Новости за 04.12.2021

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Самара өлкәсендә «Ялкынлы яшьлек» ансамбле «Заманча аулак өй» уздырды. Залга керү белән күңелләребезне татар моңы биләп алды. Ә пәрдә ачылып киткәч, үзебезне чынлап та «аулак өй» дә кебек хис итә башладык. Декорацияләр бигрәк тә килешле: сәхнәнең бер өлешендә авыл өенең тышкы күренеше — алмагач бакчасы, куаклар, чәчәкләргә үрелгән койма һәм күпер. Икенче өлешендә өйнең эчке өлеше — ак пәрдәле тәрәзә төбендә гөлләр чәчәк ата, стенага чигешләр эленгән, ак ашъяулык җәелгән өстәлдә самавыр... Читать дальше...

(Актаныш, 4 декабрь, «Татар-информ», « Актаныш-информ », Ләйсән Газизова). Казан дәүләт мәдәният институты белгечләре районнарга чыгып «Сөйләм теле һәм чыгыш ясау сәнгате» дип аталган татарча мастер-класслар оештыра башлады. Бүген мастер-класс 39нчы районда — Актаныш районында узды. Чарада район башлыгы Энгель Фәттахов, башкарма комитет җитәкчелеге, мәктәп директорлары, бакча мөдирләре катнашты. Чыгыш ясаучы материалны белергә, ләкин фикерне тыңлаучыларга аңлата алмаска мөмкин. Чыгыш ясауның үзенең законнары бар... Читать дальше...

(Кама Тамагы, 4 декабрь, «Татар-информ», « Идел таңнары »). Кама Тамагы муниципаль районы башлыгы Татарстан Республикасы Көрәш федерациясенең башкарма директоры Марсель Таһиров белән очрашты. Очрашуда Кама Тамагы муниципаль районы территориясендә көрәш спортының милли төрен үстерү буенча киләчәккә планнар каралды. Анда шулай ук яшьләр эшләре һәм спорт бүлеге җитәкчесе Илназ Хөснетдинов, Татарстан Республикасы Кама Тамагы муниципаль районының «Спорт мәктәбе» МБУ директоры Эльвира Ильина һәм билбау көрәше тренеры Әүхәт Мөхәммәдиев катнашты.

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ», Ләйсән Рәхмәтуллина). «Үзгәреш җиле» фестивале сәнгать җитәкчесе Вадим Эйленкриг моңны тоя башлавы турында әйтте. «Мин моңның нәрсә икәнен беләм. Проектның беренче елларында миңа „Синдә моң була алмый“, — диләр иде. Моңа үпкәләп тә карый идем. Син дөньяга ачык һәм үзеңә шуны кертергә әзер булсаң, моңны тоймый калу мөмкин түгел», — диде Вадим Эйленкриг журналистларга. «Үзгәреш җиле» фестивале беренче тапкыр 2016 елның ноябрь аенда үткәрелә. Шуннан соң аны ел саен үткәрә башлыйлар. Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ», Энҗе Габдуллина). Казанда узган көрәш буенча Россия беренчелегендә Татарстан көрәшчеләре чемпион калды. 4 декабрь көнне Казанның Идел буе физик культура, спорт һәм туризм университеты базасында көрәш буенча Россия чемпионнарын билгеләделәр. Ун үлчәү авырлыгының җидесендә Татарстан көрәшчеләре батыр калды. Җиңүчеләр исемлеге: 60 кг — Алексей Абрамов (Татарстан) 65 кг — Илназ Миңмуллин (Татарстан) 70 кг — Ислам Фәләхов (Татарстан) 75 кг — Артур Зөлкәрнәев (Башкортстан) 80 кг ... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Хакимият йортында узган матбугат конференциясендә Түбән Кама шәһәре һәм район җирлегендә коронавируска бәйле вазгыять турында сөйләштеләр. Бу турыда Түбән Кама муниципаль районы рәсми сайты нда хәбәр ителә. Сәламәтлек саклау идарәсе җитәкчесе Сергей Мерясев сүзләренчә, бүгенге көндә госпитальдә барлыгы 300 урын бар, биредә 125 кеше дәвалану уза. Киләчәктә 170 урынны, госпитальдән чыккан кешеләр тернәкләнү үтсен өчен, терапия бүлегенә күчерергә планлаштыралар. Элегрәк госпитальгә көненә утызар кеше салсалар... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Искәндәр Кәлимуллин 2021 елда Корея Республикасының Сеул шәһәре Мактаулы гражданины исемен алды. Ул Низами исемендәге Ташкент дәүләт педагогика университетын тәмамлаган. 250 гариза арасыннан бары 9 чит ил кешесе генә бу исемгә лаек булды. Мактаулы исем икътисад, мәдәният һәм туристлык өлкәләрендә Корея җәмгыяте үсешенә зур өлеш керткән өчен бирелә. Татарстанның Үзбәкстандагы Даими вәкиллеге хәбәр иткәнчә, Искәндәр Кәлимуллин Корея Республикасында Сонгюнгван университеты магистратурасын тәмамлады. Читать дальше...

