Новости за 13.12.2021

په روسیه کې یوه ۱۸ کلن ځوان چې له دیني ښوونځي فارغ و، د ارتودوکس ښوونځي دننه چاودېدونکې وسیله چوولې ده. روسي چارواکو او رسنیو ویلي چې مسکو ته نږدې نن دې چاودنې همدا ځوان او لږ تر لږه یو بل ځوانکی ټپي کړي دي.  عیني شاهدانو او ځایي سرچینو بیا ویلي، چاودنه کې ټولټال ۷ تنه ټپیان شوي دي.  د ارتودوکس دا ښوونځی چې چاودنه په‌کې شوې سېرپوخوف (Serpukhov) ښار کې موقعیت لري.  ځینو رسنیو ویلي چې د بمب په ایښودلو مشکوک ځوان د وینې د ضایع کېدو له کبله ساه ورکړې ده، خو دا معلومات لا په رسمي ډول نه‌دي تأیید شوي. Читать дальше...

یو په کابل کې یو شمېر ښځو د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي مخنیوي د ۱۶ ورځني کمپاین په وروستۍ ورځ په یو پرېکړه‌لیک کې له طالبانو غوښتي چې افغان نجونو او مېرمنو ته د زده‌کړو او کار اجازه ورکړي.  د دوشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د لیندۍ ۲۲» په کابل کې نږدې ۳۵ دغو ښځو چې د ښځو د حقونو فعالانې او د سولې او ازادۍ مؤسسې غړې هم په‌کې وې، په یوې غونډه کې د پرېکړه‌لیک له لارې له طالبانو او نړیوالې ټولنې خپلې غوښتنې مطرح کړې.  دغه ښخې وایي، په اوسنیو شرایطو کې د نجونو او مېرمنو د زده‌کړه مخنیوی د دوی پر وړاندې تر ټولو لوی تاوتریخوالی دی. Читать дальше...

په داسې حال کې چې نن د کابل په بازارونو کې د یوه ډالر بیه ۱۲۲ افغانیو ته لوړه شوې، د افغانستان بانک ویلي چې له نړیوالې ټولنې یې د ۱۹،۲ ملیونه امریکایي ډالرو نقده مرسته ترلاسه کړې. د افغانستان بانک چارواکو په هغه اعلامیه کې چې تېره ورځ خپره شوې ویلي، د نړیوالو مرستو دغه درېیمه جوپه د افغانستان بانک په همکارۍ د افغانستان نړیوال بانک (AIB) ته انتقال شوې ده، خو په اعلامیه کې نه‌دي ویل شوي چې دا پیسې ولې د افغانستان نړیوال بانک ته انتقالېږي. دا مالي مرستې له لوږې او بې‌وزلۍ سره د مبارزې لپاره افغانستان ته ورکول کېږي. Читать дальше...

د بې‌وزلۍ د کچې د لوړېدو او د خوراکي توکو له ګرانېدو سره هم‌مهاله د افغانستان د کډوالو چارو وزارت له ایران او پاکستانه د افغان کډوالو پر ایستلو اندېښنه ښیي.  دغه وزارت وایي په تېرو درېیو میاشتو کې ۱۳۰ کورنۍ چې شمېر یې ۷۰۰ تر ۸۰۰ تنو ته رسېږي له ایران او پاکستانه په زوره افغانستان ته ستانه کړل شوي دي. د طالبانو حکومت د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت ویاند عبدالمطلب حقاني ازادي راډیو ته وویل چې دوی له دغو دوو هېوادونو سره د افغان کډوالو په زور ایستلو په اړه خبرې کوي.  دی زیاتوي: "هغه... Читать дальше...

