Новости за 29.03.2020

د کورونا ویروس دتشخیص دا مرکز د ننګرهار په حوزوي روغتون کې د افغانستان د عامې روغتیا وزیر د مارچ په نهه ویشتمه نېټه پرانیست.

د خوست روغتیايي مسوولین وايي، چې په لومړي ځل په دې ولایت کې د کرونا ویروس ۲ مشکوکې پېښې ثبت شوې. دوی یاد مالومات د یکشنبې ورځې مازدیګر رسنیو سره په یوه خبره ناستې کې شریک کړل. د خوست د عامې روغتیا رئیس ډاکټر حبیب شاه انصاري وویل، دا کسان په اصل کې د لوګر اوسېدونکي دي خو کورونه يې خوست کې دي. دی زیاتويو مشکوک کسان له ایرانه راستانه شوي، څو ورځې د هرات ښارپه هوټلونو کې پاتې شوي او له بستر کیدو یوه ورځ مخکې خوست ته راغلي دي. ده وویل، دا مشکوک کسان يې د کرونا ویروس د پېښو لپاره په ځانګړي شوي کادري روغتون کې بستر کړي دي. Читать дальше...

ولسمشر حسن روحاني وايي چې د کرونا ویروس د خپرېدو له کبله په ایران کې د ژوند نوې طریقه ښايي ډېر وخت دوام وکړي. ولسمشر روحاني نن یکشنبې د کابینې په غونډه کې وویل، ایرانیان باید تر هغه مهاله د ژوند له دې نوې طریقې سره عادت وکړي چې د کویډ- ۱۹ ناروغۍ لپاره واکسین یا علاج موندل کېږي، په داسې حال کې چې دا کار تر اوسه نه دی شوی. ښاغلی روحاني دا څرګندونې داسې مهال کوي چې د ایران د روغتیا د وزیر سلاکار علي رضا وهابزاده نن پر ټویټر په یوه بیان کې وویل چې په دې هېواد کې په کویډ- ۱۹ ناروغۍ د اخته کېدو له... Читать дальше...

ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سیاستوالو د فشارونو په نتیجه کې پرون د مارچ په ۲۸مه پرېکړه وکړه چې نیویارک به نه قرنطین کېږي. ښاغلي ټرمپ ویلي چې دا پرېکړه د کرونا ویروس پرضد د مبارزې د ځانګړې کمیټې د سپارښتنې په نتیجه کې شوې ده. متحدایالات په نړۍ کې په دې ناروغۍ د اخته کسانو تر ټولو لوړه شمېره لري. په متحدایالاتو کې تر نن- یکشنبې پورې له ۱۲۴ زرو زیات خلک په کرونا ویروس اخته شوي دي. ټرمپ مخکې ویلي و، چې ښايي نیویاک قرنطین شي خو هغه پرون پر ټویټر په یو پیغام کې ولیکل چې د قرنطین پرځای به د ناروغیو د وقایې... Читать дальше...

په ټوله نړۍ کې په کرونا ویروس د اخته کېدو له کبله د مړو شمېر نن له ۳۰ زرو لوړ شو. اسپانیا چې د دې ویروس د خپرېدو له کبله د سختو ځپل شویو هېواد له ډلې دی وویل نن ۸۳۸ کسان مړه شوي دي چې تر دې دمه په یوه ورځ په دې ناروغۍ د مړو تر ټولو لوړه شمېره ده. له دې سره په اسپانیا کې په دې ناروغۍ د مړو شمېره له شپږنیم زرو واوښته. خو تر اسپانیا د ایټالیا تلفات چې له لس زرو اوښتي، زیات دي. د امریکا د جانز هاپکنیز پوهنتون د احصاییو له مخې نن په نړۍ کې په کویډ- ۱۹ ناروغۍ د اخته کسانو شمېر له ۶۷۰ زرو واوښت.

په داسې حال کې طالبان د سولې د خبرو لپاره د افغان حکومت مذاکراتي پلاوي ټولشموله نه بولي یو شمېر کارپوهان وايي چې د طالبان مذاکراتي پلاوي هم ټولشموله نه دی.

