Новости за 26.11.2019

1994-чу шарахь Лахьан-беттан 26-чу дийнахь оппозицехь бу бохучу наха тIелатар дира Соьлж-ГIалана. Цу хиламо бехна Нохчийчу хьалхара тIом аьлла хета цхьамогIа цигахь дакъалаьцначу нахана. (Маршо Радионо карлабоккху Маршонан болман декъашхочун дагалецам - хIара къамел хилира нийсса 4 шо хьалха).

Оьрсийчоьнан Инарла прокуратуран зерашца, пачхьалкхерчу 35 регионехь лахделла зуламаш даран терахь. Прокуратуран информацица, Дечкен-баттера ГIадужу-батте кхаччалц Оьрсийчохь 2 проценте кхиъна зуламаш дар. Къаьсттина лакхара гойту терахь Нохчийчохь а, Адыгейхь а, Къилба ХIирийчохь а, ГIезалойчохь а. Зуламаш кIезиг дуьйлу Севастополехь а, Ненецкан автономин гонашкахь а, Дагестанехь а, Омскан а, Калуган а кIошташкахь а, яздо "Новости" агенталло. Хьалхо чоьхьарчу гIуллакхийн министраллехь коьртачу оьрсийн зуламхойх паспорт хIоттийнера. Читать дальше...

Кхачош бац палтосурш, Нуц цатайна стунанна, Нохчийчохь - керла школаш, бошмаш

1999-чу шарахь Дагестанерчу Ботлихан кIоштахь оьрсийн эскархошна тIелатар дина цо аьлла, Ставрополан кIоштарчу 48 шо долчу вахархочунна дуьхьал айдина бехкзуламан гIуллакх кхеле дIахьажийна. Талламчийн версица, цунна бехкедиллина герзашца лелачу тобанхойх дIакхетар а, кIелонаш еш, тIелетарш дар а. "Басаев Шемалан а, Хаттабан а куьйгакIел зуламаш лелийна бехкевечо, пачхьалкхан дIахIоттам бохо Iалашонца. Оьрсийчоьнан эскархошна тIелатар дина цо, 33 салтий а вуьйш, 34-нна чевнаш а еш", - аьлла, хаамбина... Читать дальше...

Экстремизмна дуьхьало латточу Центран (ЦЭП) куьйгалхо Эльджаркиев ИбрахIим вийна аьлла, шеконашка эцначу Картоев Къурейшан гергарчийн цIийнах хьуьйсуш бу ГIалгIайчохь. "Гергарчийн хIусамашкахула а, Картоев юкъахь хиллачу батIалхьажойн динан тобанан декъашхойн цIенойх а хьуьйсуш, чекхбуьулуш бу. Цхьаболчаьрга хеттарш до", - аьлла, дийцина "Кавказ.Реалиига" гIалгIайн полисхойн декъерчу хьостано. Карарчу беттан 2-чу дийнахь Москвахь герзаш диттина вийра ЦЭП-ан куьйгалхо Эльджаркиев ИбрахIим а, цуьнан ваша-нейрохирург Эльджаркиев Ахьмад а. Читать дальше...

ТIаьххьарчу иттех шерашкахь уггар а ницкъе мохкбегийн Албанехь. Пачхьалкхан коьртачу шахьаре Тиране а цхьана кхаьчначу бохамо байина нах а бу, йохийна гIишлош а ю. Керлачу хаамашца, лахара а 6 стаг ву велларг, чевнаш йина 300. ХIусамийн херцаршна бухахь кхин а дукха нах бисина хиларна кхоьруш бу Iедалхой. 6, 4 магнитуда (ницкъаллин гайтам) йолуш Тирана гIалина 30 чакхарма генахь, 10 чакхарма кIоргенехь нисъелла мохкбегоран эпицентр. ГIишлош йохийна Дуррес олучу портан гIалахь а. ТIаьххьарчу кхаа баттахь хиллачех шолгIа мохкбегор ду хIара. Читать дальше...