د طالبانو د پولیسو یوې باخبره سرچینې تأیید کړه چې د دوی یو رسنیز فعال غړی مبین، مشهور په جنرال مبین نیول شوی دی.  دغې سرچینې چې د موضوع د حساسیت له کبله‌یې نوم یاد نه‌کړ ازادي راډیو ته وویل چې پر نوموړي د "غیر مسؤلانه" خبرو تورونه دي. مبین په کابل کې د طالبانو د امنیه قوماندانۍ د ویاند په توګه هم له رسنیو سره خبرې کولې او په بېلابېلو غږیزو او انځوریزو رسنیو کې را څرګندېده.  ده په خپلو مرکو کې د پاکستان ضد دریځ ښکاره کوو او تازه‌یې یوه مرکه کې وویل، ګوانتانامو زندان کې ډېر هغه طالبان زنداني وو چې پاکستان امریکایانو ته په لاس ورکړي وو. Читать дальше...

د اروپایي ټولنې د بهرنیو چارو وزیرانو په بروکسل کې خپله غونډه پیل کړه. د دوی بحثونه د افغانستان پر بشري وضعیت او دغه‌راز د اوکراین او روسیې پر لانجو ورټول دي. د اروپایي ټولنې د بهرني سیاست مشر جوزف بورېل د دې غونډې په پيل کې د افغانستان وضعیت اندېښمنونکی وباله. له دې وړاندې د جرمني د بهرنیو چارو وزارت ویلي و، دې غونډه کې به له افغانستان سره پر بشري مرستو او د دغو مرستو په وړندې د پرتو خنډونو د لیرې کولو په اړه وي.

د افغانستان د مخکېني ولسمشر محمد اشرف غني لومړی مرستیال امرالله صالح وایي، تر هغو چې نظام کورنی او نړیوال مشروعیت پیدا نه‌کړي، څوک افغانستان کې پانګونې ته زړه نه ښه کوي.  صالح چې د طالبانو سرسخته منتقد دی نن پر خپله فېس‌بوک پاڼه د بهرنیو اسعارو په ځانګړې توګه د ډالر په وړاندې د افغانیو د ارزښت پر کمېدو هم اندېښنه ښودلې.  ده ویلي، د خصوصي بانکونو سقوط او په ازاد ډول د اسعارو تبادله هغه لاملونه دي چې له مخې یې افغانۍ خپل ارزښت بایللی دی.  د طالبانو کوم چارواکي تر اوسه د ښاغلي صالح د تازه څرګندونو په اړه څه نه‌دي ویلي. Читать дальше...

د اردن دولتي خبري اژانس په دغه هېواد کې د ایران او سعودي عربستان د خبرو د نوي پړاو خبر ورکړی دی. په دې اړه راپور داسې مهال ورکول کېږي چې په ملګرو ملتونو کې د سعودي استازي ایران په خبرو کې په "لوبې کولو" تورن کړی دی. سعودي عربستان له ایران سره خبرې چې د سږ کال په لومړیو کې پيل شوې، صمیمي خو باریک بینه بهیر یاد کړی دی. ایراني چارواکو بیا په تېره اکټوبر میاشت کې وویل چې خبرې په ښه فضا کې ترسره شوې.

د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزیر وایي، له امریکا او نړۍ سره د ښو اړیکو غوښتونکي دي. امیر خان متقي له اسوشیټډ پرس خبري اژانس سره مرکه کې له امریکا او نورو هېوادونو غوښتي چې د افغانستان څه باندې نهه میلیارده ډالره کنګل شوې شتمني ازاده کړي. ښاغلی متقي زياتوي: "موږ له امریکا او ټولې نړۍ سره د ښو اړیکو اعلان کړی دی. دا چې دوی پر افغانستان بندیزونه لګولي دي، زه فکر کوم دا د ځینو ناکامو تجربو تکرار دی، څه فایده نه‌لري." امریکا سږ کال د زمري میاشتې په ۲۴مه پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته... Читать дальше...

د ترکیې د سوداګرو او صنعت‌کارانو خپلواکه ټولنه غواړي په افغانستان کې خپله استازولي پرانیزي. د دغې ټولنې يو پلاوي تېره ورځ ناوخته د طالبانو د حکومت د رئیس‌الوزرا مرستیال مولوي عبدالسلام حنفي سره په ليدنه کې دوی ته په افغانستان کې د پانګونې په برخه کې د زمينې د برابرولو غوښتنه کړې. د ارګ له لوري په يوه خپره شوې خبرپاڼه کې ويل شوي چې د طالب چارواکو له لوري دوی ته د امنيت او په نورو برخو کې د همکارۍ ډاډ ورکړل شوی دی. د ترکيې هېواد د سوداګرو او صنعت‌کارانو خپلواکه ټولنه د انرژۍ، کانونو، کرنې او... Читать дальше...

