Новости за 30.01.2021

په ایران کې یو شمېر افغان کډوال وايي، لس ورځې کېږي چې د دوی بانکي کارتونه تړل شوي او د دې هېواد بانکونه ورته پیسې نه ورکوي. د غور ولایت اصلي اوسېدونکې مریم چې ۱۳ کاله کېږي ایران کې ژوند کوي، وايي لس ورځې کېږي چې په تهران کې له بانک څخه خپلې پيسې نه شي ایستلی. مریم وايي، دې کار له ستونزو سره مخ کړې. د دې په وینا دا کار د دوی د شتمني په یرغمل نيول دي او په ایران کې د افغانستان له سفارت غواړي چې ژرترژره دا ستونزه حل کړي. هغه زياتوي: "لس ورځې کېږي چې بدبخته شوي یو، ټولو پرته له ویلو زموږ بانکي کارتونه بند کړي. Читать дальше...

د ارزګان والي وايي، امنیتي ځواکونو په خپلو عملیاتو کې ۷ تنه مشکوک وسله وال، نشه يي توکي او ماینونه نیولي دي. والي محمد عمر شېرزاد نن ازادۍ راډيو ته وویل: "افغان ځواکونو په عملياتو کې ۷ تنه وسله وال ۶ کړۍ ماينونه او زيات شمېر نشه يي توکي نیولي. زموږ د افغان ځواکونو ددغو هڅو ستاينه کوو."  دوې ورځې وړاندې هم په ارزګان کې د درېیو مشکوکو ماین ښخوونکو د نیولو خبر ورکړل شوی و.

د ملي امنیت عمومي ریاست وايي، د کابل لپاره د طالبانو د نومول شوی والي نیول شوی دی. دغه ریاست نن په یوه اعلامیه کې وویل، محمد چې په حاجي لالا مشهور و، د میدان وردګ، ننګرهار، لوګر، پروان او کابل لپاره د پوځي مسوول په توګه دنده ترسره کوله. د اعلامیې په وینا، دغه مشکوک کس په دغو پنځو ولایتونو کې د هدفي وژنو، ترورونو او ناامنیو به اړه د طالبانو نورو مشرانو ته لارښوونې کولې. وسله والو طالبانو لا د دې موضوع په اړه تبصره نه ده کړې.

د میدان وردګو ولایت په بهسودو ولسوالۍ کې د ۹ وژلو شویو او ۲۰ کسانو د ټپې کېدو په اړه ضد او نقيض راپورونه خپرېږي. د میدان وردګو ولایت په بهسود ولسوالۍ کې د جمعې په ورځ له رامنځته شوې پېښې وروسته اوس د افغانستان د کورنیو چارو وزارت د یوې اعلامیې په خپرولو سره وايي، یو شمېر غیر مسول وسله وال چې مشرۍ یې یو سیمه يیز قومندان عليپور کوي په پولیسو او ملکي کسانو ډزې کړي. د دې وزارت د اعلامیې له مخې، په دې پېښه کې پولیس او ملکي کسان ټپیان شوي او ۹ نور وژل شوي دي. خو ددې وزارت ویاند طارق ارین د شنبې... Читать дальше...

په کابل کې لسګونو کسانو د ملي شورا مخ ته د ولسي جرګې له دې پرېکړې چې د دولتي کارکونکو معاشونو دې یو شان شي، ملاتړ وکړ. په داسې حال چې، د ۱۴۰۰ مالي کال بودجې پر سر حکومت او ولسي جرګه لا کومې پرېکړې ته نه دې رسېدلي، لسګونو کسانو نن د ملي شورا مخ ته په راټولېدنې سره ، له دغې جرګې وغوښتل چې پر خپل دریځ ودرېږي. دا راټولېدنه د افغانستان او منځنۍ اسیا ټولنې په نوم د یو غیر دولتي سازمان لخوا شوې وه. په افغانستان کې د دې ټولنې مسوول احمد رومل کریمي وویل: "ملي شورا باید په بودجه کې په خپل دریځ ودرېږي او هیڅ معامله و نه کړې. Читать дальше...