د مشال راډیويي مجلې پاڼه کې درته هرکلی وایو. موږ هره اوونۍ د غمیو په لټون کې نوي استعدادونه درپېژنو.  دا اوونۍ د یو مساپر شاعر دیدار وزیر سره پر دې غږېدلي یو چې د کورونا وایرس خپرېدو یې ژوند او کار له کومو ستونزو سره مخ کړی.  همدا رنګه د ځوان شاعر سهار ګل سهار سره مو هم خبرې کړي او د ځوانو شاعرانو د هنري پنځونو حال مو ترې اخېستی دی.  په خپرونه کې شاعرانه بنډار هم لرو.

د ننګرها چارواکي وایي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کرونا ویروس د مخنیوي په تړاو د غریبو خلکو د لاسنیوي لپاره له مرستندویه صندوق سره له سلو زرو زیاته نغدي مرسته شوې ده. په ننګرهار کې د کرونا ویروس د مخنیوي او اړمنو خلکو د لاسنیوي لپاره د مرستو له صندوق سره یو لک او دوه زره امریکایي ډالر مرسته شوې. دغه صندوق چې تېره ورځ د ننګرهار د والي شاه محمود میاخېل په هدایت جوړ شوی، تر دې دمه ورسره د ننګرهار سوداګرو او چارواکو مرسته کړې ده. د ننګرهار والي شاه محمود میاخېل وایي، په دې تړاو د ټولو ولسوالیو او... Читать дальше...

ایران د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي لپاره له افغانستان سره خپل سرحد د افغانانو پرمخ بند کړی دی. د هرات د راستنېدونکو کډوالو د ادارې رییس جاوېد نادم آزادۍ راډیو ته وویل چې دا بندیز له نن څخه عملي کېږي. هغه زیاته کړه: "سرحد د ایران د اسلامي جمهوریت له خوا بند شوی، خو د راتګ لاره د ټولو هېوادوالو پرمخ پرانیستې ده، هېواد ته په قانوني ډول د افغان کډوالو راستنېدل دوام لري." په همدې حال کې د اسلام کلا بندر په کمیسارۍ کې یوې سرچینې آزادۍ راډیو ته وویل، ایراني چارواکو د اسلام کلا سرحد له پرون سهار راهیسې د افغانانو پرمخ بند کړی دی.

د افغانستان د عامې روغتیا وزیر وایي، له دې وروسته ننګرهاریان اړ نه دي چې د کرونا ویروس د تشخیص لپاره مرکز کابل او یا نورو ځایونو ته ولاړ شي، بلکې خپله په ننګرهار کې یې تشخص کېدلی شي. ښاغلي فیروز دا څرګندونې نن یکشنبه د ننګرهار په سیمه ییز روغتون کې د کرونا ویروس د تشخیص د یوه مرکز د پرانیستې پرمهال وکړې. فیروز الدین فیروز ټینګار وکړ چې که خلک د روغتیا وزارت له لارښوونې سره سم عمل ونه کړي او د وقایې په برخه کې جدي نشي نو په خبره یې، د کرونا ویروس د خپروېدو او د مخنیوي کار به یې د هېڅ چا په وس پوره نه وي. Читать дальше...

د کابل ښار منډوي سیمه کې یو شمېر خلک راټول شوي چې دغلته د مکروب ضد درمل وپاشي. د منډوي دکانداران له حکومته غواړي چې باید د دوی د دکانونو کرایه او مالیه معاف شي. د کابل والي وایي؛ د هغو کسانو نه چې دکانونه یې قرنطین دي مالیه او کرایه نه‌اخیستل کېږي. نور جزئیات د شفیع کريمي په راپور کې

