Новости за 19.12.2021

(Арча, 19 декабрь, «Татар-информ», «Арча-информ») . Арча районының Пөшәңгәр авылыннан Шәвәлиевлар гаиләсе «Татар гаиләсе/үрнәк алыгыз» бәйгесе җиңүчеләре булды. Бәйгене «Сөембикә» журналы Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү комиссиясе белән берлектә уздыра. «Без аларның һәммәсен яраттык. Якын иттек. Язмышларын йөрәк аша үткәрдек. Матур гаиләләр! Аларда халкыбызның гореф-гадәтләре, дине һәм иң мөһиме — Туган тел саклана! Ел дәвамында барган конкурс инде менә төгәлләнде. Читать дальше...

(Яшел Үзән, 19 декабрь, «Татар-информ», «Яшел Үзән» ). Яшел Үзән районында яшьләр белән эшләү буенча өстенлекле юнәлешләрнең берсе булып яшьләр яшүсмерләр клублары челтәрен киңәйтү тора. Район башлыгы Михаил Афанасьев йөкләмәсе буенча 2021 елда биналар сайлап алынган һәм 2022 елгы капиталь ремонт программасына Васильево, Карамалы Тау һәм Норлат авылларындагы яшүсмерләр клублары кертелгән. Моннан тыш, Татарстан Президенты Рөстәм Миңнехановның Васильево инфраструктурасын үстерү буенча йөкләмәләре исемлеге... Читать дальше...

(Алабуга, 19 декабрь, «Татар-информ», « Алабуга нуры »). Алабугада яшәүчеләр тәүлекнең караңгы вакытында ут булмаудан күп тапкырлар зарланды. Шул сәбәпле Алабуга районы башлыгы Рөстәм Нуриев тарафыннан «Барс» төзү компаниясенә һәм «Сетевая» компаниясенә шәһәрнең Мәскәү урамында яктыртуны үзгәртеп кору эшләре озакка сузылу буенча сораулары туды. «Барс» компаниясе директоры Евгений Кубасов сөйләвенчә, үткән ялларда эшләтеп җибәрү-көйләү нәтиҗәсендә яңа яктырткычларның эшен тикшергәннәр.  «Тәүлек буе фонарьлар янды... Читать дальше...

(Әлмәт, 19 декабрь, «Татар-информ», « Әлмәт таңнары »). Әлмәт шәһәренең 25нче урта мәктәп бассейнында Кыш Бабай призына йөзү буенча мәктәп беренчелегенә ярышлар узды. Балалар 100 метр дистанциягә комплекслы йөзү буенча ярыштылар. Беренчелек өчен көрәштә алар үзләренең бик яхшы әзерлекләрен һәм җиңүгә омтылышларын күрсәтте. 15 комплект медаль уйнатылды, ә барлык балаларны яхшы нәтиҗәләр һәм якынлашып килүче бәйрәмнәр белән аларның тренерлары котлады һәм Кыш Бабайдан бүләкләр тапшырды. Ярышларда тренерлар Светлана Вәлиәхмәтова... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Россиядә яшәүчеләрнең яртысыннан артыгы Яңа ел каникулларында ял итәргә җыена, ә өчтән бере төп эшендә эшләвен дәвам итәчәк. Ә калганнар рәсми рәвештә эшли торган эшеннән ял итәчәк, әмма өстәмә эш алачак. «Россиядә яшәүчеләрнең бары тик яртысыннан артыгы гына (56 проценты) Яңа ел каникулларында тулысынча ял итәргә җыена, сораштыруда катнашучыларның 28 проценты рәсми ялын төп эшендә үткәрәчәк. Респондетларның 16 проценты буш вакытларын өстәмә эшкә багышлаячак»... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Кошлар өчен җимлек ясау буенча X интернет-конкурсына эшләр кабул ителә. Аны Россия Кошларны саклау берлеге оештыра. Эшләр 2022 елның 21 мартына кадәр  http://birds-konkurs.ru сайтында кабул ителә. Анда теләге булган һәркем катнаша ала. Бу хакта Татарстан Урман хуҗалыгы министрлыгы матбугат хезмәте хәбәр итә. Һәр ай саен жюри «Оптималь вариант» (кошларның ихтыяҗларына һәм җимлек стандартларына туры килә торган дизайн) һәм «Могҗизаи ашханә» (иң матур һәм оригиналь җимлек) номинацияләре буенча җиңүчене ачыклый.

