Новости за 23.01.2021

د روسیې د اپوزیسیون مشر الکسي ناوالني وايي پولیسو یې مېرمن په مسکو کې د مظاهرو پر مهال نیولې ده. ناوالنې د پولیسو له توقیفځایه د ټولنیزو شبکو په یوه پوست کې ویلي، چې مېرمن یې یولیا ناوالنایا نن د هغو مظاهرو پر مهال ونیول شوه، چې په زرګونو کسان کې په راغونډ شوي وو. مظاهره چیانو له توقیف نه د ناوالني د خوشې کېدو غوښتنه وکړه. الکسي ناوالني چې له څه مودې یې په جرمني کې درملنه روانه وه، تېره اوونۍ مسکو ته له رسېدو سره سم ونیول شو. د روسیې پولیسو په مسکو او لسګونو نورو ښارونو کې مظاهرې غیرقانوني بللي او په سلګونو کسان یې نیولي دي.

د سولې په چارو کې د دولت وزارت د امریکا د نوي ولسمشر د هغې پرېکړې هرکلی وکړ، چې ویلي یې دي د امریکا او طالبانو ترمنځ د شوې موافقې بیاکتنه کوي. د سولې په چارو کې د دولت د وزارت یوه معین عبداله خنجاني په دې اړه نن په یوه ویډیويي پیغام کې وویل: "د افغانستان اسلامي جمهوریت په دوحه کې د امریکا او طالبانو ترمنځ د شوې موافقې د بیاکتنې لپاره د امریکا د متحدو ایالتونو د پرېکړې هرکلی کوی. په عین حال کې غوښتنه لري چې دغه ارزونه د افغانانو له غوښتنې سره برابره وي، چې هغه په افغانستان کې د تاوتریخوالي سمدستي... Читать дальше...

د ایران د رهبر ایت اله علي خامنه اي په ویبپانه کې د خبرداري له متن سره، د داسې سړي عکس خپور شوی، چې د امریکا پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ ته یې څېره ورته ده. په دې عکس کې دا سړی په ګلف لوبه بوخت ښکاري، چې یوې بې پېلوټه الوتکې په نښه کړی دی. دا ظاهراً د ایراني جنرال قاسم سلیماني د وژنې په تړاو د غچ اخیستو د ګواښ پیغام ورکوي. د خامنه اي د ویبپاڼې په یادښت کې راغلي: "قاتلان او د قتلونو امر ورکوونکي باید پوه شي، غچ چې هره شېبه ممکن دی."  دا عکس د اول وار لپاره د ټویټر په یوه فارسي پیغام کې خپور... Читать дальше...

د پکتیا یو شمېر اوسېدونکي وايي، په دې ولایت کې لا هم د تفریح او د ځوانانو د ساعتیرۍ لپاره ځانګړی مناسب پارک یا بل د تفریح ځای نه لري. ​څلور دېرش  کلن سعید زیارمل د لوګر ولایت اوسېدونکی دی او له تېرو ۱۳ کالونو راهیسې په بېلابېلو برخو کې یې کار کړی. دی وایي، درې کالونه کېږي، چې په پکتیا کې له یوې غیردولتي ادارې سره کار کوي، خو د نورو ولایتونو په پرتله یې دلته ځینې وخت له دې امله زړه تنګېږي، چې په مرکز ګردېز او ورڅېرمه ولسوالیو کې د څو شیبو د ساتیري لپاره مناسب تفریح ځای نه شته.  ده ازادي راډیو ته وویل... Читать дальше...

د امریکا د ملي امنیت شورا سلا کار ویلي، د امریکا – طالبانو د ۲۰۲۰ د فبروري د مياشتې هوکړه به په بیا کتنه کې وارزول شي، چې طالبان له ترهګرو ډلو سره د اړیکو د پرې کولو، په افغانستان کې د تاوتریخوالي د کمولو او له افغان حکومت او نورو خواوو سره د با مفهومه خبرو د پیل په اړه په خپلو ژمنو ولاړ دي که څنګه. د امریکا د ملي امنیت شورا له لوري تېره ورځ په خپره شوې اعلامیه کې راغلي، ښاغلي سولیوان ډاډ ورکړی چې امریکا د افغان سولې له پروسې او هغو رغنده سیمه ییزو ډيپلوماټيکو هڅو ملاتړ کوي چې سیاسي جوړجاړي او... Читать дальше...

