиеләрен картага алырга теләгән ата-аналар рәсмиләштерергә тиеш. Моны теләсә кайсы банкта эшләргә була. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Төбәкнең югары вазифалы заты «федерация субъекты башлыгы» дип кенә аталырга мөмкин булган закон проекты РФ Дәүләт Думасына кертелде. Бу хакта проект инициаторларының берсе, Федерация Советының конституция законнары комитеты башлыгы Андрей Клишас белдерде, дип яза РИА Новости. Андрей Клишас сүзләренчә, региональ органнар атамасында федераль хакимият органнары атамалары нигезләре кулланылмаячак. «Закон проекты РФ субъектлары дәүләт хакимияте органнары атамаларында бертөрле алым билгеләргә тәкъдим итә. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Пермь университетындагы атышта яраланган 8 кеше хастаханәләрдә дәвалануларын дәвам итә. Пермь дәүләт университетындагы атыш вакытында яраланган 8 кеше край үзәге хастаханәләрендә, ә 7 кеше Мәскәүдә дәвалана, дип Пермь крае Сәламәтлек саклау министрлыгына сылтама белән РИА новости хәбәр итә. Һөҗүм итүче үзе дә авыр хәлдә. Аның аягының бер өлешен ампутацияләгәннәр. «Сигез кеше Пермьдәге медицина учреждениеләрендә дәвалана. Барысының да хәлләре канәгатьләнерлек. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ», Павел Климчак). Прокуратура Казанда әни кеше өч айлык баланы урамда калдырган дигән мәгълүматны тикшерәчәк. Массакүләм матбугат чараларында Казанда яшәүче 23 яшьлек хатын-кызның өч айлык баласын урамда калдыруы турында мәгълүмат пәйда булды. Баланы 24 сентябрьдә полиция хезмәткәрләре табып ала һәм ашыгыч ярдәм табибларына тапшыралар. Баланы ни өчен урамда калдырдыгыз дигәнгә, әни кеше үзенең авыру баласын карый алмавы турында сөйләгән. Әлеге хатын-кызның тагын 4 баласы бар. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Россия Федерациясе Финанслар министрлыгы пенсияләрнең тупланма өлешен трансформацияләү идеясен хуплады. Мәҗбүри пенсия иминиятенең тупланма өлеше (ОПС) 2014 елдан башлап «туңдырылган» иде. Ул бердәм кагыйдәләр буенча дәүләтнеке булмаган пенсия (НПО) белән тәэмин итүнең махсус схемасына үзгәртелергә мөмкин. Әлеге инициатива РФ Финанс министрлыгында хупланды. 24 сентябрьдә ведомство башлыгы Антон Силуановта узган киңәшмәдә каралды, дип хәбәр итә ТАСС. Массакүләм... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Бүген Пермь дәүләт университеты яңадан эшли башлады. Университет территориясенә уку йорты хезмәткәрләре һәм укытучылары, шулай ук махсус исемлек буенча машиналар кертелә. Пермь университеты студентлары укуларын дистанцион форматта дәвам иттеләр. Пермь университетында укулар 20 сентябрьдә — уку йортына кораллы һөҗүм булганнан соң туктатылган иде. Утлы корал белән һөҗүм итүче 6 кешене атып үтерә . Аңа карата РФ Җинаять кодексының 105 маддәсенең 2 өлеше буенча җинаять эше кузгатылган.

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Россиядә 2023 елдан прописканы дәүләт хезмәтләре порталында рәсмиләштереп булачак. Бу хакта РФ Эчке эшләр министрлыгы матбугат хезмәте хәбәр итә, дип яза ТАСС. 2023 елдан Россия гражданнары яшәү урыны буенча теркәлүне дәүләт хезмәтләре порталы аша гына да үти алачак. Бу вакытка кадәр 14 яшьтән зуррак россиялеләргә яшәү урынына теркәлү өчен теркәлү учеты органына килергә кирәк булачак. 2022 елның 1 июленнән бөтен Россия буенча 14 яшькә кадәрге балалар прописканы... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ», Илгиз Гыйльманов). Татарстан студенты Бөтенроссия студентлар форумында катнашып 500 мең сумлык грант откан. 21 сентябрьдән башлап Казанда узган Бөтенроссия студентлар форумында грант конкурсы нәтиҗәләре буенча, төп җиңүчеләрнең берсе — Татарстаннан Рәхим Хисмәтов булган. Аның «Җиңү юлында-2022 «хәрби-тарихи уены» проекты 499,6 мең сум күләмендәге максималь грантка лаек булды. Татарстан студентлары барлыгы 1,2 млн. сумлык грант ярдәме алганнар. Яшьләр инициативаларының... Читать дальше...

