Новости за 30.01.2020

Китайра Ухань гIалара шайн-шайн пачхьалкхашка цIаберзийначу нахана, вирус ца яржийтархьама, изоляци еш ю. Таханалерачу информацица – 170 ву Китайхь коронавирусах велларг. Китайрчу массо а регионашкахь яьржина керла коронавирус. Еаридийнахь Тибетехь а цхьана стагана цуьнан ун далар тIечIагIдина. Могушалла Iалашъярна тIехь терго латточу Китайн хьукматаша билгалдаккхарца, 7700 стаг ву и цамгар хьакхаелла. Байначу баттахь дуьххьара, Хубэй провинцин административан центр лоручу Уханерчу дийнаташ духкучу базарахь гучуяьлла и вирус аьлла, шеконаш ю.

Аннекси йинчу ГIирмера Москварчу Домодедово аэропорте догIучу S7 авиакомпанин кеман чохь йолчу пассажиро-зудчо дIахьедина, охьадосийначул тIаьхьа ша кема оьккхуьйтур ду аьлла. Аэропортан пресс-гIуллакххоша бинчу хаамна тIехь яздина "Интерфакс" агенталло цунах лаьцна. Пассажираш дIасалела юкъ дIа а лаьцна, харцахьа лелаш ю и зуда, агенталлан хьосташа дийцарехь. Шена тIе ца буьту цо экипажан декъашхой а, я пассажираш а. "Интерфаксе" дийцарехь, къаьркъа мелла ю иза. Юьстах охьахаийна кема. Flightradar сервисан трекеран информацица... Читать дальше...

Нохчийн тIемало лацар, дайн таIзар дина полисхой, кIоштийн цIераш хийца гIерта Кадыров (Керланаш кечдеш иллюстрацина пайдаоьцу Маршо Радион архивех а, официалан сайташкарчу материалех а).

Китайхь гучудаьлла "коронавирусан" ун даржарх, иза дуьххьара муха хаало, цуьнан билгалонаш, кепаш йовзуьйту кху ролико.

Оьрсийчоьно ГIирмана йинчу аннексина тIехула Iамеркан Цхьанатоьхначу Штатийн финансийн министралло санкцеш тоьхна ворхI стагна а, Москварчу доларчу аьчганекъан компанина а. Дозанаш тоьхначарлахь нисвелла Оьрсийчоьнан президенто ханна Севастополан губерантор хIоттийна Развожаев Михаил а, ГIирман премьер-министр Гоцанюк Юрий а, Севастополан парламентан керла куьйгалхо Немцев Владимир а, Федерацин Кхеташонан декъашхо Албатаева Екатерина а, харжамийн комиссийн кхо куьйгалхо а. Цхьа де хьалха санкцеш тоьхна царна Евросоюзо а. Читать дальше...

ДIадаханчу пIераскана 25 стаг лецира Нохчийчохь. Царех цхьамма мехкан куьйгалхочунна, иза килсарчу мозгIарх тарвеш, коллаж йина, вукхара иза яржийна, бохура. ТаIзар авторна дина ца Iаш, дина и сурт интернетехула дIасахьийсийначарна а, схьаэцначарна а.

Ивановерчу набахтехь хан токхуш хилла Нохчийчуьра схьаваьлла вахархо колонехь тутмакх вен гIоьртина. ГIуда тухучу ШИЗО олучу изолятор чу ша воьллинчу заманчохьдина цо зулам. Шена тIаьхьара колонин белхахочо неI ца къовларан бахьанашца ка яьлла хилла цуьнан кхечу хан токхучу тутмакхах лата. И шиъ вовшахваккхале аьтто баьлла нохчочун пхоьазза тоьхна, тутмакхна чевнаш ян. ТIаьхьо къастарца, цу шинна юкъахь дов лаьтташ хилла. Стаг верна хан токхуш хилла нохчо. Кхи цхьаъ а "вен Iалашонца тIелатар" аьлла... Читать дальше...