ټاکل شوې سبا یکشنبې د افغانستان او ایرلینډ ترمنځ دوهمه یو ورځنۍ لوبه پیل شي. د کرکټ بورډ ویاند فرید هوتک نن ازادي راډیو ته وویل، چې افغان لوبډله دغې لوبې ته پوره چمتووالی لري. له دې وړاندې افغانستان ایرلینډ ته په لومړنۍ یو ورځنۍ لوبه کې د ۱۶ منډو په توپیر ماته ورکړې وه. په لومړۍ لوبه کې افغان لوبډلې د پچې په ګټلو سره لومړی توپ وهنه وکړه، چې د ټولو لوبغاړو په سوځېدو سره یې آیرلینډۍ لوبډلې ته د ۲۸۸ منډو هدف وټاکه. په یاده لوبه کې د سلیزې په وهلو رحمن الله ګوربز لومړی افغان او د نړۍ په کچه شپاړلسم... Читать дальше...

په کابل کې نن د سوک وهنې سیالۍ پیل شوې. د افغانستان د المپیک ملي کمېټې مطبوعاتي مسوول مجیب قاریزاده نن ازادي راډیو ته وویل، چې په ه دغه سیالیو کې د کابل له څلورو زونونو ۶۴ لوبغاړو ګډون کړی. د نوموړي په وینا، د نن ورځې په لوبه د اختري د نخبګان چهاردهي ټیم د کابل شاهین لوبډلې سره میدان ته ووته چې نخبګانو ټیم په ټوله کې د ډېرو امتيازونو په تر لاسه کولو سره بریا خپله کړه. ټاکل شوې، چې د پنجشنبې په ورځ پلنګ ها لوبډله د کابل له اژدها لوبډلې سره مخ شي. د سوک وهنې دغه سیالۍ به ٢٠ ورځې روانې وي. د سیالیو هدف د غوره څېرو پېژندل په ګوته شوي.

د افغانستان جمهوري ریاست د مالیې وزیر عبدالهادي ارغندیوال له دندې د ګوښه کېدو خبر ورکوي. د افغانستان جمهور ريیس محمد اشرف غني په څه کم یوه میاشت کې دوه وزیران له دندو ګوښه کړل. د جمهوري ریاست د چارو ادارې په یوې خبر پاڼه کې چې نن خپره شوې لیکلي، چې د مالیې وزیر عبدالهادي ارغندیوال له دندې ګوښه شوی او پر ځای یې خالد پاینده د سرپرست په توګه ټاکل شوی دی. په دې خبرپاڼه کې راغلي، چې د عواید په راټولولو کې ځنډ، په مالیې وزارت کې د غیر قانوني ګمارنو د څېړلو په اړه له ټاکلي پلاوي سره د ښاغلي ارغندیوال... Читать дальше...

حکومت او امنیتي چارواکي وايي‌ چې په دې سیمو کې حالات اوس د دوی په قابو کې دي او د ترهګرۍ د پېښو مخنیوي لپاره هم ګامونه پورته کوي.

محلي سندرغاړي جیلاني وصال د افغان خبریالانو د خوندیتوب په اړه یوه سندره ویلې،  چې په ټولنیزو رسنیو کې شریکه شوې. نوموړې دا سندره وروسته له هغې وايي، چې په وروستیو څو میاشتو کې د افغانستان په بېلابېلو ګ سیمو کې پرلپسې یو شمېر خبریالان په هدفي بریدونو کې ووژل شول. په اړه یې نور تفصیل په دې راپور کې:

د افغانستان حکومت د مالیې وزیر عبدالهادي ارغندیوال له دندې د لېرې کېدو اعلان وکړ. د چارو ادارې په حواله، د ولسمشر د جلا حکمونو له مخې محمد خالد پاینده د مالیې وزارت د سرپرست په توګه ټاکل شوی دی. د ښاغلي ارغندیوال د ګوښه کېدو علت د عوایدو ټولولو کموالی، په وزارت کې د غیر قانوني ګمارنو په اړه له ټاکل شوي پلاوي سره نه همکاري، کمزوری مدیریت او ښې حکومتوالۍ ته نه ژمنتیا ښوول شوې ده. د چارو ادارې په اعلامیه کې د نورو جزئیاتو له وړاندې کولو پرته بل دلیل دا ښوول شوی چې ښاغلي اغندیوال د جمهوري ریاست له حکمونو سرغړونه کوله. Читать дальше...

ارزګان کې چارواکي وايي، د دې ولایت د ګېزاب ولسوالۍ د وسله والو طالبانو له شتون څخه پاکه شوې ده. د ارزګان والي چې تازه د ګېزاب ولسوالۍ څخه مرکز ترينکوټ ته راستون شوی وايي، د ګیزاب جګړه کې ۵۰ وسله وال طالبان او دوه سرتيري وژل شوي او ۲۵ وسله وال طالبان ټپیان دي او په همدې جګړه دده په وینا ۱۸ ملکیانو ته هم مرګ ژوبله اوښتې.  د ارزګان والي محمدعمر شېرزاد زیاتوي: "ګېزاب ولسوالۍ کې زيات شمېر خلک له خپلو مېنو بې ځايه شوي او افغان حکومت به ډېر ژر د دغو بې ځايه شوېو کورنيو سره مرستې وکړي."   وسله والو طالبانو د دغو ادعاوو په اړه لا څه نه دي ویلي. Читать дальше...

