Новости за 07.05.2021

په ویانا کې د ایران او د نړۍ د سترو قدرتونو خبرې پر دې تګلاره ورټولې وې چې څنګه واشنګټن پر تهران بندیزونه لېرې او ایران څنګه بېرته د خپلو ژمنو عملي کولو ته مخه کړي؟ له پرونیو خبرو سره هم مهاله پرون جمعه (د غويي ۱۷مه) د ایران دولتي ټلوېزیون د هغه هېواد د ستر مرکچي عباس عراقچي له قوله راپور ورکړ چې ویلې یې دي، واشنګټن چمتوالی ښودلی چې پر ایران لګول شوي بندیزونه به لېرې کوي.  عراقچي ویلي، ایران له دې هم ډېر څه غواړي.  تراوسه خپله ایران او امریکا مخامخ دې خبرو ته نه دي سره ناست، خو د اټمي تړون... Читать дальше...

د یوشمېر لویدیځو هېوادونو ډيپلوماتانو یو ځل بیا په یوه خوله افغانستان کې د تاوتریخوالي د درولو غوښتنه کړې او د جګړۍ د دوام ډېره پړه یې پر طالبانو اچولې ده. د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې، فرانسې، جرمني، ایټالیا، بریتانیا، ناروې امریکا او دغه راز ناټو ځانګړو استازو برلین کې تر غونډې وروسته پرون جمعه (د غويي ۱۷مه) په دې اړه یوه ګډه اعلامیه خپره کړه. د دې شل ماده ییزې اعلامیې په سر کې راغلي چې دا هېوادونه د امنیت شورا له پریکړه لیک سره سم افغانستان کې د هغه حکومت مخالفت کوي چې د زور له لارې واک ته ورسېږي. Читать дальше...

له افغانستان څخه د ناټو پوځیانو تر وتلو وروسته دا پوښتنه رامنځته شوې چې د افغان ځواکونو د روزني برخلیک به څنګه شي ، خو د امریکا لوی درستیز دا پوښتنه ځواب کړې او په یوه بل هیواد کې یې د افغان ځواکونو د روزني د احتمال په اړه څرګندوني کړي. د امریکا د لوی درستیزانو د کمیټې مشر مارک میلې د پنجشنبه په ورځ د دې هیواد له دفاع وزیر لویډ آسټن سره په یوې ګډې خبري غونډې کې همدا راز وویل چې د امریکایې ځواکونو د وتلو بهیر، له پروګرام سره سم روان دی. د دغو امریکایې چارواکو د خبرو ځینې برخې په دې راپور کې وګورئ

افغانستان کې د ناټو د زرګونو سرتیرو د موجودیت پر مهال د دوی له اډو څخه د راویستل شویو توکو بازار ګرم و. اوس چې د دې ځواکونو شمیر کم شوی د دوی اډو ته څېرمه دا بازارونه هم ساړه شوي دي. اوس هغه سلګونه افغانان بیکاره شوې چې یو مهال یې دې بازارونو کې کار کوه. په دې راپور کې باګرام او کندهار کې د امریکايي ځواکونو اډو ته د څېرمه بازارونو اوسني وضیعت ته کتنه شوې.

د بغلان ولایتي چارواکي وايي چې دغه ولایت ته ځانګړي افغان امنیتي ځواکونه رسېدلي او وسله‌وال طالبان‌يې د دې ولایت د مرکزي بغلان ولسوالۍ له زاړه ښاره په شا کړي دي. دا ولایت تېره شپه د سختو نښتو شاهد وو. طالبانو د مرکزي بغلان او دغه‌شان د دهنه غوري ولسوالیو د زیاتو سیمو د نیولو ادعا کړې وه. دواړه ښکېل اړخونه یو بل ته د درنې مرګ‌ژوبلې د اړولو ادعا کوي. د افغانستان دفاع وزارت وايي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د دې هېواد په نهه ولایتونو کې ۱۳۱ طالبان وژل شوي او ۶۹ نور ټپیان دي، خو وسله‌وال طالبان بیا... Читать дальше...

د پېښور سوداګرو د مې پر اوومه په قصه خواني بازار کې د حکومت هغه پرېکړې پرضد احتجاجي مظاهره وکړه کوم کې چې حکومت د مې له اتمې ځخه تر ۱۶مې نېټې پورې په ټول ملک کې د ټولبند اعلان کړی. دوی وايي، دغه ټولبند به کاروبارونه ختم کړي. نور حال په دې ویډیويي راپور کې.

