Новости за 29.05.2018

Оьрсийн журналист Бабченко Аркадий вийна Киевехь. Шахьаран полицин хаамашна тIе а тевжина, Маршо Радион украинхойн сервисо бина и хаам. Официалан дIахьедарца, букъах герзаш диттина вийна 1977-чу шарера, тIаьххьарчу хенахь гIирмахойн-гIезалойн телеканалехь болх беш хилла Бабченко. Дуьххьара иза верах хаам Iорабаьккхира Фейсбукерчу шен агIон тIехь журналисто Муждабаев Айдера. Цо бахарехь, шен хIусамехь вийна иза. Цунна дуьххьара тIекхаьчнарг хIусамнана ю. Дарбан цIийне вуьгучу хенахь машенчохь дIакхелхина иза. Читать дальше...

Маршо Радионо бовзуьйту таханлера боцца хаама

Iедалан белхахочунна дуьхьало ярна 36 шо долчу Атсаламов Асламбекна дуьхьал айдина бехкзуламан гIуллакх листина Грозненск кIоштан кхело. Некъан бакъо ца ларйина аьлла, сацийначу Атсаламовс полисхочунна дуьхьало йина, лата а гIерташ. Кхелехь бехкевечо мукIарло дина, шегара даьллачунна дохковаьлла ша, шеца доглазамае хилар а дехна суьдхошка. Атсаламовс кхобуш диъ бер хилар а, цуьнан хан а тидаме а эцна, арахь даккха ши шой, ах шой хан тоьхна цунна.

30 шо ду Солтамурадов Гиланис химин Iилма шена хаьржина а, университетехь цо иза хьоьху а. Арахецна дуккха а говзанчаш, цара къахьегна зама хьалха Нохчийчохь жигара болх беш хиллачу заводашкахь. Амма Гилани теша ша тахана Iамочу кегийрхошна хими кестта оьшург хиларх.

Оьрсийчу баха кхераме хилар дIахаийтина Полшин арахьарчу гIуллакхийн министралло шайн бахархошка. "Террор яржа кхерам бу цигахь. Алсамбала тарло и кхерам дуьненан Чемпионат йоьдучу юкъахь", - аьлла ду шинаридийнахь арахьарчу гIуллакхийн урхалло даржийначу дIахьедарехь. Къаьсттина сема хила веза стадионашкахь а, фанатийн зонашкахь а, иштта юкъараллан транспорт тIехь. Полшас ларбо шен бахархой Къилбаседа Кавказан мехкашка боьлхучуьра а, къаьсттина Кхарачойн-Чергазийчу а, ГIебарта-Балкхаройчу а, Къилба ХIирийчу а, ГIалгIайчу а, Дагестане а. Читать дальше...

Оьрсийчоьнан къаьмнашца йолу политика емалйо меттанашна тIеIаткъамбар ца тайначу наха Къилбаседа Кавказера бахархой дукха хан яра протесташка бовлаза, амма церан сий човхийна пачхьалкхехь меттанийн цхьабакъо лагIъеш гIаьттинчу боламо. Дукха хьолехь лехамашца гарадовлуш хуьлу къаьмнаш а, масала, гIебартой, балкхарой, цхьаьнакхетта шайн резадацар дIакхайкхош. Кхечу къаьмнаша а санна, шаьш реза дац школашкахь регионийн меттанаш Iамор берийн лааме а диллина дитийта, боху цара. Ур-атталла Iедалца цхьаьна хуьлуш болу политикаш а... Читать дальше...

Белгерчу Льеж гIалахь герзаш диттина виъ стаг вийна шинаридийнахь. Вийначух цхьаъ тIелатар динарг ву. Иштта вийна ши полисхо, кхи а шинна чевнаш йина. Цхьана полисхочуьнгара тапча схьа а яьккхина, царна тIе герз детта волавелла иза. Йоьдучу машенчуьра стагна а кхетта ларамза герз. Цул тIаьхьа школа чу а хьаьдда, чоьнаш цIанйириг закъалте лаьцна хилла цо. Кхийсаршкахь и стаг вийна, зуда кIелхьараяьккхина. Льеж гIалин прокуроро теракт ду аьлла динарг. Цо бахарехь, уьрсаца зудчунна-полисхочунна тIехьаьдда... Читать дальше...