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Иртәгә, 20 декабрьдә, Татарстан территориясендә һәм Казанда һава шартлары начарлануы көтелә. Татарстан Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохитне күзәтү үзәге матбугат хезмәте хәбәр иткәнчә, урыны белән кар яварга, буран вакытында күз күреме 1000 метрга кадәр начарланырга мөмкин. Юлларда кар көртләре һәм бозлавык хасил булачак. Көньяк-көнчыгыштан көньяк-көнбатышка күчүчән җилнең вакыты белән секундына 15-20 метрга кадәр көчәюе фаразлана.

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Б.Кыдыкеева исемендәге Кыргыз яшь тамашачы дәүләт театры куйган «Жат эмесмин» («Чит түгелмен») спектакле Бишкәк шәһәрендә VIII Халыкара театр фестивалендә Гран-при алды. Ул татар язучысы Аяз Гыйләҗевның «Өч аршын җир» әсәре буенча куелган Фестиваль ябылу тантанасында театр коллективы, театр директоры Таалайбек Тургунув, режиссер Уланмырза Карыпбаев, сценарий авторы Людмила Молдалиева, рәссам Маратбек Шарафидинов Кыргызстанда татар әдәбиятын пропагандалау эшенә... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Ком бәясе арту сәбәпле, М12 юлын төзү 20 млрд сумга кыйммәтләнгән. Шундый зур аерма килеп чыгу сәбәпен компетентлы органнар ачыкларга тиеш. «Ком бәясе арту М12 юлының төзелешенең бәясе 20 миллиард сумга кыйммәтләнүгә китерә. Бу бик зур акча», — диде «Москва. Кремль. Путин» программасында Россия вице-премьеры Марат Хөснуллин. Хөснуллин комның ике тапкырга кыйбатлануын аңламавын, анда импорт катнашмалары булмавын әйтте. «Минемчә, бу мәсьәләне компетентлы органнар белән ачыкларга кирәк һәм без ачыклаячакбыз»... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ», Рузилә Мөхәммәтова). Татар дәүләт «Әкият» курчак театры быел Яңа ел бәйрәме тамашасын көнгә биш мәртәбә күрсәтәчәк. Тамашалар 17 декабрьдән башланды. «Курчак театры нәни тамашачыларга һәм әти-әниләргә „Кар кызы һәм тылсымлы тамаша“ дип аталган яңа спектакле әзерләде. Яңа ел тамашалары 9 гыйнварга кадәр дәвам итәчәк», — дип хәбәр итә театрның матбугат үзәге. Яңа ел тамашасы өчен махсус әзерләнгән спектакльдә балалар көйсез Кар кызы, шаян Шомбай малае, Убырлы карчык... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Россиядә Яңа ел каникулында коронавируслы пациентлар белән эшләүче медицина хезмәткәрләренә түләүләр икеләтә арттырыла. «Ял көннәрендә эшли торган һәр медицина хезмәткәренә түләүләр икеләтелгән тариф буенча исәпләнәчәк», — диде «Россия-1» телеканалында «Москва. Кремль. Путин» тапшыруында Россия хезмәт һәм социаль яклау министры Антон Котяков. Россия Финанслар министрлыгында бу максатларга акча билгеләнгән булуын расладылар. Россия вице-премьеры Татьяна Голикова хәбәр иткәнчә... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Хабаровск крае һәм Еврей автономияле өлкәсе имам-мөхтәсибе Идрис хәзрәт Камалиддин Хабаровск шәһәрендә җомга намазын үткәрде. Ул Җәмигъ мәчете төзелеше урынындагы бинада узды. Җомга вәгазе барышында тыйнаклык, белем алуның абруе темаларына кагылдылар. Тиздән онлайн һәм офлайн форматта да ислам нигезләре буенча дәресләр башланачак дип игълан ителде. Бу хакта Ерак Көнчыгыш мөселманнары Диния нәзарәте матбугат хезмәте хәбәр итә. СОVID-19 пандемиясе дәвам итү сәбәпле... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ», Павел Климчак). Бүген Яшел Үзән мэры Михаил Афанасьев Октябрь урамында хәрәкәтне өлешчә чикләү уңаеннан ашыгыч киңәшмә үткәрде. «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгы хәбәр иткәнчә, Яшел Үзәндә күпер астында юл кырыендагы бетон ныгытманың бер өлеше җимерелгән. Күпер баганалары янында 6 квадрат метр мәйданда туфрак утырган, шулай ук барлыкка килгән чокыр эченә бетон плитә өлешчә ишелгән. Шуңа бәйле рәвештә күпергә йөкләнешне вакытлыча киметергә кирәк булган. «Октябрь... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Йоклаган вакытта нык тирләү коронавирусның «омикрон» штаммын йоктыру турында сигнал булырга мөмкин. COVID-19 инфекциясенең коры ютәл, югары температура, ис һәм тәм сизмәү кебек стандарт симптомнарыннан тыш, «омикрон» штаммын йоктырган очракта томау төшә, баш авырта, хәлсезлек була. Бу хакта терапевт һәм Бөек Британиядәге Бредфорд университетының Лидс медицина мәктәбенең өлкән укытучысы Амир Хан ITV 's Lorraine эфирында сөйләгән. РИА Новости шул хакта хәбәр итә. Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Россиядә глобаль җылыту сәбәпле, экстремаль табигать күренешләре артуы көтелә. Россия Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохитне күзәтү үзәгенең фәнни җитәкчесе Роман Вильфанд «Парламентская газета»га биргән интервьюсында сөйләгәнчә, Россиядә климат үзгәреше, дөньякүләм һава торышы белән чагыштырганда күпкә тизрәк бара. «Чагыштыру өчен: глобаль җылынуның уртача тизлеге — 10 ел эчендә 0,17 градус. Ә Россиядә 10 ел эчендә 0,45 градус — 2,5 тапкырга артык. Бу безнең ил ... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). 23 декабрьдә кичке сәгать биштә Татарстан Язучылар берлегенең Габдулла Тукай исемендәге клубында «Заман сорый җырның яңасын» дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә була. Татарстан Язучылар берлеге хәбәр иткәнчә, ул күренекле шагыйрь, язучы, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Кави Нәҗминең тууына 120 ел тулуга багышланган. Оештыручылар теләге булган һәркемне чарага чакыра.