په افغانستان کې د طالبانو حکومت د‌ افغانیو پر وړاندې د ډالرو د بې‌کچې لوړېدو لاملونه ډېر، خو مهم هغه‌يې يو شمېر ګاونډيو هېوادونو ته د ډالرو قاچاق يادوي. د طالبانو حکومت وياند او د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت مرستيال ذبيح‌الله مجاهد ازادي راډیو ته وویل، ځيني راپورونه دوی ته رسېدلي چې ښيي له افغانستانه ډالر يو شمېر ګاونډيو هېوادونو ته قاچاق کېږي، خو په خبره‌یې د مخنيوي لپاره‌یې جدي هڅې هم پيل شوي. ښاغلي مجاهد، په بازارونو کې په ډالرو زياته راکړه ورکړه د افغانیو پر وړاندې د ډالرو د بیې د لوړېدو بل لامل یاد کړ. Читать дальше...

په افغانستان کې د ماشومانو د ګوزڼ یا پولیو ضد واکسین د ۲۰۲۱ کال وروستی کمپاین نن پیل شو. د طالبانو د حکومت عامې روغتیا وزارت د دې واکسین د پيل خبر ورکړی او ویلي یې دي چې د دې کمپاین مالي او تخنیکي ملاتړي د روغتیا نړیوال سازمان او یونېسف دي. د دغه وزارت په خبرپاڼه کې راغلي چې په ۲۱ ولایتونو کې دا کمپاین نن پيل شو او په ۱۳ نورو هغو کې راتلونکې اوونۍ پیلېږي. دا ۱۳ ولایتونه چې راتلونکې اوونۍ واکسیناتوران ورځي کندهار، هلمند، نیمروز، زابل، ارزګان، ننګرهار، کنړ، نورستان، لغمان، غزني، پکتیکا، بلخ او غور دي. Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو په جنوب او منځني لوېدیځ کې د سختو طوفانونو له امله لږترلږه ۹۴ کسان مړي شوي، په لسګونو نور لا درکه دي او څو ښارونه بشپړ ویجاړ شوي دي. په ځپل شویو سیمو کې د ژغورنې ډلو تر پرونه پورې هم په احتمالي ژوندي پاتې شویو پسې لټون ته دوام ورکړ، خو چارواکي تمه نه‌کوي چې نور کسان به ژوندي وموندل شي. د امریکا ولسمشر جو بایډن په کېنټاکي کې چې د طوفان ځپلو پنځو ایالاتونو په ډله کې تر ټولو زیات ځپل شوی، ناورین اعلان کړی دی. دا ایالت د ډسمبر په ۱۰مه شااوخوا د ۳۰ طوفانونو یوې څپې ځپلی و... Читать дальше...

د امریکا جمهور رئیس جو بایډن یو ځل بیا له افغانستانه د امریکایي پوځیانو د وتلو دفاع وکړه. جو بایډن «CBS» خبري شبکې سره په خپله یوه تازه مرکه کې ټینګار وکړ چې له افغانستانه‌یې د پوځیانو ایستلو پرېکړه سمه وه. بایډن وروسته له هغې په دې اړه ټینګار وکړ چې په دې وروستیو کې ځیني امریکایي چارواکو پر هغه له افغانستانه د دوی د ځواکونو په وتلو نیوکه کړې وه. جو بایډن د ورستیو نیوکو په اړه وویل هر څوک وايي چې امریکا کولای شوای پرته له دې چې چا ته زیان ورسوي له افغانستانه ووځي، خو هېچا هم داسې ونه‌ویل چې دا څنګه ترسره کېدای شوی. Читать дальше...