د پښتنو ښځو د سیاسي، اقتصادي او ټولنیزو حقونو غورځنګ 'واک' د بلوچستان په پښتون مېشته ضلعه ږوب کې د نجونو لپاره یو کتابتون پرانستی دی.

د افغانستان حکومت د مالیې وزیر عبدالهادي ارغندیوال له دندې د لېرې کېدو اعلان وکړ.  د چارو ادارې په حواله، د ولسمشر د جلا حکمونو له مخې محمد خالد پاینده د مالیې وزارت د سرپرست په توګه ټاکل شوی دی.  د ښاغلي ارغندیوال د ګوښه کېدو علت د عوایدو ټولولو کموالی، په وزارت کې د غیر قانوني ګمارنو په اړه له ټاکل شوي هیئت سره نه همکاري، کمزوری مدیریت او ښې حکومتوالۍ ته نه ژمنتیا ښوول شوې ده.  د چارو ادارې په اعلامیه کې د نورو جزئیاتو له وړاندې کولو پرته بل دلیل دا ښوول شوی چې ښاغلي اغندیوال د جمهوري ریاست له حکمونو سرغړونه کوله. Читать дальше...

په روسیه کې نن شنبه (د سلواغې ۴مه) له سړې هوا او د پولیسو له خبرداري سره- سره د مظاهره چیانو پراخو ډلو د اپوزیسیون د مشر الکسي ناوالني د خوشې کېدو غوښتنه وکړه. ناوالني تېره اوونۍ په جرمني کې له درملنې وروسته د راستنېدو پر مهال د مسکو په یوه هوايي ډګر کې ونیول شو.  لومړی لاریون په سایبریا او لېرې ختیځ کې پیل شو چې په خبروفسک، ولادي-ویستوک او نورو ښارونو کې هم په سلګونو کسان لارو سړکونو ته په مظاهره راووتل.  د (OVD) په نوم یوه څارونکي ډله چې د پولیسو فعالیتونه څاري د لسګونو کسانو د نیول کېدو... Читать дальше...

د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر د سعودي عربستان د سوداګرۍ له وزیر سره د سوداګریزو، پانګونې او پراختیایي اړیکو پر پراختیا خبرې وکړي.  محمد حنیف اتمر په ریاض کې د درې ورځني سفر په لړ کې د سوداګرۍ له وزیر له ډاکټر ماجد بن عبدالله القصبی سره د سعودي عربستان له خوا د افغان کارګرو پر ګمارنې هم بحث وکړ.  د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت نن شنبه (د سلواغې ۴مه) په یوه اعلامیه کې وویل، په دې کتنه کې سعودي عربستان ته د افغانستان د عمده صادراتو لپاره د ټرانسپورټي کرښو پر پراختیا هم بحث وشو. د افغانستان د... Читать дальше...

د افغانستان جمهوري ریاست وايي، د ناروې صدارعظمې له ولسمشر محمد اشرف غني سره په خبرو کې د تاوتریخوالي پر زیاتېدو اندېښنه وښوده.  د جمهوري ریاست مرستیال ویاند، دواخان مینه پال نن شنبه (د سلواغې ۴مه) ازادي راډیو ته وویل، محمد اشرف غني او ایرنا سولبرګ تېر ماښام ټیلیفوني خبرې وکړې: "د ناروې لومړۍ وزیرې په افغانستان کې د تاوتریخوالي پر زیاتېدو اندېښنه وښوده. دواړو لوریو د دایمي اوربند پر اړتیا چې د افغانستان د اکثریت خلکو غوښتنه ده، ټینګار وکړ."  د ناروې صدراعظمه پر دغو مسایلو په داسې حال کې له ولسمشر... Читать дальше...

اعلامیه زیاتوي سولیوان ویلي، د امریکا – طالبانو د ۲۰۲۰ز کال د فېبروري د تړون په بیا کتنه کې به وارزول شي چې طالبان له ترهګرو ډلو سره د اړیکو د پرې کولو، په افغانستان کې د تاوتریخوالي د کمولو او له افغان حکومت او نورو خواوو سره د با مفهومه خبرو د پیل په اړه په خپلو ژمنو ولاړ دي که څنګه؟