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ», Гадел Әхмәтҗанов). «Барс Медиа» компаниясенең директорлар советы рәисе Камил Гәрәев Татарстанның халык язучысы Зөлфәт Хәкимгә аның канатлы сүзләре тупланган китапның беренче нөсхәсен бүләк итте. «Зөлфәт Хәкимнең афоризмнар китабын чыгарырга уйладык. Бәлки, үзе ачуланыр да инде. Бүгенге көндә сигнал экземпляр килде. Тәнкыйтьләр, төзәтүләр булырга мөмкин», — диде Камил Гәрәев кичә «Казан Экспо» халыкара күргәзмә үзәгендә «Татар җыры» ачылышы алдыннан журналистлар белән очрашуда. Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Кар чистартылмаган өчен, гражданнарга да, юридик затларга да штраф түләттерүләре ихтимал. Юрист Юрий Аванесов «Прайм» агентлыгына сөйләгәнчә, кайбер объектларга керү юллары кардан чистартылмау санкциягә эләгә, ул Россия Административ хокук бозулар кодексының 20.4 маддәсендә янгын куркынычсызлыгы таләпләрен бозу буларак регламентланган. Бу турыда РИА Новости хәбәр итә. «Сүз бина, корылма һәм тышкы җайланма, ачык склад, тышкы янгын баскычларына һәм янгын гидрантларына... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Узган тәүлектә Татарстанда коронавирус йоктыруның 94 яңа очрагы теркәлгән. Дүрт кеше чирне республикадан читтә йоктырган, калганнары авыру кеше белән аралашканда эләктергән. «26 кеше хастаханәгә салынган, 68 кеше өйдә дәвалана», диелә Татарстан Сәламәтлек саклау министрлыгының матбугат хезмәте хәбәрендә. Коронавирус йоктыру очракларының иң күбе Казанда (29 кеше), Балык Бистәсе һәм Алабуга районнарында (22 шәр кеше) теркәлгән. Чаллыда 8 кеше, Түбән Камада 4 кеше... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Россия мөселманнары Диния нәзарәте һәм «Россельхозбанк» хезмәттәшлеге кысаларында хәләл-индустрияне үстерү өлкәсендә «Своё.Фермерство» цифрлы системасында хәләл җитештерүне сертификацияләү хезмәте гамәлгә ашырылды. Әлеге системаны Россельхозбанк эшләгән. «Своё.Фермерство» — агросәнәгать комплексы өчен цифрлы экосистема, ул фермер хуҗалыкларына өстәмә чыгымнарсыз көндәлек мәсьәләләрне хәл итүне автоматлаштырырга мөмкинлек бирә һәм бизнесны үстерүгә юнәлдерә торган цифрлы карарларны һәм сервисларны берләштерә.