د هانګ کانګ د عدلیې وزیرې د چینايي چارواکو د مخکنیو انتقادونو په دوام وویل، بریتانیا د خپلې پخوانۍ مستعمرې هانګ هانګ د کومې ځانګړې څارنې حق نه لري. دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي، چې پر هانګ کانګ، د چین د شدید امنیتي کنټرول پر سر کړکېچ زیات شوی دی. چنايي چارواکو ویلي، په پام کې لري هغه زړه پالیسي ختمه کړي، چې له مخې یې د هانګ کانګ د وګړو لپاره هغه پاسپورټونه رسمیت لري، چې د بریتانیا له خوا جاري شوي دي. د هانګ کانګ د عدلیې وزیرې تیرزا چینګ د خپل بلاګ په یوه لیکنه کې د هانګ کانګ به تړاو د چین... Читать дальше...

د افغانستان د زعفرانو درې ورځنی نندارتون نن په کابل کې پرانیستل شو. ‎د افغانستان د با ارزښترینه بوټي، زعفرانو نندارتون د کورنیو او بهرنیو چارواکو په ګډون نن د کابل په انټرکانټیننټال هوټل کې پرانیستل شو. ‎د دغه نندارتون د پرانیستې هدف بازارموندنه، نړیوالو بازارونو ته د افغانستان د زعفرانو د صادراتو پراختيا او په دې برخه کې د پانګونې جذب بلل شوې دی. ‎ټاکل شوې دا نندارتون درې ورځې دوام وکړي او زعفران یا د افغانستان سره زر په کې نندارې ته وړاندې شي. ‎د دغه نندارتو د پرانیستونکي شرکت مدرین میتود... Читать дальше...

د جمهوري ریاست یو چارواکی وايي، وسله وال طالبان د سولې نیت نه لري. د عامه او ستراتیژیکو اړیکو په چارو کې د جمهوري ریاست سلاکار او رئیس وحید عمر نن په کابل کې یوه کنفرانس ته وویل: "د طالبانو له خوا تر اوسه داسې د حساب وړ قدم چې هغه وښيي طالبان سولې ته یو کوچنی نیت لري نه دی پورته شوی. د نیت ښوولو لپاره اولنی ګام په افغانستان کې اوربند دی."  وسله والو طالبانو د حکومت او ځینو نورو سازمانونو له غوښتنو سره- سره په افغانستان کې اوربند ته لېوالتیا نه ده ښوولې. تر دې مخکې د دولت مذکراتي ډلې ویلي وو،... Читать дальше...

د سویلي افریقا او پاکستان ښځېنه کرکټ ملي لوبډلو تر منځ د افریقا په کوربتوب د ۳ شل اوريزو سیالیو لومړۍ لوبه افریقا لوبډلې د ۸ ویکټو په توپير وګټله. په دې لوبه کې لومړی توپ وهنه پاکستانۍ ښځېنه کرکټ لوبډلې وکړه چې د ۸ لوبغاړو په سوځېدو يې په پوره شل اورونو کې مقابلې لوبډلې ته د ۱۲۸ منډو هدف ورکړ. په مقابل کې د افریقا ښځېنه لوبډلې ټاکل شوی هدف د لوبې په ۱۹م اوور کې د دوو وېکټو په زیان پوره کړ. له دې وړاندې د درېيو پنځوس اوريزو سیالیو سیریز هم افریقا درې د صفر په مقابل کې ګټلی.

په هرات ولایت کې د تکواندو ورزشي سیالۍ نن شنبه (د سلواغې ۱۱مه) پای ته ورسیدې. د دغه ولایت د ورزش ادارې فني او مسلکي مدیر ضیاالحق ضیا ازادي راډیو ته وویل، د هرات د تکواندو دغه سیالۍ چې دوه ورځې وړاندې پیل شوې وې، نن سهار پای ته ورسېدې. ښاغلی ضیا وایي، د تکواندو په یادو سیالیو کې له ٢٥ کلپونو ٧٠ لوبغاړو ګډون کړی وو چې په پای کې استقلال رزم کلپ په ٧٧ نمرو لومړی مقام او جومونګ کوندو کلپ په ۴۴ امتیازونو دوهم مقام خپل کړ. همدارنګه انسجام کلپ په ٢٣ امتیازاتو درېیم ځای خپل کړی. د ښاغلي ضیا په خبره... Читать дальше...

