Новости за 12.09.2019

Эльдерханова Зайнап Хьалхара я тIаьххьара май...   ХIутосург беттан 1-ра де Къинхьегаман де... Къинхьегаман болчохь беркат, барт хуьлу, ткъа и ши бахам болчохь даима а карор ду ийман а, ирс а... Къинхьегам дIабаларца дIадайна дукха доьзалашкара беркат... Дуьйш-лелош хас дац дукхачийн, кертахь котам, бежан ца хаало... ХIораннан кертахь хилла беркат дIадахна кех ара даьлла... Тахана "домашни котам", "домашни хIоаш", "домашни тIо-кIалд" бохуш ялсаманера кхача буьйцуш санна цецдуьйлу вай, хьалха... Читать дальше...

Эльдерханова Зайнап ДЕКЪАЛА ХИЛЛИЙ, НЕНАН МОТТ, ХЬОХ КЪАЬСТИНАРГ? (Ойланаш) Декъала хиллий, ненан мотт, хьох къаьстинарг? Со а ю-кх, нанас, пазатна йома юьллучу юкъанна, назманийн мукъамаш балош, когаца ага техкош кхиийначу йоIарех цхьаъ. Шух, бусалба динний, Даймохккий, ненан моттий безачарех со хиларна Далла хастам а беш ехаш йолу. Ткъа мах, Дала а, наха а хадор хир бу-кх вайн. Децас (Дала декъала яро) олура тхоьга: «Наха хьо мел дашо-дато ву бахарх а, хьайн мах АллахIана гергахь хьайн болччул бен кхин сов боцийла хаалахь». Читать дальше...

Эльдерханова Зайнап Эхь Юьрта йоьдучу машенахь дара иза. ГIалара цIабоьлхуш бара нах. «Газель» маршруткин чу яьлла, хьалхарчу могIарерчу гIанта охьахиира жима зуда. Машен йоьттина яларе хьоьжуш яра иза. Цунна улле нисъеллачу зудчун карахь цхьа жима кIорни, цхьа жима адам дара. Тхин буьртигаш санна лепара беран бIаьргаш. КIайчу ахьаран хьолтIамах тера, кIайн, хаза юьхь-сибать дара беран. Цуьнан коьртах тиллинчу варкъ даьккхинчу куйца дуьстина аьлча гуш дара и бер йоI хилар. Хетарехь, 5-6 бутт, кхин дукха хан хир яцара цуьнан. Читать дальше...

Герз дIаделла Шайх Мансуран цIарахчу батальоно, "жинашца тайна" зуда лаьцна, Шемара кхо йоI цIаерзийна (Керланаш кечдеш иллюстрацина пайдаоьцу Маршо Радион архивех а, официалан сайташкарчу материалех а)

Да декъалван йогIу массо йоI (НОХЧИЙН ЗУДЧУН ДЕННА) Цхьацца боьллуш, бIаьргаш схьабиллина, гуонаха дIасахьаьжна, делакъежира и малик, дуьнен чу боьссина маьлхан буьртиг. ХIинца кхин цхьаьнан доьзалехь а ю йоI. АлхьамдуллиллахI! Дера ю иза АллахIа язйина яийтина хьаша. Тахана шега кхаьчначу ирсах кхета а, теша а кийча вацахь а, амма ирс долуш-м хили хIокху дуьнен чохь кхин цхьа да а. ХIаъ, беза тIоьрмиг айба ницкъ кхочур болуш ца хилахь а, дуьззина ведар эцна новкъа дIадахьа гIорасиз хир елахь а... Читать дальше...

Рождественский Илья,                                                                                                      Карара Хан Совдегарца Пригожин Евгенийца юзучу РИА ФАН-о (Оьрсийчоьнан федерацин хаамийн агенталла) шен тIеман корреспонденташ бахийтина Либе, Триполехь лаьцначу Оьрсийчуьрчу бахархойх хилларг талла. Политтехнолог Шугалей Максим а (иза вевза Пригожинан структурашкахь белхаш барца), цуьнан гочдархо Суэйфан Самер а ву лаьцнарг. Стенна лецна уьш? Буса бигинарш Буса баьхкинчу Либин низамхоша Шугалей а... Читать дальше...