ټاکل شوې چې د اروپایي ټولنې د بهرنیو چارو وزیران نن په پروکسل کې په افغانستان کې د روان اقتصادي او بشري ناوړه وضعیت په اړه خبرې وکړي. د جرمني د بهرنیو چارو وزرات په خپله وېب‌پاڼه کې په یوه بیان کې ویلي چې په دې غونډه کې به په تېره افغانستان ته د بشري مرستو د رسولو په وړاندې د پرتو خنډونو په باب خبرې وشي. د بیان له مخې دې غونډې ته د قطر د بهرنیو چارو وزیر شېخ محمد بن عبدالرحمن الثاني هم بلل شوی چې د بهرنیو چارو وزیران به له هغه سره په یوه غرمنۍ کې په ځانګړې توګه د افغانستان په اړه د اروپایي ټولنې او قطر ترمنځ د همکارۍ پر موضوع خبرې وکړي. Читать дальше...

اروپايي ټولنې خبر ورکړی چې له افغانستان سره د دې ټولنې د مرستې ۱۰مه بسته پرون د لیندۍ په ۲۱مه کابل ته ورسېده. د اروپايي ټولنې د مرستې دا جوپه د هوايي دهلېز له لارې افغانستان ته استول شوې ده. د بحران په چارو کې د اروپايي ټولنې کمېشنرې نز لینار چیچ بېګا پر ټویټر ولیکل چې په دې بسته کې ۲۸۰ ټنه خواړه، درمل او د 'کووېډ-۱۹' ناروغۍ د علاج اړوند تجهیزات شامل دي. مېرمن لینارچیچ زیاتوي چې اروپايي ټولنه به تل د افغانانو ترڅنګ ودرېږي. له دې مخکې نړیوال بانک له افغانستان سره د مرستې د صندوق له کنګل شویو... Читать дальше...

د کاناډا په انتاریو او تورانتو ښارونو کې د افغان ورزشکارانو د ټولنې کلنی جشن سږ کال د افغانستان خلکو ته د بسپنې د راټولولو لپاره ځانګړی شوی. سږ شپږم کال دی چې په کاناډا کې د دې ټولنې له‌خوا دا جشن جوړېږي. په تېرو کلونو کې به په دې ورځ ورزشي لوبې کېدلې، خو په تورانتو او انتاریو کې د افغان ورزشکارانو د ټولنې فني مرستیال سید داود جلالي پرون ازادي راډیو ته وویل سږ کال دا مناسبت د چندې ټولو ته ځانګړی شوی. جلالي وویل: "د دې غونډې د جوړولو له لارې هڅه کوم چې خپلو بې‌وزلو او فقیرو خلکو ته مرستې ورسوم."... Читать дальше...

د اسرائیل صدراعظم نفتالي بېنېټ پرون د لیندۍ په ۲۱مه نېټه متحده عربي اماراتو ته ورسېد. بېنېټ د اسرائیلو د تاریخ لومړنی صدراعظم دی چې اماراتو ته په رسمي سفر ځي. بېنېټ وروسته له هغه ابوظبي ته سفر کوي چې د اسرائیلو او اماراتو ترمنځ د امریکا په منځګړیتوب رسمي اړیکې ټینګې شوې. د اسرائیل صدراعظم ته د تشریفاتو ګارډ له‌خوا هرکلی وویل شو او د اماراتو د بهرنیو چارو وزیر شېخ عبدالله بن زاید النهیان‌یې مخې ته ورغلی و. ښاغلي بېنېټ وویل، اسرائیل له اماراتو سره د ډیپلوماتیکو اړیکو پراختیا غواړي. اسرائیل... Читать дальше...

د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ پرون د پولنډ په پلازمېنه وارسا کې له خپل پولنډي سیال ماتیوس موراویسکي سره وکتل. دواړو مشرانو د کډوالو د بحران، د اوکراین په سرحد کې د روسي ځواکونو د شمېر د زیاتېدو او د نارډ سټریم دوه په نوم له روسیې څخه اروپا ته د ګاز د نل‌لیکې پر اړوندو مسایلو خبرې وکړې. جرمني د پولنډ د هغو هڅو ملاتړ کوي چې غواړي له بلاروسه دې هېواد ته د زرګونه غیر قانوني کډوالو د تګ مخه ونیسي. د اوکراین په سرحد کې د روسي ځواکونو ځای پر ځای کېدلو او د روسیې له‌خوا پر اوکراین احتمالي برید د ناټو د ټولو غړو اندېښنه پارولې ده. Читать дальше...