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد وايي، د افغانستان د سولې په خبرو کې اصلي ستونزه دا ده چې ښکېل لوري پر یو بل باور نه لري. خلیلزاد دا خبره په دوشنبې کې د ازادي راډیو د تاجکي څانګې له خبریال ملا رجب یوسف سره یوه ځانګړې مرکه کړې. په دې مرکه کې له ښاغلي خلیلزاد نورې پوښتنې هم شوې. خو پیل کې ترې تاجکستان ته دده د سفر په اړه پوښتنه شوې.

د کوچني اختر د رانږدې کېدو په درشل کې چې له امله‌يې د کابل په بازارونو کې د خلکو ګڼه ګوڼه هم زیاته شوې، د افغانستان روغتیا وزارت په دې هېواد کې د کرونا ویروس د درېيمې څپې او نوي ډول د پراختیا خبرداری ورکوي. دغه وزارت وایي چې په وروستۍ اوونۍ کې په دې هېواد کې له ۱،۵۰۰ ډېر کسان په کرونا ویروس اخته شوي او له ۴۰ ډېر ترې مړه شوي دي. د دې وزارت ویاند محمد عثمان طاهري د جمعې په ورځ «۱۴۰۰ کال د غويي ۱۷» ازادي راډیو ته وویل چې د کرونا ویروس درېیمه څپه له تېرو درېیو اوونیو راهيسې افغانستان ته راغلې او اوس‌مهال د پراختيا په حال کې ده. Читать дальше...

د جاپان په پلازمېنه توکیو او نورو برخو کې د کرونا ویروس له کبله لګول شوی بېړنی حالت تمدید کړای شو. دا په داسې حال کې ده چې په جاپان کې د المپیک کېدونکو مسابقو ته تر درېیو میاشتو لږه موده پاتې ده. صدراعظم یوشیهیده سوګا نن وویل، دا بېړنی حالت چې په پام کې و د مې میاشتې پر ۱۱مه پای ته ورسېږي، د همدې میاشتې تر پایه دوام کوي. د جاپان د اقتصاد وزیر یاسوتوشي نیشيمورا پرون ویلي چې په توکیو او اوساکا کې د کرونا ویروس نوې پېښې لا هم په لوړه سطحه دي. د تمدید شوي بېړنې حالت له مخې بارونه، رستورانتونه... Читать дальше...

خبر د پاکستان په ځینو رسنیو کې د عاجل خبر یا د برېکننګ نیوز په توګه نشر شو. په ټولنیزو رسنیو هم د واکمن ګوند لخوا داسې خبرې روانې دې چې ګنې په وزیراعظم عمران خان د کار فشار دې او یا هغه کار کولو ته نه پرښودل کېږي.

د افغانستان برښنا شرکت وايي د وارداتي برېښنا د هغو دوو پایو د ترمیم چارې یې پیل کړي چې د کابل په کلکان ولسوالۍ کې نن سهار وختي د ځای پر ځای شویو ماینونو په چاودنو کې ویجاړې شوې دي. د دې پایو له ویجاړېدو وروسته کابل او یو شمېر نورو ولایتونو ته د وارداتي برېښنا بهیر پرچاو شوی دی. د افغانستان برښنا شرکت ویاند سنګر نیازي د جمعې په ورځ «۱۴۰۰ کال د غويي ۱۷» ازادي راډيو ته وویل: "نن سهار وختي څلور بجې او ۲۵ دقیقې، د ۲۲۰ کیلوولټ د وارداتي برېښنا دوه پايې د کابل د کلکانو ولسوالۍ په میرازخېلو سیمه کې د... Читать дальше...

په اشغال شوې لوېدیځه غاړه کې نن دوه فلسطینیان هغه وخت ووژل شول او درېیم تن سخت ټپي شو چې لومړی یې د اسرائیل پر یوه پوځي اډه ډزې وکړې.  د اسرائیل سرحدي پولیسو وویل، دغو درېیو فلسطینیانو  سرحد ته نږدې د پولیسو پر پوځي اډه ډزې وکړې. د پولیسو په خبره، سرحدي پولیسو په ډزو دوه حمله کوونکي ووژل او درېیم تن چې سخت ټپي شوی، یوه روغتون ته وړل شوی دی.  په همدې حال کې د اسرائیل پولیسو ویلي چې ۱۵ کسان‌یې په ختیځ بیت‌المقدس کې له یوې شخړې وروسته نیولي دي. د اسرائیل د پولیسو په وینا دغو کسانو  سهار مهال... Читать дальше...

له مشال راډیو سره په خبرو کې محسن داوړ وویل چې سیمه یوځل بیا د بېکرارۍ لور ته روانه ده، خو دوی ته په پارلیمان کې په دغه موضوع د خبرو موقعه نه ورکول کېږي.