Къоладарна лехамашкахь хилла жимстаг дIалаьцна полисхоша Нохчийчохь. КПП олучу постех дехьаволучу заманчохь цуьнан машенах хьовсуш гучуваьлла 32 шо долу жимстаг Нохчийчохь гIуллакх дечу Оьрсийчоьнан чоьхьарчу гIуллакхийн белхахошна. Соьлжа-гIалахь цо дина къола бахьанехь лоьхуш, амма хIинццалц кара ца вогIуш хиллера иза. Лаьцнарг а, цуьнан хьокъехь вовшахтоьхна материал а Октябрскан кIоштан лоьмар 2 йолчу полицин декъе дIакхачийна гIуллакх кхи дIа таллийта.

Кху беттан 28-чохь Страсбургехь дийцина Нохчийчохь адамийн бакъонаш хьоьшуш хиларх. Европан Кхеташонан Парламентан ассамблейн (ПАСЕ) бакъонашкахула йолчу Комитетехь шайца Нохчийчохь лелийначу харцонех далхийна кхаа нохчочо. ПАСЕ-хь бакъонашларъяран организацийн цIарах дакъалаьцна "Оьрсийчоьнан ЛГБТ-машано" а, "Къизаллашна дуьхьало латторан Комитето" а, "Правовая инициатива", Humans Rights Watch организацеша а. "Мемориалан" кхеташонан куьйгалхо Орлов Олег вистхилла цигахь. Тайп-тайпана ситуацеш... Читать дальше...

Нохчийчуьрчу тутмакхна Муртазалиев Хасдина йиттинчу колонин шина белхахочунна арахь яккха диъ-диъ шераш хенаш кхайкхийна Ярославлерчу кхелахоша. Царна дина таIзар кIеда ду аьлла, тешна ву Муртазалиев. "Кавказ.Реалиино" хаийтина ма-хиллара, бакъоларъечу "Юкъараллин вердикт" хьукмато видео яржийра тутмакхашна Ярославлерчу набахтехь 2016-чу шарахь етташ. ТаIзаре берзийначу нахах цхьаъ вара, кху беттан 20-чохь хан яьккхина а ваьлла, маьршаваьккхина Нохчийчуьра вахархо Муртазалиев. Иза араволучу юкъанна... Читать дальше...

Соьлжа-гIаларчу Ленинскан, Октябрьскан, Старопромыслан, Заводской кIоштийн а, шахьарарчу гIалийн кепехь йолчу яртийн а цIераш хийцар хьехна гIалин мэрана Закриев Якъубна мехкан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. "Вайн исторехь къегина лар йитинчу нохчийн къоман яхь йолчу кIентийн цIарах хила еза кIошташ. Бахархошна хетарг тидаме а эцна, гIалин думаца юкъахь сацамбан беза", - боху Кадыровс. Стохка Соьлжа-гIалара 35-гIа а, 36-гIа а дакъош цхьана а тоьхна, кхоьллинчу юьртана, оьрсашкахьа тIемаш бина нохчо... Читать дальше...

ТIеман полицин батальон Шемара Нохчийчу юхаеана аьлла, хаамбина ТАСС агенталло, Къилбан тIеман гонийн пресс-гIуллакххойн информацина тIе а тевжина. Кхо бутт а хилера машаран миссица уьш Шемахь хан йоккхуш болу: "оьрсийн эскарийн тобанийн гIишлошна ха а деш, маьршачу нехан къепе а, маршо а Iалашъеш" аьлла, билгалдаьккхина зорбанхоша. ТIеман полицин куьйгалло баркалла аьлла царна, даймахкал арахьа шайн декхар майраллица, лаккхарчу говзаллица кхочушдарна. Верриг а юхавирзинарг ву 300 эскархо.

Нохчийчуьрчу Лакхарчу кхелехь дов хоттур ду Шелковск кIоштарчу вахархочун. Иза бехкево, тIеман буьйранчийн Басаев Шемалан а, Хаттабан а тобанна юкъахь зуламаш лелийна аьлла, яздо REGNUM агенталло, Оьрсийчоьнан Инарла прокуратуран хаамна тIетевжина. Талламчийн версица, 1999-чу шеран аьхка дIакхетта хилла кхеле хIоттийнарг гIаттамхойх. Оццу шеран гурахь тIелатар дина хилла цо шен накъосташца Шелковск кIоштарчу Червленнехь оьрсийн эскархошна. Тасадаларшкахь 15 салти вийнера, 28-нна кеп-кепара чевнаш хиллера. Читать дальше...