Новости за 01.06.2021

Кыргызстанда быйыл 60 миңден ашуун окуучу мектептин 11-классын аяктап жатат. Бүтүрүүчүлөр жогорку окуу жайды жана кесипти тандоодо эмнеге көңүл бурушу керек? Келечектин кесиптери кайсылар? Германиядан, Түркиядан жана Түштүк Кореядан кандай үлгү, сабак алсак болот?

Түркияда четте башкалкалап жүргөн кримтөбөл Седат Пекердин билдирүүлөрү талаш-талкуу жаратты. Президент Режеп Тайып Эрдоган болсо кылмыш дүйнөсүнүн анабашын Түркиянын душмандары колдонуп жатканын билдирди.

Тышкы иштер министринин мурдагы орун басары Талант Кушчубеков кыргыз-түрк мамилелеринин акыркы жагдайы, эки өлкөнүн алакаларына "Гүлен факторунун" таасири, “Сапат” билим берүү мекемесинин президенти Орхан Инандынын уурдалышы тууралуу "Азаттыктын" суроолоруна жооп берди.

Бүгүн, 1-июнда мурдагы премьер-министр Өмүрбек Бабановдун тарапташтары Бишкектеги Биринчи май райондук сотунун алдына чогулуп, анын бөгөт чарасына байланыштуу чечимди күтүп жатышат. "Азаттыктын" жериндеги кабарчысынын айтымында, соттун имаратынын алдында жүздөй адам турат. Дүйшөмбүдө Улуттук коопсуздук комитети Кумтөр ишине байланыштуу мурдагы жана азыркы бир нече аткаминерге айып койгон. Ушул эле күнү, 31-майда кечинде Жогорку Кеңештин депутаттары Асылбек Жээнбеков менен Төрөбай Зулпукаров эки айга камалган. Читать дальше...

Тажикстандык соодагерлер чек ара жабылганына байланыштуу Бишкектен буйрутма берген товарларын ала албай жатканына даттанышты. Алар негизинен “Дордой” базарындагы сатуучулар жана цехтер менен иштешчү. Мындан кыргызстандык ишкерлер да жабыр тартып жатат. Чек арадагы жаңжалдан улам ырбаган “соода согушу” эки коңшу мамлекетке тең кедергисин тийгизүүдө. Жаңжалдан чыккан жагдай Сөзүбүз алгач Кыргызстандан Тажикстанга кеткен соода агымы жөнүндө болсун. Демек, коңшу мамлекеттин борборунан кеп баштайлы. Читать дальше...

"Сапат" билим берүү мекемесинин негиздөөчүсү Орхан Инандыны белгисиз адамдар уурдап кеткени кабарланууда. Акыркы эки күндө Кумтөр ишине байланыштуу бир катар чиновниктер суралып, алардын айрымдары камалды. Орусияда саясатчы Андрей Пивоваров кармалды. //"Бүгүн Азаттыкта". 01.06.21//

"Centerra Gold" компаниясынын президенти жана башкы аткаруучу директору Скотт Перри Кыргызстандын элине кайрылуу кат жолдоду. Анда аталган компания Кыргызстанга 3,4 миллиард АКШ долларынан ашуун инвестиция жумшап,  айлана-чөйрөнү коргогон, коопсуздук шарттары эл аралык стандарттарга жооп берген алтын кенин 34 жылдан ашуун иштеткени жазылган. "Кумтөр кенин басып алуу биз биригип курган нерселердин баардыгын жокко чыгаруучу жалган маалыматка жана жүйөсүз күнөөлөргө негизделген. Өкмөттүн негизсиз... Читать дальше...

Беларуста активист Степан Латыпов соттун жыйынында кекиртегин тилип салып, ооруканага жеткирилди. "Весна" укук коргоо уюму билдиргендей, ал мунун алдында атасына кайрылып, "Ата, мен сизге жолуккандан кийин эгер мага тагылган күнөөнү мойнуна албасам, менин жакындарымды жана коңшуларымды кылмыш жоопкерчилигине тартарын айтышты", -дегенден кийин өз өмүрүнө кол салууга аракет кылган. Сотко катышкан күбөлөрдүн айтымында, ал кекиртегине калем сапты сайып салган. Күзөтчүлөр ал кармалып турган темир торду дароо ача алышкан эмес. Читать дальше...

23 жаштагы Марлен Матназаров  балдар үчүн “Бай бала” деп аталган жомок китеп чыгарды. Анда 70 жомок камтылып, 1000 нускада басылган.  Учурда балдар кандай жомокторго кызыгат? Жомок китептер гаджет дүйнөсүнөн алыстата алабы?