په کندز کې کلالان وايي، چې د اړوند چارواکو د نه پاملرنۍ له کبله د دوی دغه دودیز او لرغونۍ صنعت مخ په ورکېدو دی. د کلالي صنعت په افغانستان کې یو له لرغونو او مهمو صنعتونو څخه شمېرل کېږي. خو په اوسنې ماشیني او عصري زمانه کې له کلالي لوښو څخه په افغانستان کې په زیاته پیمانه ګټه نه اخېستل کېږي، خو په کورونو کې د ګلانو ساتنې لپاره د ګلدانیو او دغه شان د مستو، شړمبو او د اوبو لپاره لاهم د کلالانو په لاس له جوړو شویو خاورینو لوښو څخه ګټه اخېستل کېږي. اسدالله احمدي چې په کندز ښار کې د کلالي دوکان لرې... Читать дальше...

د راپورونو له مخې د المپیک نړیواله کمېټه او جاپاني تنظیموونکي په سږني دوبي کې د المپیک د پلان شویو نړیوالو لوبو لپاره د نوې نېټې په اړه غور کوي. د جاپاني رسنو د راپور له مخې تنظیموونکي پردې غور کوي چې دا لوبې له ټاکلې نېټې څخه په یوه کال ځنډ راتلونکی کال ترسره کړي. په دې راپور کې چې نن خپور شو، راغلي، د توکیو لوبې چې تېره اوونۍ د کرونا ویروس د خپرېدو له کبله وځنډول شوې ښايي د ۲۰۲۱ کال د جولای په ۲۳مه پیل او د پای مراسم یې د اګست په اتمه ترسره شي.  د سږنیو لوبو لپاره پلان دا و، چې د جولای په ۲۴مه پیل شي او د اګست تر ۹مې پورې دوام وکړي. Читать дальше...

د امریکا بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو یو ځل بیا د ولسمشر غني او ډاکتر عبدالله عبدالله څخه غوښتې چې یو ټول شموله حکومت جوړ کړي.

افغان حکومت وايي طالبان دې د سولې د بین‌الافغاني خبرو د پیل لپاره پلمې نه جوړوي او ژر تر ژره دې د دغه خبرو لپاره خپل پلاوی اعلان کړي.

سره له دې چې په دې وروستیو کې له ملي، سیمه ییزو او نړیوالو رسنیو څخه د کورونا وایرس د خطرونو په باب په پرلپسې توګه عامه پوهاوی کیږي، د هغې د زیانونو او تلفاتو په باب مالومات ورکول کیږي، خو تر اوسه هم د افغانستان د یو شمېر نورو سیمو په شان خوست کې خلک دا مساله جدي نه نیسي او د ښار په ګڼه ګوڼه کې جوت توپیر نه لیدل کیږي. نور تفصیل د نجیب الله الوخېل په راپور کې.

د عامې روغتیا وزارت په افغانستان کې په کرونا ویروس د ۷ نویو مواردو خبر ورکوي. د عامې روغتیا وزارت ویاند وحیدالله مایار نن ازادۍ راډیو ته وویل چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کرونا ویروس ۷ نوې پېښې په هرات او سرپل ولایتونو کې ثبت شوي چې له دې سره په ټول هېواد کې د کرونا ویروس د مثبتو مواردو شمېر ۱۱۳ تنو ته لوړ شو. په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کابل او هرات په لابراتوارونو کې ۱۱۲ مشکوکې پېښې څېړل شوې چې له دې جملې ۷ مثبتې پېښې تأیید شوي چې ۶ په هرات او یوه پېښه په سرپل کې وې. د عامې روغتیا وزارت همداراز... Читать дальше...

د افغانستان حکومت وايي‌ چې له طالبانو سره د مذاکرو په پلاوي کې بدلون نه ‌شي راتلای.

هندي رسنۍ وايي، په کابل کې د سېکهانو په درمسال برید کونکی هندی و چې په ۲۰۱۸ کال کې په افغانستان کې له داعش ډلې سره یوځای شوی و.

د افغانستان د کډوالو چارو وزارت له ایران څخه هېواد ته د ۱۸۰ زرو افغان کډوالو د بېرته راستنېدو خبر ورکوي.

