აიათოლა ხამენეი "სასტიკი შურისძიებით" ემუქრება ირანელი გენერლის მკვლელებს
აშშ-მა ერაყში საჰაერო თავდასხმისას მოკლა ირანის გავლენიანი მაღალი რანგის სამხედრო ოფიცერი, ელიტარული „ყუდსის ძალების“ სარდალი ყასემ სულეიმანი, მძაფრი დაძაბულობის ფონზე. ამას მოჰყვა თეირანის მუქარა, რომ ის „სასტიკ შურისძიებას“ მიმართავს და ერაყის პრემიერ-მინისტრის ბრალდება, რომ ეს არის „ერაყში აშშ-ის ჯარის ყოფნის პირობების აღმაშფოთებელი დარღვევა“.
აშშ-ისა და ირანის ოფიციალურმა პირებმა გენერალ ყასემ სოლეიმანის სიკვდილი დაადასტურეს. სოლეიმანი იყო ერთ-ერთი გავლენიანი სამხედრო ირანში. თავდასხმა ორ ავტომანქანაზე მოხდა 3 იანვრის დილით, ბაღდადის საერთაშორისო აეროპორტში. მოკლულია ათამდე პირი, მათ შორის, ერაყის გასამხედროებული დაჯგუფების წევრები.
აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა, მაიკ პომპეომ 3 იანვარს გვიან განაცხადა, რომ „აშშ დეესკალაციას ესწრაფვის“. პომპეომ განაცხადა, რომ ამ ოპერაციით ახალი, გარდაუვალი თავდასხმა აიცილეს.
პენტაგონის წარმომადგენელმა დაადასტურა, რომ ეს იყო ამერიკის სამხედრო ოპერაცია, რომელიც პრეზიდენტ ტრამპის განკარგულებით განხორციელდა.
სოლეიმანი ითვლებოდა ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან ფიგურად ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსსა და ირანის სამხედრო სტრუქტურებში. თავდასხმისას მასთან ერთად მოკლულია აბუ მაჰდი ალ მუჰანდისი, შეიარაღებული დაჯგუფება სახალხო მობილიზაციის ძალების მეთაურის მოადგილე.
სოლეიმანიზე თავდასხმა მოჰყვა დაძაბულობას, რომელიც ახლდა აშშ-ის საელჩოსთან ბაღდადში 31 დეკემბერს გამართულ საპროტესტო აქციას, რომლის მონაწილეები გმობდნენ აშშ-ის ორი დღის წინანდელ საჰაერო იერიშს, როცა მოკლეს ირანის მხარდაჭერით მოქმედი დაჯგუფების 25 წევრი. ძალადობრივი საპროტესტო აქციის დაშლის მიზნით, ერაყის უშიშროების ძალებმა და ობიექტის დაცვის სამსახურმა ცრემლმდენი გაზი და გამაყრუებელი ყუმბარები გამოიყენეს. ინციდენტის დროს გასამხედროებული რაზმის 12 წევრი დაშავდა, რაშიც აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ირანი დაადანაშაულა. „ირანს ეკისრება სრული პასუხისმგებლობა მოკლულების ან ზარალის გამო ჩვენს ნებისმიერ ობიექტზე“, დაწერა მან ტვიტერზე ახალი წლის ღამეს. „მათ ეს ძალიან ძვირი დაუჯდებათ“, დასძინა ტრამპმა, რომელმაც მოგვიანებით ერაყში დამატებითი ძალები მიავლინა.
ერაყის უზენაესი ლიდერი, აიათოლა ალი ხამენეი „სასტიკი შურისძიებით“ დაემუქრა „დამნაშავეებს“, რომლებმაც სოლეიმანი მოკლეს.
ხამენეიმ ირანში სამდღიანი გლოვა გამოაცხადა. მოგვიანებით, ირანის უზენაესმა ლიდერმა „ყუდსის ძალების“ ახალ მეთაურად დანიშნა ასმაილ ყაანი, დღემდე „ყუდსის ძალების“ მეთაურის მოადგილე.