Пачхьалкхан "Грозный" телеканалан директорца Дудаев Ахьмадца хиллачу цхьанакхетарехь нохчийн куьйгалхочо Кадыров Рамзана кхайкхамбина меттигерчу журналисташка, Оьрсийчоьнан а, Нохчийчоьнан а мостагIаша долийначу информацин тIелатаршна жигара дуьхьало латтае аьлла. "Вайн хьалхарчу президенто Кадыров Ахьмад-Хьаьжас тидаме эцнера КъорIан а, сунна а, шариIат а, тIарикъат а, ламасташ а, конституци а, къоман цхьаалла а. Оцу некъах ца довлуш доьлху вай, цхьаннан а аьтто бер бац вай оцу некъах тило", - аьлла Кадыровс. Читать дальше...

Кадыров Ахьмадан цIарахчу полкан полисхоша лаьцна холмачалла лелош хилла аьлла, меттигера вахархо Гацаев Хьусайн. Оршотан суьйранна "Грозный" телехьожийлан хаамашкахь Iорадаьккхина холмачхоца полицин эпсарийн хилла къамел. ХIинццалц исламан медицинан Центран коьртачу лоьро Эльжуркаев Адама бехкаш дохура лецначаьргара. Гацаевс дийцина, муьлхачу сингаттамашца нах шена тIеоьхура. Цо бахарехь, дукха хьолахь, шайн бIаьрг тIехIоьттинчу жимчу стагна шаьш дезадалийта олий, дехар деш хиллера цуьнга зудабераша. Читать дальше...

Къилбаседанарчу тIеман кхело набахтехь даккха 12 шо хан кхайкхийна Дагестанера схьаваьллачу Вагабов Магомедэмина, гIаттамхойн тобанхошца цхьана лелла ву аьлла. Кхелан хаамца, 2014-чу шеран бIаьста шен лаамехь республикехь лелачу тIемалойх дIакхеттера иза, яздо ТАСС агенталло. Стохка Дечкен-баттахь дуьйна лаьцна вара Вагабов.

Оьрсийчуьра дIабаха лууш бу 35 процент 18 шарера 24 шаре бевлла бахархой. 2009-чу шарера схьа дуьйнна динчу зерийн жамIаша гойту и терахь, "Левада-центран" керлачу хаттамца а догIуш. Пачхьалкхера дIаваха ойла йолуш, йа дехьабовла кечам бечарлахь цхьа дакъа Путинан агIончаш бу -54 процент. Путинна дуьхьалберш бу 46%. Оьрсийчоьнан бахархой пачхьалкхера дIабоьлхучу хьоле бахаран бахьанаш ду:   дозанал а арахьа шайн доьзална токхе дахар лахар (45 %);  пачхьалкхера экономикан (40); политикан... Читать дальше...

Ростов-гIаларчу тIеман кхело колонехь даккха 3 шо хан тоьхна ГIалгIайчуьрчу вахархочунна Баркинхоев Микаилна, терроризман а, экстремизман а кхайкхамаш барна. Талламчийн версица, 2018-чу шарахь социалан машанехь экстремистийн чулацам болуш йоза зорбане даьккхинера цо Малгобекан кIоштарчу Южное олучу эвлахь. Шегара даьллачунна къера хиллачу бехкевечун гIуллакх тешаш ца хIиттош луьстуш дара. Набахтехь даккха кхо шо тохарал а совнах, цунна дихкина кхелахоша кхаа шарахь интернетехь сайташ лело, яздо "Кавказский узел" агенталло.

Волкова Алиса Деношкахь Нохчийчохь йийцаре йина доьзалхоша вовшашна гIелоярх долчу низаман проект.  Регионан векалийн барамехь доьзал а, къаьмнийн синбахамаш а Iалашбар хьехочу юкъанна айдира оцу хьокъехь къамел бакъоларъярхоша а, Iеламчаша а, юкъараллийн векалша а. "Кавказ.Реалиис" тидаме оьцу и проблема. Бакъду, гулбеллачех доккхачу декъанна «цIахь-чохь лелачу къизаллица къийсам латтор» аьлла Оьрсийчуьрчу жигархоша айдинчу дийцаршна бухайиллина го зуламе Iалашо – хIусамашкара зIенаш хедор а, кегийрхой доьзал болорах къахкор а. Читать дальше...