Соьлжа-ГIала пачхьалкхехь уггар маьрша гIала ю аьлла Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. "ТIаьххьарчу шерашкахь баккхий кхиамаш хилла Соьлжа-ГIалахь. Къапалг хилла яьржина дIаяхна гIала Оьрсийчохь уггар а кхерамзалле, кхиаме шахьар хилла дIахIоьттина", - яздина Кадыровс шен "ВКонтактерчу" агIон тIехь. Кху беттан 19-чохь Соьлжа-ГIаларчу Архангел Михаилан килсана дийнан делккъахь герзашца а, уьрсашца а веа жимчу стага динчу тIелатарх яздира Маршо Радионо.

Бакъо йоцуш герз лелорна 19 стаг лаьцна Нохчийчохь, кхи а 25 махкара аравалар доьхкуш куьйгашяздайтина аьлла, хаамбо махкарчу ппрокуратурано. ХIара шо карадеачхьана Нохчийчохь герз лелийна, доьхкина, дехьа-сехьа даьккхина, лачкъийна 85 зулам Iорадаьккхина полисхоша. И зуламаш бахьана долуш 66 бехктакхаман гIуллакх диллина, кхеле кхи дIа листа хьажийна 42 вахархочун материал.

Ден - ненан Iуналлера даьлла цхьа шой ах шой долу жима бер шайн кертарчу канализацин гIу чу а доьжна, делла. ТIаьхьо беран дакъа Курчалойн кIоштан дарбан цIийне кхачийнера. Болийна дIахьош талламаш бу оцу гIуллакхан хьокъехь, хиллачун мах хадош. Мехкан прокуроро Абдул-Кадыров Шарпуддис шен тергоне эцна и гIуллакх таллар.

Оьрсийчохь дIаяьхьначу кинон а, социалан рекламан а фестивалашкахь ворхI совгIат даьккхина Тюменехь вехачу нохчийн сценаристо, режиссеро, 26 шо долчу Агаев Шемала. "Шу – хьакъдолу масал ду"  социалан ролик а, "Регламентехь дац" йоца филм а, "Лузерша бен ца до къола" анимацин видео а, "Къаьркъа малар турпалалла дац" фотопроект а белхаш цхьана юкъахь дIахьочу масех фестивалашкахь гайтинера къоначу режиссеро. Корматаллин лаккхара мах хадош, дипломаш делира Агаевна. Дукха хан йоццуш Шемала дакъалецира... Читать дальше...

Мосулехь еллачу Мурманскерчу яздархочун Ицанкова Дарьин йисина 6 шо долу йоI БагIдадерчу берийн цIийнера Нохчийчу кхачийна. Нохчийн доьзало шайн йоI санна  кхаба а, кхио а шайн дола яьккхина иза, хаамбо республикан куьйгалхочун аппаратехь. "Масех шо хьалха "Исламан пачхьалкх" шех олучу тобанах дIакхеттера Мурманскера Ицанкова Дарья. ЙоьIан нана а, вокхахволу ваша а стохка Мосулехь кеманашца бомабанаш еттачу хенахь делла лоруш ду. БагIдадаерчу цхьана берийн цIийнехь яра иза хIинццалц", - аьлла,... Читать дальше...

Шинаридийнахь Газа секторера Израилан дозанашкахула 25 ракета хьажийна. Израилан тIеман министралло бина и хаам. Пачхьалкхан Къилбера Сдерот гIалина а, цунна гонахарчу кIошташна а дина тохарш. Лазийна, байина нах бац, ракеташна дуьхьало йина хиларна. Берийн беш схьаелла кIезиг хан йисинчу хенахь, цунна герггахь лаьтта кхаьчна цхьа ракета. 2004-чу шарера дуьйнна схьа уггар доккха ракеташца дина тохар ду иза. Жоьпалла цкъачунна цхьаммо а шена тIелаьцна дац, бакъду де хьалха палестинхойн радикалан "Исламан джиIад" тобано кхерамаш тийсира Израилна... Читать дальше...