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Самара өлкәсенең «Туган тел» татар җәмгыяте яшьләре Фәрзәнә Мәхмүтова һәм Әлфинур Мәхмүтова Казанда узган этномәдәни форумда катнаштылар. Активистлар «Киемнәрдә татар билгесен ясау» проекты белән чыгыш ясадылар һәм 40 мең сум грант оттылар. Бу хакта «Самара татарлары» сайтында хәбәр ителә. «Татар мирасы» яшьләр этномәдәни форумы 8-12 декабрьдә Татар яшьләре лидеры мәктәбе кысаларында узды. Чараны Татарстан Яшьләр министрлыгы, татарларның Федераль милли-мәдәни автономиясе һәм «Идел» Яшьләр үзәге оештырды.

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Башкортстанда Ата-аналар республика форумында «башкорт телен өйрәнүнең заманча мөмкинлекләре» турындагы фикер алышуда «Акмулла картасын» кертергә тәкъдим иттеләр. Форум «Туган тел — халык җаны» грантлы проекты кысаларында узды. Бу хакта «Башинформ» хәбәр итә. «Безнең тема буенча берничә кызыклы тәкъдим кертелде. Беренчедән, балалар һәм яшьләр Башкортстанның тарихын, телен һәм әдәбиятын өйрәнә алсын өчен, Пушкин картасы белән тиңдәш Акмулла картасын кертергә тәкъдим иттеләр»... Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Коронавирусның «омикрон» штаммы гына түгел, ә башкалары да аппетит бетүгә китерә. «Ковидның теләсә нинди штаммын йоктырган кешеләрнең аппетиты булмавына ышандыра алам. „Омикрон“ штаммы килеп чыккач кына ник аппетит турында сүз чыгуын белмим», — ди инфекционист, педиатр, Владимирский исемендәге Мәскәү өлкәсе фәнни-тикшеренү клиник институтының педиатрия кафедрасы профессоры Елена Мескина. Бу турыда РБК яза. Табиб аңлатканча, коронавирус белән авырып китүчеләр тәм һәм ис сизмиләр. Читать дальше...

(Казан, 19 декабрь, «Татар-информ»). Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы крестьян (фермер) хуҗалыклары арасында «Татарстан Республикасының гаилә фермер династиясе» республика конкурсын уздыру турында игълан итә. Конкурста  кимендә 2 буын фермерлар булган һәм бүгенге көндә  гамәлдәге крестьян-фермер хуҗалыгы статусына ия булган бер гаилә әгъзалары һәм аларның туганнары (кимендә 2 КФХ башлыгы) катнаша ала. Династия башлыгы итеп беренче буын КФХ башлыгы таныла, диелә ведомство хәбәрендә. Читать дальше...

(Кукмара, 19 декабрь, «Татар-информ», « Хезмәт даны », Фәрит Вәлиев). Кукмараның Туеш мәчете бәйгенең «Өлкәннәр өчен татар телле проектларны гамәлгә ашыра торган иң яхшы мәчет» номинациясендә җиңүче дип танылды. 2020 елның азагында Татарстан Президенты каршындагы татар телен саклау һәм үстерү комиссиясе Татарстан мөфтияте белән берлектә «Изге әманәт» бәйгесе үткәрү турында карар кабул иткән иде. Бу башлангычның максаты — Татарстанда эшләп килүче 1500 мәчет арасыннан татар телен саклап калу буенча иң нәтиҗәле эшләүчеләрне ачыклап... Читать дальше...