(Истанбул, 4 декабрь, «Татар-информ», Рушания Алтай). Төрек галиме Исмәгыйль Түркоглу Төркиядә Йосыф Акчура исемен йөртүче мәктәпләр, урамнар, фәнни корылышлар булмавына борчылуын белдерде. Ул бу хактагы фикерләрен «Төрек учаклары» иҗтимагый корылышының Истанбул бүлекчәсе оештырган «Тууына 145 ел тулу уңаеннан — Йосыф Акчура» исемле җыенда әйтте.  «Төркиядә йөзләрчә мәктәп гамәлләре Йосыф Акчураныкыннан күпкә тыйнак булган шәхесләрнең исемнәрен йөртә. Әмма Йосыф Акчура исемендә бер мәктәп тә юк.... Читать дальше...

(Уфа, 2 декабрь, «Татар-информ», Рузилә Мөхәммәтова). Уфа «Нур» дәүләт театрына Башкортстан хөкүмәте - автобус, Татарстан җитәкчелеге залга ут-тавыш җиһазлары алу өчен 2,5 млн. сумлык сертификат бүләк итте. Уфада «Нур» татар театрының 30 еллыгына багышланган тантаналы кичә бара. Театрны ТР Премьер-министр урынбасары, Милли Шура рәисе Васил Шәйхразиев, БР мәдәният министры Әминә Шәфикова котлады. Артистларга һәм театр хезмәткәрләренә дәүләт бүләкләрен дә алар тапшырды. Бәйрәм тантанасына Бәтендөнья татар конгрессыннан зур делегация... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Татарстанда 20 декабрьдән соң Covid-19 коронавируска каршы вакцинациядән кәгазь медицина күрсәтмәсен кулланудан туктаячаклар. «Тикшерү вакытында медицина күрсәтмәләренең гамәлдәге вакыты күрсәтелмәү, табибның шәхси печате булмау сәбәпле, шик тудыра, ә кайберләрен бөтенләй укый торган түгел», — диде Роспотребнадзорның Татарстан буенча идарәсе җитәкчесе Марина Патяшина төбәк Хөкүмәт Йортында традицинон республика киңәшмәсендә. «Шул сәбәпле, республика Сәламәтлек... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Самара өлкәсе Камышлы районының Татар Байтуган авылында «Әлифба» авторы Сәләй Вәгыйзовның музей комплексына биш ел булды. Ул 2016 елның 18 ноябрендә ачылган иде. «Ул районның истәлекле урыны туган ягыбызның тарихи үткәненә экскурсия генә түгел, ә үз тарихы, күренекле якташы һәм тормыш иптәше өчен горурлык тәрбияли торган куәтле патриотик агарту һәм мәгариф проекты да булды», дип хәбәр итә Бөтендөнья татар конгрессы матбугат хезмәте. Музей-йорт Сәләй Вәгыйзов йорты урынында төзелгән... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Татарстанда Covid-19 коронавирусына каршы вакцинация оптималь темпта бармый. «Республикада ковидның яңа очраклары арту темпы кими, әмма вазгыять киеренке кала. Беренче чиратта, әлбәттә, 60 яшьтән өлкәнрәкләр арасында авыручылар һәм үлем очраклары күп», — диде Татарстан Премьер-министры Алексей Песошин республика Хөкүмәте йортында киңәшмәдә. «Вакцинация без теләгән темпта бармый. 175 вакцинация пункты эшли, икесе тәүлек буе кабул итә. 3 декабрьгә булган мәгълүматлар буенча... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Коронавирусның «омикрон» яңа штаммыннан үлем очраклары аз булу сәбәпле, ул «файдалы» булырга мөмкин. Гамалея исемендәге үзәк профессоры, вирусолог Анатолий Альтштейнга сылтама белән РИА Новости хәбәр иткәнчә, яңа штаммны йоктыручыларның чирне авыр кичерү турында мәгълүмат юк, ә йогу күрсәткече югары булуда шикләнерлек түгел. Вирусның яңа варианты «дельта»га караганда җиңелрәк уза, әмма аннан башка штаммнар буенча барлыкка килгән иммунитет саклавы билгеле түгел, диде Альтштейн. Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов һәм ТР Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин «Бердәм Россия» Югары советы составына партиянең ХХ юбилей съездының йомгаклау, өченче этабы катнашучылары итеп сайланды. Аларның кандидатураларын партиянең Югары советы рәисе Борис Грызлов тәкъдим итте һәм съезд тарафыннан хупланды. Грызлов үзе «Бердәм Россия» Югары советы башлыгы вазифасына яңадан сайланды. Партиянең җитәкчесе янә Дмитрий Медведев булды.

