Новости за 25.02.2020

روغتیايي چارواکي وايي، د ایران او افغانستان سرحد ته نږدې فراه کې د کرونا وایروس دوه مشکوکې پېښې ثبت شوې دي. د فراه د عامې روغتیا رئیس عبدالجبار شایق نن سې شنبه ازادي راډیو ته وویل: "د فراه دوه تنه اوسېدونکي چې د ایران او افغانستان په سرحدي سیمه کې پر دکاندارۍ بوخت دي، زکام او تبه لري چې د سیمې روغتیايي ټیم له لوري تر جدي څارنې لاندې نیول شوي دي." ښاغلي شایق زیاته کړه، تر اوسه تثبیت شوې نه‌ده چې دغه کسان پر کرونا وایروس اخته دي کنه، خو هغه وویل، د دې وایروس د مخنیوي لپاره جدي تدابیر نیول شوي دي.

د غور د عامې روغتیا رئیس جمعه ګل یعقوبي نن د سې شنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل، په دې ولایت کې پر کرونا وایروس اخته یوه مشکوکه پېښه ثبت شوې ده. د هغه په وینا، دغه کس څه موده مخکې د ایران له قم څخه غور ته راغلی او د کرونا ویروس نښې لري. هغه زیاته کړه، مشکوک کس د روغتون په ځانګړې برخه کې تر څارنې لاندې دی. یعقوبي وویل: "یو ناروغ ټوخېږي او تبه لري چې څه موده مخکې له ایرانه راغلی او په روغتون کې دی، د هغه ناروغي تر اوسه تثبیت شوې نه‌ده او په ځانګړي وارډ کې بستر دی، د هغه عمومي وضعیت فعلاً ښه دی."... Читать дальше...

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې چارواکي اندېښنه ښیي چې د کرونا وایروس د خپرېدو له امله به د افغانستان اقتصاد ته زیان ورسېږي. د دې خونې ویاند جان اقا نوید نن ازادي راډيو ته وویل، دغه وایروس به لامل شي چې له یو شمېر هېوادونو سره سوداګریزې اړیکې پرې شي. نوموړي وویل، هیله‌من دي چې د افغانستان د روغتیا وزارت د کرونا وایروس د مخنیوي لپاره جدي اړین اقدامات وکړي. دا په داسې حال کې ده چې تېره ورځ په هرات کې د کرونا وایروس یوه مثبته پېښه ثبت شوه.

د افغانستان د کرنې او مالدارۍ وزارت وايي، په خوست کې د ملخانو یرغل د کروندو حاصلاتو ته زیان نه‌دی اړولی. د دغه وزارت ویاند اکبر رستمي نن له ازادي راډيو سره په خبرو کې وویل، ډېر ژر به دغه ملخان خپل لوری بدل کړي. هغه زیاتوي: "دغه ملخان تر ډېره هغو ځایونو ته ځي چې د کښت فصل وي او محصولات نږدې وي، له نېکه‌مرغه چې اوس په خوست کې کروندو ته هېڅ خطر متوجې نه‌دی." دا په داسې حال کې ده چې په خوست کې ډېرو خلکو د ملخانو له یرغل څخه اندېښنه ښودلې او ویلي چې د دې ولایت کښتونه د ملخانو له خطر سره مخ دي. ... Читать дальше...

د ورځپاڼې په وینا، دې وضعیت افغانان ناهیلي کړي او ان یو شمېر په دې باور شوي چې دا به د افغانستان د تجزیې لپاره د خطر یو زنګ وي.

په پام کې ده چې د پاریس ښارواله اني هیدالګو پاکستانۍ عیسوۍ مېرمنې اسیې بي بي ته د فرانسې د افتخاري تابعیت سند ورکړي. مېرمن هیدالګو به دا سند چې په ۲۰۱۴ کال کې چمتو شوی و، نن رسماً نوموړې ته وسپاري. ۴۹ کلنې اسیې بي بي چې د ارتداد په تور یې څو کاله د پاکستان په زندان کې تېر کړل پرون د فبرورۍ په ۲۴مه وویل په فرانسه کې د سیاسي پناه په لټه کې ده. هغې د فرانسې له راډیو سره په مرکه کې وویل، په فرانسه کې ژوند کول‌یې ستر ارمان و. اسیه بي بي په ۲۰۱۰ کال کې له څو مسلمانو ښځو سره تر لانجې وروسته د پنجاب... Читать дальше...