Кыргызстанда Роза Айтматова, Ишенгүл Болжурова, Тынчтыкбек Чоротегин баштаган коомдук ишмерлер, окумуштуу-илимпоздор жана укук коргоочулар  Орхан Инандынын жоголушуна байланыштуу бийликке кайрылуу жолдошту. Анда дайын-дареги билинбей жаткан "Сапат" билим берүү мекемесинин негиздөөчүсүн чукул арада табууга чакырышты.   Атуулдук көзөмөл комитети "Кыргызстандын аймагында анын ар бир жараны мамлекеттин коргоосунда болушу керектигин" эскертти. "Орхан Инанды Кыргызстандын атуулдугун алгандан кийин көз карандысыз... Читать дальше...

"Ата Мекен" партиясынын төрагасы Өмүрбек Текебаев "Кумтөр иши" боюнча акыркы чуулгандуу кармоолорду эл аралык сотко даярдык менен байланыштырды. Ал мындай пикирин "Азаттыктын" "Эксперттер талдайт" берүүсүндө билдирди. "Бизди эл аралык сот күтүп отурат. Эл аралык сотто Кумтөр боюнча келишим башынан эле коррупциялык экенин, президент, өкмөтү баш болуп кол алдындагыларга тапшырма берип, зордоп жасатып жатканын далилдеп алып барсак дүйнөлүк коомчулук коррупцияга терс пикирин билдирет. Бүгүн баарын массалык түрдө кармап... Читать дальше...

31-майда Жогорку Кеңештин депутаттары Асылбек Жээнбеков менен Төрөбай Зулпукаров эки айга камалды. Экс-премьер-министр Өмүрбек Бабанов менен мурдагы депутаттар Исхак Пирматов жана Талантбек Узакбаев 48 саатка кармалды. Дагы бир мурдагы өкмөт башчы Игорь Чудинов бул иш боюнча күбө катары көрсөтмө берип чыкты. Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет кармалган мурдагы жана азыркы аткаминерлерге Кумтөр ишине байланыштуу айып койду. Социалдык түйүндөрдө бул соңку кадамдарды айрымдар “саясий эрктин үлгүсү” деп сыпаттаса... Читать дальше...

Бишкекте 31-майдан 1-июнга караган түнү дайынсыз жоголгон "Сапат" билим берүү мекемесинин негиздөөчүсү Орхан Инандынын аялы Рейхан Инанды социалдык тармак аркылуу Кыргызстандын бийлигине кайрылды. Анда ал күйөөсү жоголгондон бери аны издөө иштерине жардам берип жаткан бардык кыргызстандык тааныштарына, дос, жакындары менен "Сапат" мектептеринин бүтүрүүчүлөрүнө ыраазычылык билдирди. "Мен күйөөм сак-саламат эле арабызга кайтып келүүсүн каалайм. Андан башка тилегим жок. Кыргыз бийлигинен, элинен... Читать дальше...

Ош облусуна караштуу Кара-Кулжа районунда Жогорку Кеңештин депутаты Асылбек Жээнбековдун тарапташтары митингге чыкты. Нааразылык акция 1-июнда кечки 18:00дө район борборунда башталды. Ош облустук ички иштер башкармалыгынын маалымат катчысы Жеңиш Аширбаев митингге жүздөн ашуун адам чыкканын кабарлады. "Чогулгандардын негизги талабы Асылбек Жээнбековдун бөгөт чарасы каралып, анын үй камагына чыгаруу болду. Эгер бул талап аткарылбаса нааразылык акциясы Бишкек шаарында уланарын айтышты",-деди Аширбаев. Читать дальше...

Улуттук статистика комитетинин маалыматына караганда, ушул тапта Кыргызстанда 340 миң бала жакырчылыкта жашайт. Алардын көпчүлүгүн жалгыз бой энелер багат.

"Ата Мекен" партиясынын төрагасы Өмүрбек Текебаев 2017-жылы Суу кодексине киргизилген өзгөртүү жана экологиялык доодон баш тартуу тууралуу документ Кыргызстанды эл аралык сотто тушай турганын билдирди. Ал мындай пикирин "Азаттыктын" "Эксперттер талдайт" берүүсүндө айтты. "Экологиялык доо коюп "Кумтөр голддон" үч миллиард  доллар утуп алдык. Бирок, эл аралык сотто биздин абалды начарлаткан бир жагдай бар. Бул 2017-жылы Суу кодексине жана Суу мыйзамына "Кумтөр голд" компаниясы мөңгүнү талкалай берсе... Читать дальше...

"Ата Мекен" партиясынын төрагасы Өмүрбек Текебаев "Кумтөр иши" улуттук ар-намыс маселеси экенин айтты. Ал мындай пикирин "Азаттыктын" "Эксперттер талдайт" берүүсүндө билдирди. "Кумтөрдө" акча гана эмес, кеп улуттук ар-намыс, кадыр-барк жөнүндө болуп жатат. Жеке компания келип алып кыргыз мамлекетин, президентин, өкмөтүн 20 жыл  жетеледи. Мындан кийин дагы жетелеп жүрө береби же бир күнү токтот деп айта алабызбы? Бүгүнкү бийликтин мага жакпаган жери көп, бирок Кумтөргө байланыштуу  чечкиндүү кадамга барып... Читать дальше...