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Үзбәкстан Дәүләт Консерваториясенең орган залында Татарстанның һәм Башкортстанның атказанган артисткасы Фирүзә Хәлдарованың күренекле татар композиторы Рөстәм Яхинның 100 еллыгына багышланган концерты булды. Бу кичне «Киек казлар китә», «Җырланмаган әле безнең җыр», «Ялгыз агач», «Син кайда идең», «Китә, сандугач» кебек танылган романслар һәм җырлар, шулай ук «Саклый алсан мине исеңдә», «Кайтам инде тын тугайга», «Яшә, Сәмәрканд» кебек сирәк башкарыла торганнары да яңгырады. Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Кеше организмында витаминнарның күп булуы тискәре нәтиҗәләргә китерергә мөмкин. "Труд" Россия диетологы Елена Соломатина сүзләренә сылтама белән хәбәр иткәнчә, А витаминын чамадан тыш куллану онкология авыруын китереп чыгарырга мөмкин. «Ул антиоксидант булып тора һәм онкологиядән саклый, ә аны артык кулану, киресенчә онкологиягә китерәчәк. Гомумән алганда, бу теләсә нинди витаминнарга кагыла, чөнки аларның һәрберсе ниндидер зыян салырга мөмкин», — ди Соломатина. Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Татарстанда Цифрлаштыру елы дип игълан ителгән 2022 елда республикада пациентларның анализлары өчен бердәм мәгълүмат системасы төзергә җыеналар. Пациентларга кабат анализ тапшырмас өчен һәр хастаханәдә лаборатория мәгълүмат системасы булырга тиеш. Бу барлык кан анализларын бердәм системага җыю мөмкинлеге бирәчәк. Татарстан дәүләт идарәсен цифрлы нигездә үстерү, мәгълүмат технологияләре һәм элемтә министы Айрат Хәйруллин «Интервью без галстука» программасында... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ», Эвелина Киселева). Covid-19 коронавирусына каршы назаль вакцина Татарстанга яз кайтырга мөмкин. «Борынга сала торган вакцина 3-4 айдан кайтарылачак», — диде республика Сәламәтлек саклау министры Марат Садыйков журналистлар белән очрашуда. Марат Садыйков сүзләренчә, бу препарат ярдәмчел чара һәм вакцинациягә өстәмә яклау чарасы буларак эшләячәк.