اټکل کېږي چې د روسیې وګړي نن شنبه (د سلواغې ۴مه) د اپوزیسیون د مشر الکسي ناوالني د ملاتړ له کبله له ځپونکو اقداماتو سره مخامخ شي.  ناوالنې تېره یکشنبه له جرمني له ستنېدو سره سم د مسکو په یوه هوايي ډګر کې ونیول شو.  د روسیې په لږ تر لږه ۶۵ ښارونو کې د تنظیم شوېو اقداماتو په لړ کې د روسي چارواکو د ناوالني ځینې متحدان ونیول او ټولنیزو شبکو ته یې خبرداری ورکړ، هغه مطالب لېرې کړي چې خلکو ته په دې په «غیرمجاز» لاریونونو کې د ګډون بلنه ورکړل شوې- که دا شبکې داسې ونه کړي، سخته جریمه به پرې کوي.  د... Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي چې د ډونالډ ټرمپ د حکومت په وروستیو ورځو کې دې وزارت د یمن د حوثیانو د تروریستي بللو پر موضوع غور پیل کړی او هڅه کوي چې ژر په دې اړه یوه پرېکړه وکړي.  انتوني بلېنکن چې د ولسمشر جوبایډن له لوري د بهرنیو چارو وزارت ته نومول شوی، په وروستیو ورځو کې وویل چې واشنګټن د تروریستانو په لیست کې د حوثي ملېشو د راوستلو پر موضوغ غور کوي.  د ملګروملتونو د سرمنشي په ګډون د دې سازمان ځینو چارواکو مخکې ویلي و چې که ټرمپ حوثیان د تروریستانو په کتار کې راولي، په یمن کې به قحطي... Читать дальше...

په ننګرهار ولايت کې د صابون جوړولو کار د پراختيا په حال کې دی چې سلګونو کسانو ته په کې د کار زمینه هم برابره شوې ده. د دغه ولایت د سوداګرۍ او صنعت رئیس محمد حسن محسن نن شنبه (د سلواغې ۴مه) ازادي راډیو ته وویل چې د ننګرهار ولایت په مرکز جلال اباد ښار کې د پنځه میلیونه امریکايي ډالرو په پانګونې سره د جامو او ځان وینځلو د صابون ۶ فابریکې فعالیت کوي چې سلګونه کسانو ته په کې کاري زمینې برابرې شوي او د هېواد ټولو ولایتونو ته په ښه کیفیت صادرات لري. ښاغلی محسن وایي، ټاکل شوې په دې ولایت کې دوه نورې... Читать дальше...

هغوی زیاتوي، د مرستو په کمیدو سره يې ژوند له ستونزو سره مخامخ شوی او ځینې کورنۍ خو بیخي په دې لږو مرستو کې هم نه دي شاملې.

د کرونا ویروس نوېو ډولونو د دې ویروس د خپرېدو د لا ډېر خطر په اړه اندېښنې زیاتې کړي دي.   روغتیایي متخصصینو په ځانګړي ډول په بریتانیا، جنوبي افریقا او برازیل کې د دې ویروس د نوېو بڼو په اړ اندېښنې ښودلي چې اوس د نړۍ نورو هېوادونو ته هم رسیدلي دي.   انګېرنه دا ده چې د کرونا ویروس ټولې درې، نوي ډولونه تر لومړني ویروس ډېر د خپرېدو وړتیا لري، دا په دې مانا چې دا چټک خپرېدا به روغتونونه او د روغتیا پالنې سیستمونه له سختیو سره مخامخ کړي.  روغتیایي چارواکو د ویروس د هغې بڼې په اړه چې په بریتانیا کې... Читать дальше...

د مطالعې او کتابتون پرمختګ په نوم د بلوچستان پښین سیمې اوسېدونکی محمد نبي د یادې سیمې په بېلا بېلو ښونځیو، جماعتونو، حمامونو او دیني مدرسو کې ۴۲ لوی او واړه کتابتونه جوړ کړي دي، په کتابتونونو جوړولو کې له خلکو مرسته اخلي او د خپل معاش یوه برخه په دې کار کې مصرفه وي، غواړي چې خلګ ورسره مرسته وکړي چې په یاده سیمه کې نور هم په لوی شمېر کې کتابتونونه جوړ کړي، نور په دې ویډیويي راپور کې.

د افغانستان مالیې وزارت وايي چې د بودجې په تصویب کې ځنډ په بېلابېلو برخو کې چارې ټکنۍ کړي دي. د دغه وزارت د رسنيو د برخې امر فرپد نوښت نن شنبه (د سلواغې ۴مه) ازادي راډيو ته وویل، تر ټولو لويه ستونزه دا ده چې د پرمختیایې چارو پر وړاندې يې خنډونه جوړ کړي دي. د نوموړي په خبره دوی به ډېر ژر بودجه بيا ځلي د تصويب لپاره ولسي جرګې ته ولېږي او تمه لري چې دا ځل يې جرګه تصويب کړي. د افغانستان مالي کال د مرغومي له لومړۍ پيلېږي او مالي اصول حکم کوي چې د هرکال مالي بودجه باید د کال له پیله مخکې تصویب او تطبیق ته تیاره شي. Читать дальше...