Орусия басып алган Крым жарым аралынын соту Крым татарларынын межилисинин төрагасы Рефат Чубаровду алты жылыга сыртынан кесип, айып пул төлөп берүүгө милдеттендирди. Крым татарларынын межилиси Орусияда экстремисттик деп таанылып, тыюу салынган. Чубаров 2014-жылдын 26-февралында Симферополь шаарында «калайман башаламандык уюштурган» деген айып менен күнөөлүү деп табылды. Анда крым татарлары Орусиянын аннексиясына каршы акцияга чыгышкан. Украинанын жараны Чубаров учурда Киевде жашайт. Жарым аралды... Читать дальше...

Дүйшөмбүдө Самарканд облустук соту жашы жете элек балдарга мыйзамсыз диний сабактарды өткөнү үчүн 15 суткага камакка алынган өзбекстандык Аслиддин Худойбердиевге байланыштуу чечимди күчүндө калтырды. Аслиддин Худойбердиев үстүбүздөгү жылдын 25-майында Самарканд облусуна караштуу Пахтачи районундагы мечиттердин биринде жүргүзүлгөн рейдде камакка алынган. Худойбердиевдин адвокаты Абдувохид Якубов өзүнүн "Фейсбук" баракчасында билдиргендей, Аслиддин Худойбердиевге Өзбекстандын Жазык кодексинин... Читать дальше...

Орусияда “Ачык Орусия” демократиялык кыймылынын мурдагы аткаруучу директору Андрей Пивоваров кармалды. Аны Санкт-Петербургдан Польшага учуп жатканда кармап кетишкен.

Улуттук коопсуздук комитети (УКМК) "Сапат" билим берүү мекемесинин президенти Орхан Инандыга 2019-жылы айрым уюшкан кылмыштуу топтор аны акча талап кылыш үчүн уурдашы мүмкүн экендиги тууралуу эскертилгенин билдирди. “2019-жылы айрым уюшкан кылмыштуу топтор Орхан Инандыны акча талап кылуу максатында уурдашы мүмкүн деген маалымат түшүп, “Адамды уурдоо” беренеси менен сотко чейинки өндүрүш иши башталган. Иликтөөнүн жүрүшүндө Инандыга уурдоо коркунучу бардыгы кабарланган. Коопсуздук органдары Инандыга жеке жансакчы алуу сунушун берген"... Читать дальше...

Президент Садыр Жапаровдун Бельгиянын борбору Брюсселге сапары учурунда Кыргызстан менен Европа Биримдигинин ортосундагы кеңири өнөктөштүк жана кызматташтык жөнүндөгү макулдашууга кол коюлганы жатат. Бул маселе 1-июнда Кыргызстандын тышкы иштер министри Руслан Казакбаевдин Евробиримдиктин Борбор Азия боюнча атайын өкүлү Петер Буриан менен жолугушуусунда талкууланганын кыргыз тарап кабарлады. Жапаровдун Брюсселге пландалып жаткан сапарынын так датасы азырынча айтыла элек.  Тышкы иштер министрлигинин... Читать дальше...

Баткен облусунда куралды этиятсыз колдонуудан бир чек ара кызматкери каза болуп, экинчиси жаракат алды. Бул тууралуу Улуттук коопсуздук комитетинин (УКМК) Чек ара кызматынын маалымат кызматы кабарлады. Окуя Баткен облусунун Баткен районунуну Паскы-Арык айылында кызмат өтөп жаткан чек ара кызматкерлери арасында болгон. Баткен чек ара отрядынын колбашчылыгы бул факты боюнча жеринде териштирүү жүргүзүп жатат. (МТа)

Түркиянын Кыргызстандагы элчилигинин астында “Сапат” билим берүү мекемесинин президенти Орхан Инандыны табуу талабы менен нааразылык акциясы өтүүдө. Акцияга чыккандар “Билим бергендерге тийбегиле”, “Табылсын” деп жазылган кагаздарды кармап турат. Алар элчиликтен чыккан автоунааларды текшерүүнү, ичин көрсөтүүнү талап кылып жатышат. Жактоочу Зоотбек Кудайбергенов такталбаган маалыматтар боюнча Инанды Бишкек шаарында күч менен кармалып турушу мүмкүн экенин айткан. Орхан Инандынын эшиги ачык турган... Читать дальше...

Тажикстандын өтүнүчү менен Орусияда кармалган кыргыз жараны Эсенбай Мажитовду камактан бошотуп, Кыргызстанга алып келүү аракеттеринен азырынча майнап чыга элек.