Новости за 25.02.2019

Соьлж-ГIалахь Ленинан кIоштарчу цIеяйархоша кIелхьаръяьккхина ши зуда а бер а, цIе яьллачу пхоьазза тIекIелдинчу цIенна чуьра. Орцахбевлларш дIакхачале дукхахаболу бахархой арабевлла хилла цу чуьра. Амма 5 тIегIантIехь йолчу петарехь цхьаъ хила мега аьлла, хаам бина хилла цIеяйархошка. Цхьана петарчуьрчу доьзална дукха тIаьхьа хиина хилла цIе яларх лаьцна. Царна – шина зудчунна а, берана а- гIо дина цIеяйархоша кхераме меттиг йита. Болчу хаамца, вагийна а я могушалла кхечу кепара галъялла а стаг вац и хилам бахьана долуш. Читать дальше...

Погожев Александр Шаьш доьхкина ахча юхахир ду моьттучу юкъанна, нахера керла-керла ахчанаш доху курхалчаша Бозбуанчаша шайна керла мазлагIа йиллина Ставропол-махкахь, телефонаш етта нахе, шаьш прокурораш ду, олий. Адаман гIайгIа-бала а а толлий, цунна гIодеш, цо цхьацца хIуманна доьхкина ахча "меттахIоттош" хьаьвза. Доьрзу иштта тасаделла гергарло стеган киса ахчанах мукъадаккхарца. Кепаш тайп-тайпана ю. Уггаре яьржинарг – шайн могашаллах сагатдечарна тешнабехк бар. Иза нисло хIокху хьесапехь... Читать дальше...

Свердовн кIоштан кхелан суьдхочо Неретин Павела сацам бина Екатеринбургехь бизнесхо Арутюнян Ашот верна бехкевечу Хасаев Мовсаран гIуллакхехула хьалхара ладогIарш дIадахьа Чиллан-беттан 28-чохь. Кхеташо йолалур ю Iуьйранна 10 сахьт даьлча. Хасаевн алиби хилар а, иза бехке вац бохуш, ден тоьшаллаш а дуьту тергамза аьлла, дIахьедина цуьнан адвокато Абубакаров Жабраила. Хасаевн гIуллакхах информаци шайга дIакхаьчна аьлла, тIечIагIдина адамийн бакъонашкахула йолчу Кхеташонан куьйгалхочо Федотов Михаила. Читать дальше...

Шен дуьххьара гулам дIабаьхьира Европерчу Нохчийн Ассамблеяно Чиллан-беттан 23-чохь Францерчу Страсбургехь. Бохаман денца хьалхара гулам а бузуш, юкъархоша дагалецира 1944-чу шарахь къам махкахдаккхар а, Азехь цо баланаш лар а. Австрера, Германера, Францера, Британера, Белгера, Скандинавин мехкашкара, кхечу пачхьалкхашкара баьхкинчу жигархоша резахиларца тIеийцира лингвиста, историка, Францерчу "Барт, Маршо" ассоциацин куьйгалхочо Сулейманов Жамболата Европерчу нохчийн диаспорашна юкъа тIай туьллуш, керла юкъаралла кхолла къадийна лаам.

1944 шеран Iай Акмолинск кIоштарчу гIамаршка охьабехкира, Нохч-ГIалгIайчоь а йохош, махкахбаьхна нах. Церан тIаьхьенех бу тахана Атбасар гIалахь беха иттаннаш доьзалш. Муха ду церан дахар Казахстанехь, муьлхарг бу церан даймохк царна гергахь? Хеттаршна жоьпаш делира Атбасарерчу нохчаша а, гIалгIаша а.

Нохчийчоьнан къоман политикехула а, арахьарчу уьйрашкахула а, зорбанан а министро Умаров Джамболата кхайкхам бина оппозицин блогере Абдурахманов Тумсога, махкахь хилла ши тIом хьокъехь нохчийн кегийрхой Iехор дита аьлла, яздо "Нохчийчоь тахана" сайто. ДIадаханчу кIиранах Умаровс а, Абдурахмановс а къовсаме эфир дIаяьхьира Instagram социалан машанехь. ДIоггара баш къамел ца нисделира цу шинна, эххаре а блогер нохчий гIазоте кхайкхинарг мила вара бохуш, юх-юха хоьттуш а волуш, иза зIе хаьддехь я кхечу баханца эфирера дIавелира. Читать дальше...

Москох хиллачу Немцов Борисан сийна леринчу маршан декъашхоша дIахецар дехна "Мемориалан" Соьлж-ГIаларчу декъан куьйгалхо Титиев Оюб а, Ростохара жигархо Шевченко Анастасия а, берриг Оьрсийчуьра политикан тутмакхаш а. Цара иштта кхайкхина Эстемирова Наталья а, Политковская Анна а ер талларе. Оппозиционер хилла Немцов Борис дагалоцуш, цуьнан сийна лерина марш хилира КIиранан дийнахь Москох а, Петарбухехь а, кхин йолчу Оьрсийчуьрчу гIаланашкахь а.  2015-чу шеран Чиллан - беттан 27-чу дийнахь вийра Немцов Москворецкан тIай тIехь, герз тоьхна. Читать дальше...

Махбеш банкан картанаш ца лелош карахь долу ахча леладо Нохчийчуьрчу бахархоша. Цу гIайтамехь хьалхара меттиг дIалоцуш ю иза Оьрсийчохь. РИА Новости агенталло ялийна бахархоша махбеш коьртачу декъана картанаш лело Оьрсийчоьнан регионаш. Царна юкъахь тIаьххьара меттиг дIалоцуш ю Нохчийн Республика. Хьалхачу меттехь ю 85 процент мах балар картанашца лелош йолу Москох а, Москван кIошт а. ШолгIачу меттехь ю Магадан – 60 сов процент. ТIаккха Иркутскан кIошт – 59 процент. Говзанчаша дийцарехь, банкийн... Читать дальше...

Оьрсийчоьнан коьртачу шамано Кара-оол Допчун-оол-о дIахьедар дина, Иркутан кIоштахь эмкалш яго бакъо цаеллера ша аьлла. Цо дийцарехь, иза шенна дагадеана хIума ду Ангарскерчу шаманана Цыбиков Артурана. Коьртачу шамано дуьйцу шена хууш дацара и ритуал ян шаманаш дагахь хилар, бохуш. "Иза шаманалла дац, иблисалла ду", - аьлла Кара-оол Допчун-оол-ос. Чиллан-беттан 21-чу дийнахь Иркутскан гергахь шаманийн тобано 5 эмкал ягийнера, Оьрсийчоь а, цуьнан дуккха а къамнех лаьтта халкъ а чIагIдо шаьш аьлла. Читать дальше...