Нохчийчуьрчу вахархочуьнга маре еана хилла Нижегородскера Абдулкадирова Камиля цIа юьгуш ю нанас. "Прогород" портале бина йоIа и хаам. Маршо Радионо яздира, Нижегородскан кIоштарчу яхархочо "WhatsApp" мессенджерехула Нохчийчоьнан куьйгалхочуьнга Кадыров Рамзане гIо дехарх, нохчочуьнца едда шен 20 шо долу йоI схьалохуш гIо де аьлла. Дахначу кIиранах Нижегородскерчу Большое Рыбушкино олучу эвлара 20 шо долу Абдулкадирова Камиля тIепаза яйнера. Ткъа кху деношкахь Инстаграмехь гучуяьллачу цо дIахьединера... Читать дальше...

ТIедогIучу шеран Охан-беттан 18-чу дийнахь Бруклинехь вовшахтухучу UFC-н турнирехь Фергюсон Тоница UFC-н чемпион Нурмагамедов Хьабиб тасалуш хилар тIечIагIдина. ХIинцале а контрактна куьйгаш яздина шина латархочо. Нурмагомедовн менеджеро IабделIазиз Iелас бина и хаам, социалан машанерчу инстаграмехь документан сурт зорбане доккхуш. "Фергюсон Тоница лата резахуьлуш контрактна куьйгъяздина чемпионо. Дукха хан яра цунах лата догIу, Охан-баттахь Бруклинехь Аьрзу охьадоьсича тасалур ву и шиъ. ХIара дерриг а фанаташна лерина ду"... Читать дальше...

Де хьалха Итон-Кхеларчу Гухой эвлахь некъан хьовзам хилла. "Чечня Сегодня" агенталлан хаамашца, ВАЗ-2107 автомобил 200-250 метар кIоргачу бердах яхна машенан урхалла дийриг чохь а волуш. "Машен лелориг а, цуьнца цхьана хилла накъост а чолхечу хьолехь дарбан цIийне кхачийна", - аьлла бу республикан полисхойн урхаллан хам.

Тбилисерчу гуьржийн праламентна го бина акцин декъашхой шинарин Iуьйранна дIасалаьхкина Гуьржийчоьнан чоьхьарчу гIуллакхийн спецназо. Миллиардеран Иванишвили Бидзинан "Грузинская мечта" партин декъашхошна кхеташоне гулбала новкъарло ян гIоьртинера митингхой, гIишло дIа а къевлина. Маршо Радион корреспонденто бина и хаам. Парламент чу воьду некъ маьрша баккха Iалашонца хиш диттина полисхоша. Оппозицино дIахьедина, шаьш протест юкъахйоккхур яц, ткъа Iедалхошна хIоразза а шайна дуьхьал ницкъ баккха дезар ду, парламенте гуллучу заманчохь аьлла. Читать дальше...

Шо чекхдалале Нохчийчохь 18 керла школа а, 22 берийн беш а схьаелла Iалашо ю аьлла, мехкан куьйгалхочуьнца хиллачу цхьанакхетарехь республикан вице-премьера Тумхаджиев Iийсас. "Грозный-информ" хаамийн гIирсо яздарца, цхьанакхетарехь дийцаредина  социалан объектех: школанех, дарбан хIусамех, инвесторш юкъа а балош, белхазалла эшорех. Ишта Тумхаджиевс карладаьккхина, карарчу хенахь  1 миллиард соьмана 159 инвестицин проект кхочушъеш ю, уьш бахьанехь эзар вахархочунна белхан меттиг хир ю карайогIучу заманчохь аьлла.