د بریتانیا صدراعظم بورېس جانسون په خپل هېواد کې د کرونا ویروس د نوې بڼې، اومېکرون پر ضد د تقویتي واکسین د زیاتولو خبر ورکوي. ښاغلي جانسون په یوه ټلوېزیوني وینا کې وویل، د بریتانیا ټولو وګړو ته چې عمر یې ۱۸ کاله یا تر هغه لوړ وي، د ډسمبر میاشتې تر پایه د واکسین درېیم ډوز هم ورکول کېږي. د حکومت مخکېنی پلان د جنوري پای و. هغه په خپله وینا کې خبرداری ورکړ چې بریتانیا د اومېکرون له بدلېدونکې څپې سره لاس او ګرېوان ده. جانسون وویل چې د دې څپې پر ضد د مبارزې لپاره د درېیم ډوز د تطبیق له لارې ملي... Читать дальше...

ایران پر اروپايي مرکچیانو نیوکه کړې ده چې د ۲۰۱۵ کال د اټمي پروګرام د احیا لپاره په مذاکراتو کې یې کومه ګټوره طرحه نه‌ده وړاندې کړې. د ایران د اټمي موافقې په اړه مذاکرات په ویانا کې پیل شوي او په دې ترڅ کې دواړه لوري هڅه کوي چې د خپلو امتیازونو کچه لوړه وساتي. د ایران د دولتي پرېس ټلوېزیون د راپور له مخې د تهران لوی مرکچي علي باقري کاني پرون (د لیندۍ په ۲۱مه) وویل، اروپايي لوری مذاکراتو ته د داسې یوه نوښت په راوړلو کې پاتې راغلی چې پر ایران د بندیزونو په مسئله کې د دواړو لورو ترمنځ اختلافات له‌منځه یوسي. Читать дальше...

د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي چې په نږدې راتلونکي کې به د نړیوالو مرستندویو ټولنو په ملاتړ د ټول هېواد په کچه د 'کووېډ-۱۹' ناروغانو د علاج روغتونونه بیا فعال کړي. د تېر پرځېدلي نظام په واکمنۍ کې په پلازمېنه کابل او د کندهار، هرات، پکتیا، بلخ او ننګرهار په ګډون د څو زونونو په کچه په روغتونونو کې د 'کووېډ-۱۹' د علاج لپاره تخصصي خدمات وړاندې کېدل او د هېواد په کچه د کرونا د علاج ۳۴ روغتونونه او د کرونا د ټسټ ۱۲ لابراتوارونه، فعال وو. د طالبانو حکومت مني چې د پخواني نظام له پرځېدو سره د دې خدماتو لویه برخه په ټپه درېدلي دي. Читать дальше...

دوحه نیوز دوحه نیوز انټرنټي خپرونې په افغانستان کې د قطر پر احتمالي پانګونې یوه لیکنه خپره کړې ده. په لیکنه کې د طالبانو د اوبو او انرژۍ د وزیر ملا عبدالله لطیف منصور په حواله راغلي چې قطر غواړي افغانستان کې د لمریزې برېښنا پر تولید پانګه واچوي. په مطلب کې وړاندې راغلي، ټاکل شوې د قطر د اړوندو ادارو یو پلاوی په همدې تړاو د لا زیاتو بحثونو لپاره افغانستان ته سفر وکړي. افغانستان په کال کې ۱،۶۰۰ مېګا واټه برېښنا ته اړتیا لري چې د دوحه نیوز په لیکنه کې راغلي، د افغانستان د برېښنا د تولید کورنۍ سرچینې یوازې ۲۲ فیصده دغه اړتیا پوره کولای شي. Читать дальше...