په کندهار کې د فوټبال د داورۍ روزنیز سیمینار پیل شو. د افغانستان د فوټبال فدراسیون ویاند فیروز مشعوف ازادي راډیو ته وویل چې د دغه سیمینار موخه د داورانو د ظرفیت لوړول او له نوېو قوانینو سره د دوی بلدتیا ده. ښاغلی مشعوف وایي، دغه روزنیز پروګرام درې ورځنی دی چې ۲۴ داورانو او روزنکو په کې برخه اخېستې ده. دغه پروګرام د افغانستان د فوټبال فدراسیون د دوو روزونکو شېرزاد او فېروز حلیم له لوري پرمخ وړل کېږي. ښاغلی مشعوف وایي، له دغه روزنیز پروګرامه فارغېدونکي کسان به لوبغاړو ته روزنه ورکوي.

د افغانستان د سولې په چارو کې د دولت وزارت د سولې مذاکرو د بل پړاو د ځنډ مسوولیت پر طالبانو واچاوه.  د دغه وزارت ویاندې ناجیې انوري نن شنبه (د سلواغې ۱۱مه) رسنیو ته په لېږلي پیغام کې وویل، د دولت مذاکره کوونکی هیئت، له لومړۍ ورځې د مذاکرو اصولو ته ژمن دی: "مقابل لوری تر اوسه د مذاکرو مېز ته کښېناستلو ته حاضر نه دی. له دې امله په روانه جګړه او تاوتریخوالي کې د ملکي وګړو د تلفاتو بدې پایلې د هغو کسانو پر غاړه دي چې د سولې مذاکرو په بهیر کې د ځنډ لامل دي."  په پام کې وه په قطر کې د دولت او طالبانو... Читать дальше...

ایراني چارواکو نن شنبه (د سلواغې ۱۱مه) یو بلوڅ وګړی چې د ایران د امنیتي ځواکونو په وژنه محکوم شوی و، اعدام کړ.  دا اعدام په داسې حال کې عملي شو چې ملګرو ملتونو د دې او نورو اعدامونو د بندولو غوښتنه کړې وه.  د ایران د قضایيه قوې رسمي وېب سایټ راپور ورکړی چې جاوېد دهقان په سیستان بلوچستان ولایت کې، د ایران د سپاه پاسداران انقلاب د دوو غړو د پنځو کلونو مخکې د وژنې په تور اعدام شو.   په وېب سایټ کې اعدام شوی کس د جېش العدل په نوم د یوې سُني افراطي ډلې رهبر بلل شوی دی.  د بشري حقونو لپاره د ملګرو... Читать дальше...

د افغانستان د ملي امنیت سلاکار وايي، په افغانستان کې د لنډ مهاله حکومت جوړېدل، د پردیو د لاسوهنو د دایمي فُرصت معنی لري. حمد الله محب نن شنبه(د سلواغې ۱۱مه) په ټوټیر کې لیکلي، که طالبانو ولسي بنسټ، دیني مشروعیت او کورنی تصمیم لرلای، د اوربند پر بنسټ به یې د سولې بین الافغاني مذاکرې جاري ساتله. تر دې مخکې د طالبانو د سیاسي دفتر یوه مشر شېر محمدعباس ستانکزي ویلي چې ولسمشر محمد اشرف غني باید استعفا وکړي. بل خوا د جمهوري ریاست مرستیال ویاند دوا خان مینه پال نن شنبه ازادي راډیو ته وویل: "افغانان... Читать дальше...

د مسکو یوې محکمې د اپوزیسون د زنداني شوي مشر الکسي ناوالني ورور اولګ ناوالني او ګڼ نور متحدان د دوو میاشتو لپاره په کورونو کې نظربند کړل.  دا اقدام په داسې حال کې کېږي چې روسي چارواکي هڅه کوي د دوهمې اوونۍ په مخه په ملي سطحه د مظاهرو مخه ونیسي.  دغه مظاهرې د کریملین د منتقد الکسي ناوالني په وړاندې حکومت پر چلند د اعتراض لپاره کېږي.  د ناوالني پر متحدانو دا پروني اقدامات په داسې حال کې اعلانېږي چې د مسکو پولیسو په مسکو کې پر ګرځېدو راګرځېدو محدودیتونه اعلان کړي دي.   پولیسو د غیرمجاز مظاهرو په درشل کې، د میټرو اووه تمځایونه تړلي دي. Читать дальше...