سویلي کوریا نن وروسته له هغه پر شمالي کوریا انتقاد وکړ چې دوه مشکوک بالستیک توغندي یې د سمندر پر لور وتوغول. سیول دا کار په داسې حال کې چې ټوله نړۍ د کرونا ویروس د مخنیوي لپاره هڅه کوي یو ناسم کار بللی دی. د سویلي کوریا پوځي چارواکو نن د مارچ په ۲۹ مه، نېټه راپور ورکړ چې د لنډ واټن ویشتونکي توغندي د شمالي کوریا له سواحلو څخه توغول شوي او د ۳۰ کیلومترو په لوړوالي ۲۳۰ او د ۲۳۰ کیلومتره په واټن په سمندر کې غورځېدلي دي. د جاپان دفاع وزارت وايي، ښکاري چې دا بالستیک توغندي وو، خو د جاپان په اوبو یا ځانګړي اقتصادي زون کې نه‌دي راپرېوتلي. Читать дальше...

سعودي عربستان پوځ پر دې هېواد د دوو بالستیک توغنديو د برید د شنډولو خبر ورکوي او وایي چې له دې دوو یو یې د پلازمېنې ریاض پر سر له منځه یوړل شو. د سعودي هوايي ځواک نن یکشنبې وویل لومړی توغندی تېره شپه ناوخته د توغندیو د امریکايي دفاعي سیسټم پاتریوت په وسیله د ریاض پر سر شنډ شو او دوهم یو له یمن سره پر پوله د سعودي عربستان د جیزان ښار په هوا کې له منځه یوړل شو. د سعودي د هوايي ځواک ویاند ترکي المالکي وویل چې له دې کبله تر دې دمه د تلفاتو راپور نه‌دی ورکړل شوی. هغه زیاته کړه چې د توغندیو د چاودنې... Читать дальше...

د روس په سایبیریا سیمه کې هر کال د څپېړو مقابله کېږي، دا د طاقت ښودلو د مقابلو برخه وي چې پکې برخه اخیستونکی خپل سیال په پنځو څپېړو کې د غورځولو هڅه کوي. سږکال په دې مقابلو کې ۱۰ کسانو برخه واخیسته. دا رپورټ منورشاه برابر کړی دی.

د ننګرهار ولایت چارواکي وايي چې د تورخم لاره به د راروانې اپریل میاشتې تر نهمې نېټې پورې بنده وي. ټاکل شوې وه چې دا لاره به د جمعې په ورځ پرانېستل کېږي خو د ننګرهار ولایت مطبوعاتي دفتر په یو خبرپاڼه کې چې نن سهار خپره شو ویلي دي چې د کرونا ویروس د مخنیوي په مقصد د اقداماتو په ترڅ کې د کوزې پښتونخوا چارواکو پرېکړه کړې ده چې دا لاره به د اپریل تر نهمې پورې بنده وي. خبرپاڼه زیاتوي چې د شوې پرېکړې له مخې پر دې لاره به هر راز تګ راتګ بند وي. خو په خبرپاڼه کې د تورخم د ګمرک د مشر په حواله ویل شوي... Читать дальше...

د هرات د سوداګرۍ او پانګونې خونې چارواکي وایي، د دې ولایت د اوړو کارخونې په ۲۴ ساعتونو کې ۳۵۰ ټنه اوړه تولیدوي. د دې خونې مرستیال توریالي غوثي نن ازادي راډیو ته وویل، چې د دې ولایت د کارخونو په فعالیت سره د کرونا ویرس له امله د لارو بندېدل او قرنطین د توکیو په بیو اغېز نه دی کړی. نوموړي وویل، چې اوسمهال په هرات کې یوازې د اوړو د تولید په برخه ۳۲ کارخونې فعالیت کوي چې د هرات سربېره نورو ولایتونو ته هم لېږل کېږی. ښاغلی غوثي وایي، دا مهال د فراه، نیمروز او د هرات د ولسوالیو غنم د هرات مرکز ته... Читать дальше...