ბაღდადის აეროპორტში თავდასხმისას მოკლეს ასევე შიიტური, ირანის მხარდაჭერით მოქმედი „ჰაშდ შააბის“ გასამხედროებული ძალების მეთაურის მოადგილე, აბუ მაჰდი ალ-მუბანდისი. ერაყის არმიის განცხადებით, მუჰანდასის მოკვლა „აშშ-ის არმიის მანდატის აშკარა დარღვევაა“.
ერაყის პრემიერ-მინისტრმა, ადილ აბდულ-მაჰდიმ განაცხადა, რომ „ორივე წამებული არიან სიმბოლო „ისლამურ სახელმწიფოზე გამარჯვებისა“. მან სოლეიმანიზე თავდასხმას უწოდა „ერაყში აშშ-ის ძალების ყოფნის პირობების აღმაშფოთებელი დარღვევა“.
აშშ-ის საელჩომ თავდასხმის შესახებ ცნობის გავრცელების შემდეგ, აშშ-ის მოქალაქეებს ერაყის „დაუყოვნებლივ დატოვებისკენ“ მოუწოდა.
ინფორმაციის გავრცელების შემდეგ ნავთობის ფასმა ოთხი პროცენტით მოიმატა.
პენტაგონის მიერ გავრცელებული ცნობის თანახმად, აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა თავდასხმა 2 იანვრის დილას დაამტკიცა. „პრეზიდენტის განკარგულებით აშშ-ის არმიამ მოაწყო გადამჭრელი თავდაცვითი აქცია, რათა დაეცვა აშშ-ის პერსონალი უცხოეთში, ყასემ სოლეიმანის, აშშ-ში უცხოეთის ტერორისტულ ორგანიზაციად მიჩნეული ირანის რევოლუციური გვარდიის, „ყუდსის ძალების“ მეთაურის მოკვლის გზით“. განცხადებაში ასევე წერია, რომ „ამ თავდასხმის მიზანი ირანის სამომავლო თავდასხმების გეგმის შეჩერება იყო“.
ამ განცხადების თანახმად, სოლეიმანის ორგანიზებული იყო ბოლო თვეების თავდასხმები აშშ-ის მეთაურობით ერაყში მოქმედ კოალიციის ძალებზე, მათ შორის, 27 დეკემბერს ამერიკელი კონტრაქტორის მკვლელობა.
გავრცელდა ცნობა, რომ თავდასხმა განხორციელდა „ორ ავტომანქანაზე დრონების ზუსტი დარტყმით ბაღდადის აეროპორტში“.
ირანის პრეზიდენტმა, ჰასან როჰანიმ განაცხადა, რომ ამ თავდასხმის შემდეგ ირანი უფრო გადაჭრით იმოქმედებს აშშ-ის წინააღმდეგ.
აშშ-ში რესპუბლიკური პარტიის წარმომადგენლები მიესალმნენ ტრამპის გადაწყვეტილებას, არაერთმა დემოკრატმა კი თავდასხმა გააკრიტიკა და აღნიშნა, რომ ეს საფრთხეს უქმნის აშშ-ის პერსონალს.
ბაღდადში ირანის გენერლის მოკვლის თაობაზე, ბერლინში, გერმანიის მთავრობის ოფიციალური წარმომადგენლის მოადგილემ, ულრიკე დემერმა განაცხადა, რომ „დაძაბულობის სახიფათო წერტილზე ვიმყოფებით. ახლა საჭიროა დეესკალაცია და გონივრულად და თავშეკავებით მოქმედება. რეგიონული კონფლიქტები მხოლოდ დიპლომატიური მეთოდებით უნდა მოვაგვაროთ. კავშირი გვაქვს ჩვენს მოკავშირეებთან“.
რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს კომენტარში წერია, რომ აშშ-ის შეიარაღებული ძალების დარტყმას ბაღდადის აეროპორტში... შეიძლება მძიმე შედეგი მოჰყვეს მსოფლიოსა და რეგიონისთვის. „ამგვარი ქმედება არ უწყობს ხელს რთული პრობლემების მოგვარებას, რომლებიც ახლო აღმოსავლეთში დაგროვდა, პირიქით, მიგვიყვანს რეგიონში დაძაბულობის გამწვავების ახალ რაუნდამდე“, - აცხადებს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო და აღნიშნავს, რომ რუსეთში სოლეიმანის სიკვდილს შეშფოთებით შეხვდნენ.