د کندهار امنیتي چارواکي وایي وسله‌وال طالبان په کندهار ولایت کې د تاوتريخوالي کمولو ته ژمن نه‌دي. د کندهار د امنیه قوماندانۍ ویاند جمال ناصر بارکزي ازادي راډیو ته وویل چې افغان ځواکونو په تېرو دوو ورځو کې د تاوتريخوالي د کمولو پرېکړه عملي کړې، خو طالبانو په همدې موده کې په معروف، ښورابک او شاه وليکوټ ولسوالیو کي پرله‌پسې سرغړونې کړي او د افغان ځواکونو پر کاروانونو يې حملې کړې دي. ښاغلي بارکزي وویل: "افغان ځواکونه د سولې د هڅو ملاتړ کوي، خو د اصولو د ماتولو په صورت کې به خامخا غبرګون وښيي."

له دې سره سره که چېرته د تاوتریخوالي د کمښت پروسه کامیابه وارزول شي امریکا او طالبان به راتلونکې شنبه یعنې د فبرورۍ په ۲۹مه تړون لاسلیک کړي.

پېښه د دوشنبې په ورځ د جرمني په ختیځ کې د ولکمارسین ( Volkmarsen) په نوم ښارګوټي کې رامنځته شوې او د پېښې په قربانیانو کې ماشومان هم شامل دي.

اذربایجان او ارمنیا د دواړو هېوادونو ترمنځ پر پوله یو بل د اوربند پر ماتولو تورن کړي دي. د اذربایجان د پوله‌ساتنې دولتي ادارې د دوشنبې په ورځ وویل د ګزاخ په سیمه کې یو اذربایجاني سرتېری د ارمنیانو په ډزو وژل شوی دی. د ارمنیا د دفاع وزارت یو ویاند بیا ویلي یو سرتېری یې په جګړه کې برسېرن ټپي شوی دی. باکو او یرېوان له کلونو راهیسې د اذربایجان څخه د جلا شوې نه‌ګورنو قره‌باغ د سیمې پر سر خپلو کې په کړکېچ کې دي. د ارمنیا ملاتړ لرونکو بېلتون غوښتونکو دا سیمه چې اکثریت وګړي یې ارمنیان دي د ۱۹۹۰ کلونو په جګړه کې ونیوله. Читать дальше...

دوو سرچینو روېټرز خبري اژانس ته ویلي امریکايي چارواکي اندېښمن دي چې د انتخاباتو روانې لانجې ښايي د سولې هڅې زیانمنې کړي. دا سرچینې د موضوع د حساسیت له کبله غواړي چې هویت‌یې پټ پاتې شي.

په نړۍ کې د کرونا وایروس د خپرېدو په اړه وېره مخ په زیاتېدو ده. دا په داسې حال کې ده چې د ایران، ایټالیا او جنوبي کوریا په شمول یو شمېر هېوادونه د دې ناروغۍ چې په چین کې یې تر اوسه له ۲۶۰۰ زیات کسان وژلي د مهارولو هڅې کوي. افغانستان، عراق، بحرین، کوېټ او عمان د دوشنبې په ورځ په دې هېوادونو کې د کرونا وایروس د لومړنیو مثبتو پېښو راپور ورکړ. په دې ټولو پېښو کې هغه کسان ښکېل دي چې په وروستیو کې له ایران څخه دغلته ورغلي دي. ایران له چین وروسته دوهم هېواد دی چې تر اوسه پورې په‌کې د کرونا وایروس... Читать дальше...

په چین کې د افغانستان سفیر جاوېد قایم تأیید کړې چې دغه بهیر تر ناڅرګند وخت پورې ځنډېدلی او په افغانستان کې د کرونا وایروس د خپرېدو د مخنیوي کمېټې په یو وراستولي مکتوب کې د دې ځنډ خبر ورکړی.