Новости за 11.05.2018

100 шо хьалха 1918-чу шеран Стигалкъекъа-беттан 11-чу дийнахь дIакхайкхийра йозуш йоцу Къилбаседа Кавказан Ламанхойн Республика. Керлачу пачхьалкхана юкъадахара Iаьржачу хIордан тIера Таркхойн хIордана тIекхаччалц долчу латтанашна тIехь деха къаьмнаш. Нохчийн историко Вачагаев Майрбека дуьйцу Ламанхойн Республика кхолларх а, йожарх а лаьцна.

Оьрсийчуьра тележурналист Познер Владимир журналистана Шевченко Максимана тIаьххье дIаваьлла Оьрсийчоьнан президенто Iуналла дечу адамийн бакъонашкахула йолчу кхеташонна (СПС) юкъара. Цунах лаьцна Познера хаам бина шен Инстаграмехь. Тележурналисто дийцарехь, адамийн бакъонашкахула йолу кхеташо "шен лаамехь ца хиллар сов, цхьа а Iаткъам бан таро йоцу декорацин кепехь йолу" вовшахтохаралла ю. Шевченко цу кхеташонан юкъараваларан бахьана дара цуьнан декъашхоша цхьана а кепара реакци йина ца хилар... Читать дальше...

Оьрсийчохь 4 процентана охьадаьхна мобилан зIенан мехаш. ХIинца уггаре гIехьа пакетан мах бу 258,3 сом. Оьрсийчохь карарчу хенахь уггаре йораха йолу мобилан зIе ю Магаданехь а, Тюменехь а, Чукоткехь а. Кхечарал алсам ахча дойу мобилан зIе латтош Нохчийчуьрчу бахархоша, тIаьккха Дагестанерчу бахархоша.

Шелахь керла йина гIишлош а, керташ а, урамаш а хаздеш, кешнаш цIандеш иштта дуккха а кхин болийна хилла белхаш дIа а берзош болх бара дIабоьдуш пIераскана Iуьйранна дуьйна. Иза доьзна ду Шелан неIарш схьайоьллуш де хIотторца. Шелара цхьацца хьукматашкара белхахой делккъалц болх беш бара оцу хиламна тIаьххьара кечамаш беш: зезагаш дуьйш, нехаш дIайохуш, кхин долу белхаш беш. Стохка Iедало, доьзалш чуьра ара а бохуш, дIахьаькхира Шелан коьртачу урамера 100 гергга ков-керт. ГIала хазйо, урамаш шордо аьлла... Читать дальше...

ХIокху дIадаханчу деношкахь школашкарчу хьехархошка а, иштта кхечу организацешкарчу белхахошка а куьйгаш яздайтина, "Прошение президенту Путину", аьлла кехата тIе. Цу тIехь дехар деш ду Оьрсийчоьнан президенте Путин Владимире, Нохчийчоьнан куьйгалхочунна Кадыров Рамзанна "Оьрсийчоьнан Кьинхьегаман турпалхо" сийлахь цIе ялар. Толаман Де герга кхочуш Кадыровна "Даймехкан Турпалхо" орден елира махкарчу парламентан спикеро Даудов Мохьмада. И орден депутаташа юкъаяьккхинера кху шеран Зазадоккху-беттан 1-чу дийнахь.

Дагестанерчу Избербашехь дов даьллачу шина полисхочо вовшашна герз диттина. Пайда эцнарш ю балхахь елла тапчанаш. Талламан комитетан меттигерчу урхалло дийцарехь, герз тохар хилла полисхой балхара бевллачул тIаьхьа. Болчу хаамца, ши а полисхо чов хилла ву. Иштта чов йина и шиъ дIасакъасто гIоьртинчу меттигерчу вахархочунна а. Талламхой къастош бу хилларг.

Иракъехь лаьцна "Исламан пачхьалкх" тобанан куьйгалхойх 5 стаг. И тоба террорхойн лору дуккха а пачхьалкхаша, шайна юкъахь Оьрсийчоь а йолуш. "Исламан пачхьалкхан" куьйгалхой лоцуш хиллачу операцехь дакъалаьцна дуьненаюкъарчу коалицин ницкъаша а. Iамеркан президенто Трамп Доналда твиттерехь хаам бина, буьйцурш "Исламан пачхьалкх" тобанан "уггаре лоьхуш хилла лидерш бу" аьлла. Хаамийн агенталлаша дийцарехь, цу пхеанна юкъахь вац ДАIИШ олучу цу вовшахтохараллан куьйгалхо Аль-БагIдади Абубакар. Читать дальше...

"Бенара бIаьсте" фестивал дIайоьдуьш Нохчийчохь схьайоьллур ю дохка шовданан хи дIасадоттаран завод а, керла маьждиг а, хьуьжар а, хаам бо "Это Кавказ" сайто, Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана аьллачунна тIе а тевжаш. Фестивалан программина юкъахь ду Iилманчаша а, кхоллараллан белхахоша а лекцеш ешар а, дешначу наха хьехамаш бар а. "Бенахь бIаьсте" фестивал хир ю кху беттан 13-15-чу деношкахь Ножай-юьртан кIоштахь.

Iамеркан Цхьаьнатоьхначу Штатийн президенто Трамп Доналда хаам бина, шен Къилбаседа Корейн лидерца Ким Чен Ын-ца цхьаьнакхетар Мангал-баттахь 12-чу дийнахь хир ду аьлла. Трампа Twitter-хь яздина, ши а лидер хьожур ву и цхьаьнакхетар дерриг а дуьненехь машар хIотторан гIуллакхана "ша-тайпа хилам" хилийта аьлла.

1918-чу шеран Стигалкъекъа-беттан 11-чу дийнахь Чермоев Iабдул-Межеда а, Бамматов ХIайдара а, декларацина къелла куьйгаш а таIийна, дIакхайкхийра йозуш йоцу Къилбаседа Кавказан Ламанхойн Республика кхоллар. Керлачу пачхьалкхана юкъадахара Iаьржачу хIордан тIера Таркхойн хIордана тIекхаччалц долчу латтанашна тIехь дехаш долу къаьмнаш. И пачхьалкх, къобул а йина, тIеийцира туркойн Iедалша а, кхин а цхьайолчу пачхьалкхаша а.