Дагестане кхаьчна  Путин Владимир. Оьрсийчоьнан президентан кема охьахиина ХIинжа-ГIаларчу аэропортехь. Цигара пачхьалкхан куьйгалхо Ботлихе вахана.    Путина зезагийн кочар диллина салташна хьажийначу меттигерчу хIолламна хьалха, иза цхьаьнакхетта 1999-чу шарахь гурахь цу республикехь хиллачу тIемашкахь дакъалаьцначу меттигерчу бахархошца.   Цул сов Путина къаьрка мелла, 1999-чу шарахь ша мер ду аьлла долу.   ХIинжа-ГIала юхавирзича президент Путин Владимир цхьаьнакхийтира UFC чемпионца Нурмагомедов Хьабибаца.

Оьросийчоь тIехIоьттинчу сеператисташца Донбассехь тIом бан кхоллаеллачу 3 батальонан тIемалоша шайгахь дисина герз дIаделла полицин белхахошка. Цунах лаьцна хаам бина Украинин къоман полицино.   Герз дIаделла Шайх Мансуран цIарахчу нохчийн батальоно а, Украинин националистийн вовшахтохараллан батальоно а, Украинин шен лаамехь кхоллаеллачу армин батальоно а.   Къоман полицин куьйгалхочун когаметто Аброськин Вячеслава баркалла аьлла цу батальонийн тIемалошана, Украинин халкъана тешаме гIуллакх дарна. Читать дальше...

Нохчийчоьнан низамаш лардон органаша а, муфтиятан белхахоша а лаьцна, вуно говза холмачхо ю аьлла, цIеяхана Мазлакера Теркайисте еана Ибрагимова Секинат.  И зуда дагахь хилла Ӏаламехь боцу ницкъаш караберзоран чулацам болу хӀуманаш лелор хьокъехь Нохчийчуьрчу иттаннийн бахархойн дехарш кхочуш дан. Цунах лаьцна видеосюжет гайтина ЧГТРК "Грозный" телеканалехула.   Дийцарехь, нохчаша тайпа-тайпана хIуманаш доьхуш хилла "жинашца тайначу" зудчуьнга. Царна юкъахь ду езачу цамгаршна дарба дарна тIера еза машен эца аьтто барна тIекхаччалц дехарш.

680-чу шеран Мухьаррам-беттан 10-гIачу дийнахь вийна лору Iелин воI Хьусайн. Вуно яккхий чевнаш хуьлуш, цIий Iенаш, къиза кхалхар нисделла Хьусайнан. Шайн кхоалгIа имам кхелхина и Тезетан де (Iашура) шиIийша билгалдоккху, цунна хилларш санна йолу чевнаш шайн догIамашна ярца. Дербентехь беха азербайджанхой а, цаьргара маззап тIеэцна кхечу къаьмнех болу а шиIаш бу Шахьсей-Вахьсей дIахьош.

Нохчийчу цIаялийна нанас къайлаха Шема дIайигина хилла кхо йоI. Цунах лаьцна хаам бина Нохчийчуьрчу куьйгалхочо Iуналла дечу бакъонашларъярхойн Кхеташонан декъашхочо Саратова Хедас. "Вайн кхо махкахо цIаерзийна. Зудчо къайлаха Шема бигина хилла уьш, цигахь халифат хIотто. Дерриг а бераш, йоккхах йолу йоI йоцург, карийна даймахка цIадалийна", - яздина цо шен Instagram-чу агIонехь.   Саратовас чIагIдарехь, Гергарчу Малхбалехь дахар доьхна нах бехачу четаршкахь хан тоькхуш ву 3500 гергга Оьрсийчоьнан махкахо. Читать дальше...

Оьрсийчоьнан Росстат урхалло хаам барехь, махкарчу регионашна юкъахь уггар къона бахархой болу меттиг ю Нохчийчоь. Цу республикехь бехачу нехан юккъера хан ю 28,5 шо. ШолгIачу меттехь ю Тува, кхоалгIа - ГIалгIайчоь, тIаккха ю Дагестан.   Юккъерчу барамехь уггар къена нах беха регион ю Оьрсийчохь Тамбовн кIошт (43 шо 5 бутт). Цу кеппара лакхара юккъера хан йолу нах бехачу регионашна юкахь ю Тулан а, Рязанан а, Пензан а кIошташ а, ткъа иштта Москох а. Росстатан хаамашца, Оьрсийчуьрчу божарийн юккъера хан ю 37 шо, зударийн – 42.