ТIедогIучу шеран аьхка "Чайный экспресс" маршрутца Германера туристийн тоба ю йогIуш, хаамбина ТАСС агенталле Къилбаседа Кавказан гIуллакхашкахула йолчу министраллан гIовса Рухуллаева Ольгас. "Масех шо а ду и цIерпоштнекъан маршрут кхоьллина, амма тхан Iалашо ю хIинца кхи тIе а и проект туристашна интересе ян. Кхечу пачхьалкхашкарчу туристаша а, туроператорша Кавказехь шайн хьашто хилар хоуьйту. ТIедогIучу шарахь Германера туристийн йоккха тоба ю ян лууш", - аьлла цо.

Шена стенна йиттина дуьйцу Ставрополерчу журналисто Чаблин Антона  КIиранан буса бевзаш боцу нах летта Ставрополехь журналистах Чаблин Антонах. Цо ша дийцира "Кавказ.Реалиига" хиллачух лаьцна.   - Кхерамаш тийсинерий хьуна хьалха, Антон? – Кху ас болх бечу 20 шерачохь дуьххьара ду хIара. Кхелехула шен цIе цIанъян луург, ас арахецна артикл эладитане ю, олий, сан батт дIаюкъа гIоьрташ меттиг йогIура, амма кхерамаш ца туьйсура. –​ Муха бара тIелеттарш, дийцахь. – Арахь нислуш хуьлу ши Iуька яра. Читать дальше...

"Маьршаваккха Титиев Аюб" аьлла, Оьрсийчоьнан президентан Путин Владимиран цIарах Эстемирова Ланас язъйинчу петицина буха хIинцале а куьйгаш яздина 50 эзар стага. Маршо Радионо "Кавказ.Реалии" порталан агIонера схьаэцна бакъонашларъярхочун Эстемирова Наташин йоIа Ланас яийтина видео зорбане яьккхира кху беттан 15-чохь. Ланас кхайкхамбора Путин Владимире Титиев Аюбна дуьхьал даьккхина харц гIуллакх сацадайтахьара аьлла. Петици кечйира Эстемирова Ланас президенте Соьлжа-ГIаларчу "Мемориалан" куьйгалхочун... Читать дальше...

Соьлжа-ГIалара 43 шо долчу яхархочунна дуьхьал бехкзуламан гIуллакх даьккхина, яздо "Комсомольская правда" газетано. Цунна бехкедиллина шен мераберашна еттар. Да цIера мел волу хIоразза а къизаллица леташ хилла и десте 10 шо долчу йоIах а, 8 шо долчу кIантах а. "Берийн дегIа тIехь а, коьртах я чевнаш яра", - аьлла газетане Талламан комитетан преес-гIуллакххоша. Полисхоша талламаш дIахьош бу оцу  зуламан хьокъехь.

Нохчийчуьра схьваьлла Сусуев Ахьмад Францерчу Страсбургехь веха дуккха а хан ю. Цо схьадийцарехь, цу махкахь беха вайнах кхеташ бу, шаьш тIебаьхкина буй, цундела шайн меттиг ларйо цара. МухIажирийн статусе еххачу хенахь сатуьйсуш, Iедало лучу соьма тIехь беха вайнах малончаш хуьлу. Цул тIаьхьа хала хуьлу царна белхан роже берза.

Мали пачхьалкхера веъна, Францехь вехачу мухIажиро Парижехь бер кIелхьардаьккхина, иза цIийнан балконах кхозаделла Iечу муьрехь. Халкъо а, прессо а турпалхо вина цунах. Францин президенто ша волчу а кхайкхира иза.