د افغانستان حکومت د طالبانو د سیاسي دفتر مرستیال شېر محمد عباس ستانکزي وروستیو څرګندونو ته غبرګون ښودلی. د افغانستان د ملي امنیت سلاکار حمدالله محب تازه په خپل ټویټرپاڼه کې لیکلي، افغانان د ولسواکي په ارزښت او د نظام پر اهمیت پوهېدلي او دده په وینا نور دلته د هېڅ پردۍ اجنډا تطبیق ته موقع نه شته. نوموړی وايي: "مؤقت حکومت د پردیو مداخلو لپاره د دایمي فرصت معنی لري، که طالبانو ولسي بنسټ، دیني مشروعیت او کورنی تصمیم لرلای، د سولې بین الافغاني مذاکره به یې د اوربند پر بنسټ جارې ساتله." په ورته... Читать дальше...

د کرونا ویروس د درېیو نوېو موندل شوېو بڼو د خپرېدو له کبله په ټوله نړۍ کې اندېښنې په زیاتېدو دي. کاناډا، برېتانیا،فرانسه، جرمني، پرتګال او چک جمهوریت د هغو هېوادونو له ډلې دي چې د دې نوې څپې د مخنیوي لپاره یې پر نړیوالو سفرونو تازه محدودیتونه لګولي دي.  په اروپا کې چې هسې هم محدودیتونه لګېدلي، حکومتونه د لا سختو بندیزونو د لګولو په برخه کې اقدامات کوي ځکه د کرونا د نوېو بڼو موندل ښيي چې دا ویروس په چټکۍ سره د نړۍ ډېرو هېوادونو ته رسېدلی دی.  په برېتانیا، برازیل او جنوبي افریقا کې د کرونا د... Читать дальше...

د افغانستان د ملي دفاع وزارت په هلمند کې د ۳۳ وسله والو طالبانو د وژل کېدو ادعا وکړه.  دغه وزارت وايي، افغان دفاعي او امنیتي ځواکونو د هوايي ځواک په مرسته پرون جمعه (د سلواغې ۱۰مه) په ناوې کې پوځي عملیات کړي دي.  وزارت نن شنبه (د سلواغې ۱۱مه) په یوه اعلامیه کې ویلي، د دغو عملیاتو په نتیجه کې د طالبانو د یوه پوځي مسوول عبدالولي او د طالبانو د سرې قطعې د مرستیال عبدالخالق په ګډون ۳۳ وسله وال طالبان وژل شوي دي.  وزارت وايي، په دغو عملیاتو کې د طالبانو ۳ موټرونه او ۸۲ میله ډول- ډول وسلې او مهمات تخریب کړای شوي دي. Читать дальше...

د افغانستان د ځمکني ټرانسپورټ د همغږۍ شورا د ټرانسپورټي فعالیتونو پر وړاندې پرتو خنډونو او ستونزو له امله نن  اعتراضیه ناسته جوړه کړه. د دغې شورا مشر طلا محمد اتمانزي نن شنبه (د سلواغې ۱۱مه) ازادي راډیو ته وویل چې دوی دغه اعتراضیه ناسته د مخ په زیاتېدونکو ننګونو او د ستونزو د هواري په برخه کې د ټرانسپورټ وزارت د نه پاملرنې له امله ده. خو نوموړي د دغه ستونزو په اړه په جزئياتو سره څه ونه ويل. په دغه ناسته کې د هرات، تورخم، حیرتان او غلام خان بندر استازو ګډون کړی وو. د نوموړي په وینا که د ټرانسپورت... Читать дальше...

په کابل کې نن شنبه(د سلواغې ۱۱مه) د زعفرانو نندارتون پرانېستل شو. د دغه نندارتون د جوړوونکي شرکت مشر سمیر متین نن ازادي راډیوته وویل، د دې درې ورځني نندارتون موخه د افغانستان زعفرانو ته بازار موندنه ده. د ښاغلي متین په خبره په دغه نندارتو کې کې نږدې۳۰ شرکتونو په ۳۵ غرفو کې زعفران نندارې ته ایښې دي. د نوموړي په وینا، دغه درې ورځنی نندارتون د امریکا د نړيوالې پراختیایې ادارې او د مدرین مېتود له خوا جوړ شوی دی. دا په داسې حال کې ده چې څه موده وړاندې د افغانستان زعفران د ښه کیفیت او ذايقې له... Читать дальше...

