Новости за 01.03.2019

Пакистано дIавелла шаьш шайн территорина тIехула чудаийтинчу кеманан пилот Вартхаман Абхинандан. Цунах лаьцна хаам бина Индехь арадолучу The Economic Times газето. Кеманхо йийсаре лаьцнера Пакистанан эскархоша Чиллан-беттан 27-чохь, иза парашютаца чуиккхинчул тIаьхьа.     Кхаарин дийнахь Пакистанан эскаран куьйгалло хаам бинера, шаьш Индин 2 кема чудаийтина аьлла. Индин векалша даре дира шайн цхьа кема дохийна хилар.

2018-гIа шо а, экстремистийн могIарш а "Сова" Центро теллина, стохка маса стаг озийна эсктремизм бахьанехь кхеле, мел харц ю пачхьалкх нах оцу зуламна бехкебарца. Иштта Пачхьалкхан Думано низамаш хийцарца бух биллина экстремизм толлуш кхелаша  кхидIа бен болчу белхан, билгалдоккху талламан авторо Кравченко Марияс. Цхьана агIор, Думано Бехктакхаман кодексера дIаяьккхина 282 артикл (цабезам гIаттор) – оцо дIакъовлуьйту, я юха луьстуьйту Оьрсийчохь бIеннаш девнаш. Лакхарчу Кхело пачхьалкхерчу кхелашна... Читать дальше...

ЦIердешан бархI дожарх пхоьалгIаниг ду Коьчалниг дожар.

Хьонка баккха вахана кхо жима стаг лоьхуш бу ГIалгайчохь Орцаллан министраллан белхахой а, шайн лаамехь арабевлла нах а. Сунжан кIоштачу хьуьнхахь лар йоцуш байнарш бу Алхастара бахархой. Цу кхаа стагаца зIе хаьддачул тIаьхьа кIоштан администрацино кхайкхам бина хьонка баккха баха дагахь болчу нахе, шайх а, шаьш билгалбинчу некъах в лаьцна хаам бе шайга аьлла.   Иза ларамаза а дац. Кхушарахь Дечкен-беттан 20-чу сарахь хьонка баккха хьуьнха вахана 17 шо долу Барахоев Iимран вайнера. Иза лаха арабевллачу орцанхошна а... Читать дальше...

Нохчийчоьнан а, ГIалгIайчоьнан а административан дозанах болу хаамаш Юкъарчу пачхьалкхан ара-чу ца баккхалучу бахаман реестрна юкъатоьхна Росреестро (ЕГРН). Цунах лаьцна хаам бина цу урхалло. Иза дуьххьарлера цу тайпа административан дозанан дакъа ду, Росреестро керлачу низамца тIечIагIдина долу. Федералан кадастран чоьнан директоро Тухтасунов Парвиза бинчу хаамца, нохчийн а, гIалгIайн а дозанах лаьцна хаамаш Реестрна юкъатохале цу урхаллан а, Оьрсийчоьнан Кадастран чоьнан а, Росимущество урхаллан а... Читать дальше...

Пхеа гIалгIачунна набахтешкахь такха яккхий хенаш кхайкхийна "ДАIИШ-ан цIарх терроран тохарш дан дагахь" хилла аьлла Ростоврчу тIеман кхелан сацамо бахарехь, ГIалгIайчохь а, Москох а талораш дан кечлуш хилла Сампиев Саламхан, Харсиев Элберд, Эсмурзиев Руслан, Китиев Хьусайн, Аматханов Мохьмад. 12-20 шераш токхур ду цара Оьрсийчоьнан набахтешкахь. ХIоранна тоьхна 100 эзарна тIера 200 эзарне кхаччалц гIуданаш. ДIадахначу шеран гурахь кегийнах ша лецарх хаамбинчу къайлахчу сервисо (ФСБ-но) буьйзира уьш Малхбалерчу тIемалошца. Читать дальше...

Нохчийчохь адамийн бакъонашкахула волчу векало Нухажиев Нурдийс дIахьедар дина, Оьрсчийчохь федералан некъаш мелла маьрша хила деза аьлла, хаам бо "Нохчийчоь тахана" агенталло. Цу кепара цо жоп делла Къилбаседа ХIирийчоьнан а, ГIалгIайчоьнан а дозанца лаьтта "Чермен" полисхойн пост дIаяккхарна дуьхьал дIахьедарш дечу "Бесланан наной" тобанан хьалханча йолчу Дудиева Сусаннина. Цу зудчо кехат яздина Оьрсийчоьнан чоьхьарчу гIуллакхийн министре Колокольцев Владимире, шайн республикан а, ГIалгIайчоьнан... Читать дальше...

Оьрсийчохь белхан къоьлла йолчу меттигашна юкъахь шолгIа меттиг дIалоцуш ю Нохчийчоь – 8%. Цигахь долчул гIаддайна гIуллакх ду ГIалгIайчохь - 8,7%. Цунах лаьцна хаам бо Оьрсийчоьнан Белхан министралло. КхоалгIачу меттехь йолчу Тывахь болх боцуш бу 3,9% бахархой. "Оьрсийчоь тахана" телеканало бинчу хаамца, 2018-чу шарахь болх лоьхуш вара пачхьалкхехь 1,4 млн балхахь воцу вахархо. Белхан министралло бинчу хаамца, и терахь 10,4 % кIезиг ду, 2017-чу шарахь хиллачуьнца дуьстича.

Чиллан-беттан 28-чохь 61 шо кхаьчна бакъонашларъярхо Эситемирова Наталья ер 10 шарахь эвсаре теллина цахилар дагадаийтина дуьненаюкъарчу бакъонашларъяран Amnesty International вовшахтохаралло. "Мемориалан" Соьлж-ГIаларчу декъан куьйгалхо йийра муьлш бу ца хуучу наха Соьлж-ГIалахь дийнан делккъехь 2009-чу шарахь Мангалан-беттан 15-чу дийнахь. Эстемироваца даима а Iиттабелла бара Нохчийчуьра Iедалан буьйранчаш а, эскарийн куьйгалхой а, цо цаьргара дуьйлу гIалаташ а, зуламаш а кест-кеста Iорадохуш хиларна. Читать дальше...