لوړپوړي امریکايي چارواکي وايي، له افغانستان څخه‌یې د ځواکونو وتل له پلان سره سم پر مخ ځي. د امريکا دفاع وزیر لوید استېن او د امریکا د پوځ لوی درستیز جنرال مارک میلي پرون وویل چې د دوی په باور افغان ځواکونه هر ډول چمتووالی لري، خو د ښاغلي استېن په وينا، د افغان ځواکونو لپاره به د امریکايي نظامیانو له ملاتړ پرته جګړه ننګوونکې وي. لوېد استېن د پنجشنبې په ورځ (۱۴۰۰ کال د غويي ۱۶) په پنټاګون کې په یوه خبري غونډه کې وویل، د امریکا متحده ایالات به هر ډول هڅه وکړي چې له افغانستان څخه‌یې ځواکونه په خوندي،... Читать дальше...

سعودي عربستان د عامه او خصوصي سکټور ټولو کارکوونکو ته د کرونا ویروس ضد واکسین لګول جبري کوي. د سعودي عربستان د بشري منابعو او ټولنیز پرمختیا وزارت د جمعې په ورځ د دې اعلان پر مهال نور جزئیات ورنه‌کړل. د پلان له مخې به هغه کسان چې غواړي په سعودي عربستان کې کومه وظیفه ولري، مجبوره دي د کرونا ضد واکسین ولګوي. وزارت د کارو بارونو له خاوندانو غوښتي چې د خپلو ټولو کارګرو د واکسین کولو لپاره دې لاس په کار شي. په سعودي عربستان کې تر څلورو لکو او ۲۳ زرو ډېر کسان په کرونا ویروس اخته شوي دي.

ټویټر د پنجشنبې په ورځ یو نوی فیچر اعلان کړ چې پر مټ‌یې د دې ټولنیزې شبکې کاروونکي کولای شي د دوی د خوښې د ټویټونو خپروونکو ته پیسې واستوي. ټویټر خپل دا نوی اپشن «ټیپ جار» یا د ډالیو کڅوړه نومولې ده. هغوی چې په ای‌اواېس او انډراویډ ټیليفونو کې په انګلیسي ژبه ټویټر کاروي، د پنجشبې له ورځې راهيسې دا نوی اپشن کارولی شي. په دې پیسو کې چې د ټویټر کاروونکو ترمنځ یو بل ته استول کېږي، خپله د ټویټر کمپنۍ څه نه‌اخلي. ټویټر ویلي چې د اوس لپاره به نړۍ کې له خپل اکاونټ سره د ډالۍ د کڅوړې د زیاتولو اسانتیا... Читать дальше...

د امریکا حکومت یوه جګپوړي چارواکي ویلي دي چې متحده ایالاتو د ۲۰۱۵ کال اټمي موافقې ته د بېرته ستنېدو لپاره ایران ته ډېر امتیازونه ومنل.  دې چارواکي چې غواړي هویت‌یې پټ پاتې شي له پیاوړو قدرتونو سره د ایران د خبرو د څلورم پړاو د پیل په درشل کې پرون له رسنیو سره په ټيليفوني خبري کنفرانس کې وویل چې تهران دې د نورو لویو امتیازونو تمه نه‌کوي. هغه زیاته کړه چې وروسته له دې د خبرو بریا او ناکامي په ایران پورې تړلې ده. د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن ویلي دا روښانه نه‌ده چې ایا ایران د نړۍ له... Читать дальше...

د افغانستان برېښنا شرکت وايي د کابل په کلکان ولسوالۍ کې د وارداتي برېښنا دوو نړول شویو پایو جوړول پیل شوي دي. د دغه ریاست په وینا، دغه دوه پایې نن سهار وختي په میرزاخېل سیمه کې د ماینونو د چاودنې په نتیجه کې نړول شوي او درېیمه پایه یو څه تخریب شوې ده. تر دې پېښې وروسته په کابل او ځینو نورو ولایتونو کې د برېښنا جریان تر ډېره پرې شوی دی. د پېښې مسؤلیت چا نه‌دی منلی.

چارواکي وايي په میدان وردګ ولایت کې دوو نفوذي کسانو د ملي اردو ۷ سرتېري وژلي دي. د ۲۰۳ تندر قول اردو ویاند اېمل خان مومند نن ازادي راډیو ته وویل، دغه پېښه تېره شپه په میدان ښار کې شوې. ښاغلی مومند زياتوي: "د مرکز اړوند په پولاد خان سیمه کې زموږ په یوه پوسته کې دوو نفوذي کسانو له طالبانو سره لاس یو کړی، دغې پوستې ته ننوتلي او زموږ ۷ تنه سرتېري یې شهیدان کړي او یو تن ټپي کړی دی." ښاغلی مومند زیاتوي چې نفوذي کسان تر پېښې وروسته له سیمې تښتېدلي او د پوستې ټول تجهیزات، وسلې او وسایل‌یې له ځان سره وړي دي. Читать дальше...