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Башкортстан Республикасы башлыгы Радий Хәбиров беренче электрон санау машинасы уйлап тапкан Бәшир Рәмиев турында үзенең социаль челтәр битендә яза. «Бүген информатикага катнашы булган кешеләрнең һөнәри бәйрәмнәре. Әлеге көн безнең республикада туган кеше — Бәшир Рәмиев белән бәйле. Бәшир Рәмиев „Стрела“ дип аталган беренче совет компьютерын уйлап тапкан. Соңрак аның эшләнмәләре совет саклану һәм космик программаларында да кулланылган», — ди Радий Хәбиров. Бәшир... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Узган тәүлектә Татарстанда коронавирус йоктыруның 234 яңа очрагы теркәлгән. Бер кеше чирне республикадан читтә йоктырган, калганнары авыру кеше белән аралашканда эләктергән. «60 кеше хастаханәгә салынган, 165 кеше өйдә дәвалана», диелә Татарстан Сәламәтлек саклау министрлыгының матбугат хезмәте хәбәрендә. Авыручыларның күбесе Казанда теркәлгән, анда 99 кеше ковид йоктырган. Чаллыда коронавирусның 18 очрагы ачыкланган, ә Яшел Үзәндә — 13. Бер көндә Covid-19 белән авыручылар 35 муниципаль берәмлектә теркәлгән. Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Татарстанның алты муниципалитетында күпфатирлы торак йортларда капиталь ремонт эшләре төгәлләнмәгән. Бу хакта төбәк Хөкүмәте Йортында узган республика киңәшмәсендә Татарстан төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалык министры Марат Айзатуллин сөйләде.  Киңәшмәне барлык муниципалитетлар белән видеоконференцэлемтә режимында Татарстан Премьер-министры Алексей Песошин уздырды. Бу хакта ТР Президенты матбугат хезмәте хәбәр итә. «Күпфатирлы торак йортларга капиталь... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). 2035 елга кадәр исәпләнгән яңа транспорт стратегиясе Россия гражданнары шәхси автомобильләрне куллануны чикләргә җыенмый. Бу хакта Россия Транспорт министрлыгы матбугат хезмәтенә сылтама белән РИА Новости хәбәр итә. Бүген иртән «Коммерсантъ» газетасы хәбәр иткәнчә, Россия Хөкүмәте стратагиягә нигезләнеп, шәхси автомобильне тыеп, аларның хуҗаларын җәмәгать тарнспортына күчереп утыртырга планлаштыра. Документта бу вариант «альтернативасыз» дип аталган. «2035... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Коронавирусның SARS-CoV-2 яңа омикрон-штаммы таралуы Covid-19 пандемиясе тәмамлануга китерергә мөмкин. Гамалея исемендәге Эпидемиология һәм микробиология илкүләм тикшеренү үзәгенең баш хезмәткәре вирусолог Анатолий Альтштейн сүзләренә сылтама белән Sputnik радиосы хәбәр иткәнчә, коронавирусның яңа варианты Яңа елга кадәр ил буенча таралырга өлгермәячәк. Мисал итеп ул дельта штаммын китерде, ул ярты елга якын вакыт эчендә таралды. Альтштейн омикрон-штаммы... Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). 3-4 декабрьдә Татарстан Премьер-министры урынбасары, Милли шура рәисе Васил Шәйхразиев, шулай ук Бөтендөнья татар конгрессы җитәкчелеге Башкортстанда эш сәфәрендә. Бүген делегация Авыргазы районы Солтанморат авылында танылган язучы Галимҗан Ибраһимов музеенда булды. Биредә Галимҗан Ибраһимовның кулъязмалары, фотосурәтләре, шәхси әйберләре тәкъдим ителгән. Кунакларны күренекле язучының тормышы һәм иҗаты белән таныштырдылар. Бу хакта Бөтендөнья татар конгрессы матбугат хезмәте хәбәр итә. Читать дальше...

(Казан, 4 декабрь, «Татар-информ»). Россиянең 2035 елга кадәр исәпләнгән транспорт стратегиясе экологик шартларны яхшырту өчен шәхси автомобильләрне куллануны чикләүне күздә тота. Бу хакта тиешле документка сылтама белән «Коммерсантъ» газетасы яза. Стратегиядә атмосферага чыккан калдыкларның кимүенә зур игътибар бирелә. Аның авторлары мәгълүматлары буенча, зарарлы матдәләрнең 61 проценты транспорт чарасына туры килә. Шул ук вакытта зарарлы матдәләре 82 проценты юл өслегенә һәм автомобиль белән бәйле. Читать дальше...