Муса Җәлил 1906 елның 2 февралендә Оренбург губернасы Мостафа авылында күп балалы гаиләдә дөньяга килә. Әтисе Мостафа һәм әнисе Рәхимә авыр крестьян хезмәте белән көн күрәләр. Алты яшендә Муса авыл мәктәбенә укырга керә. Малай күңел биреп, тырышып укый. Шигырьләр ярата һәм үз фикерләрен гаҗәеп матур итеп әйтеп бирә белә. Тиздән аларның гаиләсе Оренбургка күченә. 1914–1919 елларда Муса шундагы «Хөсәения» мәдрәсәсендә укый. Биредә ул дөньяви әдәбиятны, җыр һәм рәсем сәнгатен өйрәнүдә уңыш казана. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Юрист пенсия яшендәге кешеләргә октябрь аенда каралган өстәмә түләүләр турында сөйләде. Бу хакта «РИА новости» хәбәр итә. Юрист Алексей Гавришев әйтүенчә, пенсионерларга өлкәннәр көне уңаеннан бүләкләр яки өстәмә түләүләр бирелергә мөмкин. Беренче октябрьдә Россия Федерациясе Хөкүмәте өлкәннәр көне уңаеннан пенсия түләүләрен арттыра һәм ташламаларны киңәйтә. Өстәмә түләүнең күләме турында «Прайм» агентлыгына адвокат, AVG Legal юридик компаниясе башлыгы Алексей Гавришев сөйләде. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Россия Герое Дамир Йосыпов җанисәптә катнашачагын һәм үзен татар дип яздырачагын әйтте. Ул Казанда Милләт җыенында катнашты. «Әгәр сез татар икән, горурланырга кирәк, ни өчен әле сез оялырга тиеш? Безгә бит әби-бабайлар тел, мәдәниятне, традицияләрне тапшырган, без моны сакларга тиеш. Безгә дә шушыларны оныкларга тапшырырга кирәк. Шушыларны тапшыра алмаганга оят булмаска тиеш, без оялган, курыккан дип безне гаепләрлек булмасын. Теләсә нинди... Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ», Гөлнар Гарифуллина). Милли шура рәисе Васил Шәйхразиев Бөтенроссия халык санын алу алдыннан дин әһелләренең дә вәгазьләрдә татар теле, милләтенә игътибар итүләрен сорады. «Мәчетләр аша да барып җитәргә телибез. Кайбер өлкәләрдә мәчетләр шундый күп. Һәр имам, Диния нәзарәтләре җитәкчеләре шундый бурыч куеп, мәчетләрдә көн саен вәгазьләрдә татарлыкка игътибар итеп, гаиләләргә безнең утырышлар турында җиткерүләрен сорыйбыз», — дип мөрәҗәгать итте Милли шура рәисе. Читать дальше...

(Самара, 27 сентябрь, «Татар-информ», Зилә Мөбәрәкшина). Туган якны өйрәнүче Александр Назаров XIV гасырда булган Урта Азия әмире Аксак Тимер һәм Алтын Урда ханы Туктамыш арасындагы Кондырча елгасы буендагы сугышка багышлап фильм төшерергә тәкъдим итте. «Бу сугышта һәлак булучыларга мәчет һәм часовня төзергә, түгәрәк өстәлләр уздыруны дәвам итәргә, сугыш барган урыннарда археологик экспедицияләр үткәрергә, сугыш турында документаль һәм нәфис фильм төшерергә кирәк», — диде ул «Русь. Эпоха объединения» фестивалендә түгәрәк өстәлдә. Читать дальше...

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). Бу атнада Татарстанда яңадан суыта. Бу хакта ТР Гидрометеология үзәге хәбәр итә. 28 сентябрь төнлә түбән урыннарда термометр баганалары 2 градуска кадәр төшәчәк. Шул ук вакытта синоптиклар билгеләп үткәнчә, республикада атна буе төнлә һава температурасы 0дән +5 градуска кадәр тәшкил итәчәк. Көндез һава +6...+11 градуска кадәр җылыначак. Республикада явым-төшемнәр бетәчәк. Бу антициклон йогынтысына бәйле булачак.

(Казан, 27 сентябрь, «Татар-информ»). 1 октябрьдән башлап Россиядә аз керемле гаиләләр беренче яки икенче бала туган өчен яки баланы уллыкка алган өчен пособиены «Мир» картасына, я кулга акча яки банк картасы бәйләнмәгән гадәти счетка гына алып булачак. Бу хакта РИА Новости яза. Моңа кадәр РФ Хезмәт һәм социаль яклау министрлыгы хщбщр иткәнчә, «Мир» картасы, иртә исәпкә баскан йөкле хатыннарга айлык пособие, йөклелек һәм бала табу буенча пособиеләр һәм бала карау буенча пособиеләр алу өчен кирәк. Читать дальше...

(Чаллы, 27 сентябрь, «Татар-информ», « Шәһри Чаллы »). Батырлык ордены кавалеры Дмитрий Бәдретдинов исемендәге 46нчы мәктәп логопеды Елена Азина Татарстан Республикасының М.И.Мәхмүтов исемендәге дәүләт премиясенә лаек булды. Бу хактагы Указга президент Рөстәм Миңнеханов имза куйды. Бүләкне фәнни һәм фәнни-методик эшчәнлекне стимуллаштыру өчен күренекле педагоглар ала. «Минем бүләгем — шәхси казанышларымны бәяләү генә түгел, ә хәзерге вакытта гомуми белем бирү мәктәпләрендә логопедларның ролен тану да. Читать дальше...