د ملي اردو یو چارواکی ادعا کوي چې په بغلان ولایت کې ۱۰۰ وسله‌والو طالبانو ته مرګ‌ژوبله اوښتې ده. د افغانستان په شمال کې د کمانډو لومړۍ لوا قوماندان، ډگروال صفي‌الله محمدي، نن رسنیو ته په یوه لېږلي وېډیويي پیغام کې وویل، وسله‌والو طالبانو ته په تېرو ۴۸ ساعتونو کې دغه مرګ‌ژوبله په نهرین، مرکزي بغلان او دهنه غوري ولسوالیو کې اوښتې ده. ښاغلی محمدي زياتوي: "تر سلو ډېر تلفات لري. دوی له ملي پولیسو، ملي امنیت او ملي اردو سره په مخامخ جګړه کې وژل شوي. تېره شپه د تازه دمه ځواکونو له رسېدو سره د دوی مرګ‌ژوبله زیاته شوې ده. Читать дальше...

د افغانستان د ملي امنیت شورا ویاند وايي، وسله‌والو طالبانو په تېره یوه اوونۍ کې پر افغانانو خپل بریدونه زیات کړي دي. رحمت‌الله اندړ تېره شپه په یوه ټویټ کې ویلي، په تېر یوه کال کې په افغانستان کې یو امریکایي سرتېری هم نه‌دی وژل شوی، خو یوازې په یوه اوونۍ کې طالبانو پر افغانانو ۸۷۰ بریدونه کړي دي. ښاغلي اندړ پوښتنه کړې، "دا کوم ډول جهاد دی چې يوازې د افغانانو پر خلاف روان دی؟" د وسله‌والو طالبانو ویاندویانو که څه هم د ښاغلي اندړ د دغه بیان په اړه تبصره نه‌ده کړې، خو تر دې مخکې یې د بریدونو د زیاتېدو مسؤل افغان دولت بللی و.

د امریکا متحده ایالاتو دفاع وزارت له افغانستانه د امریکايي او ائتلافي ځواکونو د وتلو د بهیر د خوندیتوب لپاره په افغانستان کې نورې درانه بم غورځوونکې او جنګي جټ الوتکې ګمارلې دي. د امریکا دفاع وزیر لوید استېن دا خبره پرون پنجشنبه له خبریالانو سره په خبرو کې وکړه. ښاغلي استین ویلي: "تر یوې اوونۍ لږه موده کېږي چې له افغانستانه د سرتېرو وتل له پلان سره سم روان دي." ده زیاته کړې چې پر نړیوالو پوځیانو تر اوسه کومه مستقیمه حمله نه‌ده شوې. د امریکا د لوی درستیزانو د کمېټې مشر جنرال مارک میلي ویلي... Читать дальше...

اوکراين له امريکا څخه د هوايي دفاع نظام، د نښه ويشتونکو ټوپکونو ضد ټېکنالوجي او په احتمالي ډول د پېټرياټ توغنديو ځای پر ځای کولو غوښتنه کړې ده.

د وسله‌والو طالبانو له‌خوا د کندهار د دهلې بند د نیول کېدو د راپورونو تر خپرېدو وروسته د دغه ولایت چارواکي او عام خلک دغه مهم بند ته د زیان رسولو په اړه اندېښنه لري. تر دوو اوونیو جګړو وروسته په داسې حال کې د دهلې بند په بشپړه توګه د وسله‌والو طالبانو لاس ته لوېدلی چې ټاکل شوې وه درې اوونۍ وروسته د کندهار لپاره د دغې سترې حیاتي پروژې د ارتفاع چارې پیل شي. د دهلې بند د ساتنې پر امنیتي پوستو د شاوخوا دوو اوونیو سختو جګړو وروسته د تېرې چهارشنبې په ورځ دغه پوستې سقوط او بند په بشپړه توګه د وسله‌والو لاس ته ولوېد. Читать дальше...

د پاکستان حکومت تر فيصلې وروسته د دې هېواد له افغانستان او ايران سره پولې تړل شوې دي. دا اقدام په دې هېواد د کورونا وبا په تېزۍ سره د خپرېدو د مخنيوي په خاطر پورته کړل شوی دی. په دې اړه فرانس پريس اژانس ويډيويي رپورټ عبدالحي کاکړ پښتو کړی دی.