د کندهار په پنجوایي ولسوالۍ کې د ځای پر ځای شوي ماین په چاودنه کې د یوه ماشوم په ګډون درې ملکیان وژل شوي.  د کندهار د امنیې قوماندانۍ ویاند جمال ناصر بارکزي ازادي رادیو ته وویل، چاودنه نن شنبه (د سلواغې ۱۱مه) سهار شوې ده: "د پنجوايي ولسوالۍ په صالحانو چمن سیمه د ملکي وګړو یو زرنج موټر سایکل د وسله والو ترهګرو پر ښخ شوي ماین وربرابر شوی چې چاودنه یې کړې چې یو ماشوم او دوه نور کسان یې شهیدان کړي دي." د کندهار د امنیې قوماندانۍ ویاند وايي، دغه ماین وسله والو طالبانو ځای پرځای کړی و، خو طالبانو د دې پېښې په اړه څه نه دي ویلي.

د ننګرهار په شېرزادو ولسوالۍکې ځانمرګي موټر بم برید ۱۳ امنیتي سرتېري ووژل. د ننګرهار یوې ځایي باوري امنیتي سرچینې ازادي راډیو ته وویل چې نن شنبه (د سلواغې ۱۱مه) سهار شااوخوا پنځه نیمې بجې د شېرزادو ولسوالۍ ګندمک اړوند ترازو پوسته باندې چې ټول ۱۶ سرتيري په کې وو، د افغان حکومت وسله والو مخالفینو له لوري د هاموې موټر په وسیله ځانمرګی موټر بم چادونه شوې چې له امله یې د عامه نظم ۱۳ سرتيرې ووژل شول. تر دې وړاندې د ننګرهار رسنیو دفتر ازادي راډیو ته یوازې د ۸ سرتېرو د وژلو خبر تایید کړی وو. رسنیو... Читать дальше...

د ترکیې او روسیې د څار ګډ مرکز به سر له نننه د ارمنستان او اذربایجان ترمنځ د ناګورنو قره باغ په سیمه کې د اوربند څارنه کوي.  د ترکیې دفاع وزیر هولوسي اکبر پرون جمعه (د سلواغې ۱۰) وویل چې یو ترکي  جنرال او ۳۸ افسران به په دې مرکز کې دېره وي.  ترکي چارواکو مخکې ویلي وو چې دا مرکز به د اذربایجان په اغدم سیمه کې وي.  د اذربایجان او ارمنستان ترمنځ د ناګورنو قره باغ پر سر تر شپږ اونیو خونړۍ جګړې وروسته په نوومبر کې د روسیې په منځګړیتوب اوربند وشو.  په سیمه کې د اوربند د څارنې لپاره شاوخوا دوه زره روسیي سوله ساتي ځواکونه هم ځای پرځای شوي دي.

افغان ځواکونو د کابل په دولسمه حوزه کې پرون جمعه (د سلواغې ۱۰مه) دوه مشکوک وسله وال ووژل او یو تن یې ټپي کړ.  د کورنیو چارو د وزارت ویاند طارق ارین تېره شپه په یوه پیغام کې چې رسنیو ته یې واستاوه وویل، دغو وسله والو غوښتل پر پولیسو برید وکړي خو مخکې تر دې چې خپل هدف ته ورسیږي د پولیسو له لوري وویشتل شول.  ښاغلي ارین زیاته کړه چې له دې کسانو څخه لاسي بمونه، تفنګچې او پاکستاني شناختي کارډ ترلاسه شوي دي.

د افغانستان ولسمشر د امریکا د متحد ایالتونو له نوې ادارې غوښتي دي چې پر طالبانو فشار زیات کړي او د خپلو ځواکونو د ایستلو په برخه کې بېړه ونه کړي.  اشرف غني دا خبره پرون جمعه (د سلواغې ۱۱مه) د امریکا اسپین انسټیټیوټ ته د انلاین غونډې پر مهال وکړه او زیاته یې کړه چې نړیوال باید شرایطو ته په پام سره خپل ځواکونه له افغانستانه وباسي.  ښاغلي غني بیا وویل، طالبان له امریکا سره خپل کړي تړون ته ژمن نه دی او په افغانستان کې یې شخړې زیاتې کړې دي.  اشرف غني همدا راز وویل، متحد ایالتونه به ډېر ژر یو پلاوی... Читать дальше...