د افغانو ښځو د حقونو کمپاین؛ له زدهکړو د نجونو منع کول د ښځو ضد تاوتریخوالی دی
یو په کابل کې یو شمېر ښځو د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي مخنیوي د ۱۶ ورځني کمپاین په وروستۍ ورځ په یو پرېکړهلیک کې له طالبانو غوښتي چې افغان نجونو او مېرمنو ته د زدهکړو او کار اجازه ورکړي.
د دوشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د لیندۍ ۲۲» په کابل کې نږدې ۳۵ دغو ښځو چې د ښځو د حقونو فعالانې او د سولې او ازادۍ مؤسسې غړې هم پهکې وې، په یوې غونډه کې د پرېکړهلیک له لارې له طالبانو او نړیوالې ټولنې خپلې غوښتنې مطرح کړې.
دغه ښخې وایي، په اوسنیو شرایطو کې د نجونو او مېرمنو د زدهکړه مخنیوی د دوی پر وړاندې تر ټولو لوی تاوتریخوالی دی.
د ښځو لهخوا په خپاره شوي دې پرېکړهلیک کې راغلي دي چې ژر تر ژره دې د نجونو او مېرمنو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونو دروازې خلاصې شي.
د سولې او ازادۍ لپاره د افغان مېرمنو مؤسسې رئیسې جمیله ساپۍ وايي: "زدهکړې د مېرمنو له شرعي حقونو څخه دي. نالوستي او له زدهکړو محرمول د مېرمنو پر وړاندې د تاوتریخوالي یو ډول دی. موږ له طالبانو غواړو چې ژر تر ژره دې د نجونو او مېرمنو پر وړاندې د زدهکړو د مراکزو دروازې پرانیزي."
هغو ښخو چې په دې غونډه کې يې برخه اخیستې وه، ټینګار کوي چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا ۱۳۲۵ پرېکړهلیک چې د ښځو، سولې او امنیت په تړاو دی او په هغه کې د دولتونو له لوري د ښځو د حقونو په خوندیتوب تمرکز شوی، باید د طالبانو له لوري هم عملي شي.
د سولې او ازادۍ لپاره د افغان مېرمنو مؤسسې مرستیالې تورپېکۍ مومند وویل: "دا مېرمنو لپاره ډېر اساسي نړیوال پرېکړهلیک دی. اسلامي امارت هم باید په دې پرېکړهلیک کې موجود مواردو ته ژمن پاتې شي. موږ له نړیوالې ټولنې غواړو چې د دې پرېکړهلیک له پلي کېدو نظارت وکړي او افغان مېرمنې دې د دې پرېکړهلیک مواردو څخه محرومې نهساتل کېږي."
د دې افغان ښځو په باور، طالبان باید دوستانه مرستې هم سیاسي نهکړي او اړمنو کسانو ته دې ورسوي.
دوی د طالبانو له حکومت غواړي چې د افغانستان خلکو ته د مرستو رسولو بهیر په مدیریت کې دې افغان مېرمنو ته هم ونډه ورکړي.
د ښځو د حقونو فعاله ګل جان قریشي په دې اړه وايي: "بشرپاله مرستې دې نهسیاسي کوي او ټولې هڅې دې وکړي چې په هېواد کې دې د انساني ناورین او د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي مخنیوی وکړي. دغهشان د ښځو حقونه دې یوازې دوی سره په مرسته نه خلاصه کوي، د مرستو رسولو بهیر په مدیریت او رهبرۍ کې دې هم ښځو ته ونډه ورکړل شي."
خو د طالبانو مرستیال ویاند احمدالله وثیق وايي، د دیني علماوو ناسته چې ټاکل شوې ده دېر ژر جوړه شي، دیني علما به پهکې د اسلام له نظره د ښځو د حقونو په تړاو خپل نظریات وړاندې کړي.
وثیق زیاتوي: "کومه ناسته چې جوړېږي، د مېرمنو د حقونو او حکومتوالۍ په تړاو ده. موږ ورسره مواجه کېږو. له شرعي پلوه ارزیابي کېږي او یوه حللاره ورته لټول کېږي."
د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي لهمنځه وړلو کمپاین نړیوال دی چې هر کال د نومبر میاشتې په ۲۵مه نمانځل کېږي او ۱۶ ورځې دوام کوي.
د دې کمپاین هدف د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي مخنیوی او د دوی لپاره د حقونو غوښتل دي.
سږ کال د لومړي ځل لپاره دغه ورځ د طالبانو د حکومت تر واکمنۍ لاندې ونمانځل شوه.
په افغانستان کې د طالبانو د حکومت له پیل تر دې دمه، یو شمېر نجونې او ښځې د زدهکړو او کار له حقونو بېبرخې ګرځول شوې دي.