Новости за 10.05.2019

"Шпигело" яздечунна реза бац нохчий, бохамашкахь кхелхинарш дагалецира, журналист Доренко велла.

АБДУЛАЕВ ЛЕЧА Ас жайна яздина…   Ас жайна яздина, схьагарехь, бовш болчу маттахь. Цхьайолу шеконаш, цхьадика! – хье а лой йогIу. Ас жайна яздина, схьагарехь, леш болчу маттахь, и гуттар хирг хиларх шеквала дага ца догIуш.   Ас жайна яздина. Цхьа пайда боцуш довр дац и: Чуьрк къахко дика ду, вохвеллехь, хир ду мох тоха. Луъург де цу жайнах. ца йичахьана цхьа харцо: Мел оьгIазваханчо сан жайна, «герз» дай, ма тоха.   Ас дина йозанаш, – шаьш дарна бовш болчу маттахь! Читать дальше...

БЕКСУЛТАНОВ МУСА Стигала тIай Со дукха леллера ваьлла, суо сайна ца карош я, карийча, тIепаза вовш… … со итт-шийтта шарахь Сибрехула хьийзинера, божалш деш, тхевнаш тохкуш, цул хьалха – бер долуш, – ткъе кхо шо кхаччалц, хIора аьхка жехь а воллуш… … со хилаза лам бацара, со шелваза – догIанаш а… … лам чохь буьйса хаза юлура, аьхкенан буьйсанаш… … со воьра цу хазалло… … со воьлхура, и хазалла лан а ца лой, хазалла дукха хаза хиларна… … сан дог чуьра хьалагIертара, са додура, тIепаза... Читать дальше...

Уггаре къиза а, шаьш санна йолу тобанаш шайх кхерош а ю махкара "нохчийн мафи", аьлла хета Германин ницкъаллин урхаллашна, Spiegel Online хьостано бахарехь. "Уьш кест-кеста хаало адам хьийзорах, дерах йолчу хроникехь", боху нохчийн диаспорин хьокъехь Шпигело. Полицино дийцарехь, нохчаша доладо наркотикаш юхкучу бизнесехь, хьалха бу къола дарца, "коллекторш а хуьлуй", нехан чуьра бахам лачкъорца, адамаш кхерийна, церан хьал доладерзорца. Шайн корматаллица италахойн мафех таръелла нохчийн  зуламхойн... Читать дальше...

Беларусера аравоккхуш ву кху беттан 8-чохь Минскерчу аэропортехь лаьцна гIалгIайн юкъараллин жигархо, блогер Нальгиев ИсмаьIил. Цу тайпа сацам бина Минскан Октябран кIоштан махкалла даларехула а, миграцин а декъо. Цунна дихкина 10 шарахь Беларусе вар.  Цкъачунна билггала хууш дац хIун бахьана долуш сацийнера Беларусин дозанхоша Праге ваха новкъаваьлла гIалгIайн оппозицин декъашхо. Беларусин зорабанан гIирсаша яздарехь, Нальгиев саготта ву Оьрсийчохь шен дахар кхерамехь ду бохуш.

Саламова Елена Нохчийчоьнан амал муха хийцина Кадыров Ахьмадан васто 15 шо ду Кадыров Ахьмад вийна. Кремлехьа а ваьлла, муфтин оба президентан бедарх ша хийцина 4 шо кхаьчча, Советан эскаран Толаман Дийнахь Соьлжа-ГIаларчу "Динамо" стадионехь, тIеман гайтамехь, эккхийтира иза. Бомба, баккхий кечамаш а беш, хьалххе йиллина, цундела ала дац "Басаевца, Масхадовца аьттехьа а доьзна ду" зулам, "…бехкениг кхин ницкъ бу", элира шен да лечу дийнахь Москох хиллачу Кадыров-жимхачо. Эккхийтинчу дийнахь... Читать дальше...

Оьрсийчохь юха а даздала доладелла доллар а, евро а. Иза гойтуш ду Москох биржехь хилла мах бар. ПIераскан Iуьйранна 10 сахьт 11 минот яьлча мах беш цхьана долларх лора 65 сом 14 кепек. Иза 7 кепек деза ду цхьа де хьалха хиллачул а. Оццу хенахь евро дазделла 31 кепекана. Цуьнан мах бу 73 сом 17 кепек.

Москох велла журналист Доренко Сергей. Мотоцикл хехкина вогIуш, вон а хилла, охьакхеттчул тIаьхьа дарбанан хIусаме дIакхачийна иза велла, кхин метта ца вогIуш. Доренко 1985 шарахь дуьйна болх беш вара ВГТРК а, ОРТ а телеканалашкахь. ТIаьхьарчу хенахь иза вара «Говорит Москва» радион коьрта редактор. Журналистан дара 59 шо.

Панкисехь вийначу кIентан нанас дуьйцу, шен цIийндех террорхо варх

Нохчийчохь тахана дагалоцуш бу депортацин шерашкахь а, махкахь хиллачу шина тIамехь а, ткъа иштта кхин а хьалха нохчийн исторехь хиллачу бохамашкахь кхелхинарш. Стигалкъекъа-беттан 10-гIа Дагалецаман а, халахетаран а де хир ду аьлла сацам бира 2011-чу шарахь Оханан-баттахь республикан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. Цу дийнахь къоман исторехь хиллачу бохамашкахь кхелхина нах дагалоцуш Нохчийчохь массо а маьждигашкахь доIанаш а до, мовладаш а доьшу, зуькарш а до, сагIанаш а доху.

Немцойн "Шпигель" газето яздарехь, Германерчу нохчийн тобанаша шайн караэцна цу махкара ерриг а криминалан сфераш. Цунна комментарий еш Нохчийчоьнан куьйгалхочун зорбан секретаро Каримов Iаьлвис дIахьедар дина, и хаамаш цхьа а бух боцуш бу аьлла. Германин ницкъаллин структурийн белхахоша цхьана шарахь тидамехь латтийна нохчийн мафи, яздо газето. Гучудаьллачо гIайгIане дахийтина мехкан Iедалш. Уьш, массо а криминалан сферашкахь, шайна юкъахь наркотикаш йохкар а, адамашна талораш дар а, нуьцкъала ахча даккхар а долуш, коьртера бу бохучо. Читать дальше...