ډاکتران: په افغانستان کې د پان د نشو له امله د سرطان ناروغي ډېره شوې
د افغانستان په ټولو ښارونو کې د تنباکو پر ازاد خرڅلاو سربېره، په دې وروستیو کلونو کې د صنعتي نسوارو يا (پان) جوړول هم ډېر شوي او ان دا چې د سيمې له هېوادونو څخه افغانستان ته په ښکاره او رسمي ډول راوړل کېږي.
د افغانستان د عامې روغتیا وزارت وايي چې په افغانستان کې د تنباکو استعمال ورځ په ورځ ډېرېږي.
د عامې روغتيا وزارت د نشهيي موادو غوښتنې کمولو ریاست تخنيکي مرستيال ډاکټر عبدالشکور حيدري ازادي راډيو ته وويل، سروېګاني ښيي چې په نشو باندې د ځوانانو د اخته کېدو اصلي او اساسي علت تنباکو دي.
ښاغلی حیدري زیاتوي: "تنباکو د نشهيي موادو له کورنۍ څخه ګڼل کېږي. څېړنو ښودلې چې تنباکو د نشهيي موادو دروازه ده. په افغانستان کې د ترسره شويو سروېګانو له مخې، ځوانان په تېره بيا زلميانو لومړی له تنباکو څخه نشه پيل کړې او بيا تر چرسو، هيروئينو، ښیښې او نورو نشو پورې رسېدلي دي."
د ملګرو ملتونو له نشهيي موادو سره د مبارزې ادارې څېړنې ښيي چې که څه هم دولتونو د تنباکو د استعمال د کمولو ژمنه کړې، خو بيا هم په ډېرو عامه ځايونو کې تنباکو، په تېره بيا سګرېټ ښه پرېمانه څکول کېږي.
د افغانستان حکومت هم درې کاله مخکې د کابل شهرنو پارک، دهبوري پارک او ده افغانانو سيمو کې د تنباکو پر استعمال بنديز لګولی و، خو کابل ښاريان وايي چې له دې درې سيمو څخه په دوو پارکونو کې نهيوازې دا چې پر تنباکو بنديز نهدی لګول شوی، بلکې د معتادينو د راټولېدو په مرکزونو اوښتي دي.
د عامې روغتيا وزارت له نشهيي موادو غوښتنې کمولو رياست مسؤل ډاکتر عبدالرحمان راسخ تنباکو د سرطان د ناروغۍ اساسي عامل بولي. دی وايي په دې وروستیو کلونو کې ډېری خلک چې په سرطان اخته شوي، څېړنو ښودلې چې دوی د پان نشه کوله.
ډاکتر راسخ وايي: "پان زموږ د دوديزو نسوارو په پرتله ډېر زيان لري. سوداګر د خپلو موادو د ډېر خرڅلاو لپاره د پان په جوړولو کې د تنباکو ترڅنګ نور نشهيي مواد هم ورګډوي، دا کار د دې لپاره کوي چې مشتريانيې تل ځینې رانيسي. په سلو کې ۷۵ د سږو سرطان د تنباکو له استعمال سره تړلی دی او په سلو کې ۹۵ د خولې، غاښونو، ستوني او تنفسي سيستم سرطان د پان له استعمال سره اړه لري."
د مې مياشتې ۳۱مه نېټه له تنباکو سره د مبارزې نړيواله ورځ ده او ملګري ملتونه د نويو ستراتېژيو په چمتو کولو سره له دولتونو څخه غواړي چې د تنباکو پر ضد جدي مبارزه وکړي، خو د دې سازمان څېړنې ښيي چې د هر کال په تېرېدو سره په نړۍ کې د تنباکو استعمال مخ پر ډېرېدو دی.
د دې راپور غږیزه بڼه د لاندې لېنک په کېکاږلو سره واورئ: