„დღეს უკრაინაში ჩეჩნური ჯარი ყალიბდება“ - ინტერვიუ აჰმედ ზაკაევთან
18 ოქტომბერს უკრაინის უმაღლესმა რადამ ჩეჩნეთი რუსეთის მიერ დროებით ოკუპირებულად აღიარა და „ჩეჩენი ხალხის გენოციდი“ დაგმო. გადაწყვეტილებას მხარი 351-დან 287-მა დეპუტატმა დაუჭირა. 64-მა თავი შეიკავა. წინააღმდეგ არავინ წასულა.
დევნილობაში მყოფი ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის მთავრობის ხელმძღვანელს აჰმედ ზაკაევს, რომელიც ახლა უკრაინაშია, რადიო თავისუფლების ჟურნალისტი სანდრო ჯუფალაკიანი ესაუბრა.
- როგორ შეაფასებდით უკრაინის პარლამენტის გადაწყვეტილებას?
- ჩეჩენი ხალხის ისტორიაში ეს მართლაც ძალიან მნიშვნელოვანი მოვლენაა. ისტორიული მომენტია, სამართლიანობის ზეიმი. სამართალმა გაიმარჯვა. ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერია ჯერ კიდევ 1997 წელს იყო აღიარებული ეუთოს წევრი 57 სახელმწიფოს მიერ, უკრაინის ჩათვლით [1997 წლის იანვარში ეუთომ ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის პრეზიდენტის არჩევნებზე ათობით დამკვირვებელი მიავლინა - რ.თ.], მაგრამ მთელი ამ წლების განმავლობაში აუცილებლად აღინიშნებოდა, რომ ჩვენ არ ვართ აღიარებულები.
უკრაინის პარლამენტმა ამ დადგენილებით არაორაზროვნად განაცხადა, რომ ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერია რუსეთის მიერ არის ოკუპირებული. კიდევ ერთხელ დაამტკიცა ის, რაც 1997 წელს უკვე იყო განცხადებული, ანუ იჩქერიის დამოუკიდებლობა. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია როგორც მორალური, ისე პრაქტიკული თვალსაზრისით. მორალურ მხარეს რაც შეეხება, ჩეჩნები მართლაც ემადლიერებიან უკრაინელ ხალხს და უკრაინის პარლამენტს. პრაქტიკული თვალსაზრისით კი, ეს საშუალებას გვაძლევს საერთაშორისო ძალები ჩავრთოთ და ვთქვათ, რომ დღეს შეგვიძლია და უფლება გვაქვს გამოვიყენოთ ნებისმიერი მეთოდი ჩვენი მიზნებისთვის, ჩვენი ქვეყნის დეოკუპაციისთვის. ჩვენ შეგვიძლია იმედი გვქონდეს სხვა ქვეყნებისა და სახელმწიფოების დახმარების. აღიარეს რა დღეს ჩვენი ქვეყნის ოკუპაცია, ხელი უნდა შეგვიწყონ, რომ ჩვენ მისი დეოკუპაცია მოვახდინოთ და ჩვენი დამოუკიდებლობა აღვადგინოთ.
- ფიქრობთ, რომ სხვა ქვეყნებიც, მაგალითად, ბალტიის ან აღმოსავლეთ ევროპის, ასევე დაგიჭერენ მხარს?
- ყველა ქვეყნის მიმართულებით გავაგრძელებთ მუშაობას. დღეს თუ დგას საკითხი, რომ რუსეთი აღიარონ, როგორც ტერორიზმის დამფინანსებელი სახელმწიფო, მაშინ ასეთ სახელმწიფოს არ აქვს უფლება ჩვენს ქვეყანასა და სახელმწიფოზე პრეტენზია ჰქონდეს. არანაირი ტერიტორიული პრეტენზია აღარ უნდა გააჩნდეთ ჩვენ მიმართ. უკრაინაში მომხდარი ცხადყოფს, რომ ჩვენი ქვეყნის სუვერენიტეტი და დამოუკიდებლობა სწორედ იმ ნორმატიული აქტებით იყო გამყარებული, რომლებიც ჯერ კიდევ 90-იან წლებში მიიღეს. ჩვენი სტატუსი დამტკიცებული იყო საერთაშორისო ინსტიტუციებისა და თავად რუსეთის მიერაც.
- უკრაინის რადის გადაწყვეტილების შემდეგ თუ ელოდებით რამე განცხადებას საქართველოს ხელისუფლებისგანაც?
- ვფიქრობ, საქართველომ უკვე შეიტანა თავისი წვლილი ჩვენი ურთიერთობის ისტორიაში, აღიარა რა ჩვენი დამოუკიდებლობა ჯერ კიდევ 1992 წელს [1992 წლის მარტში დამხობილმა პრეზიდენტმა ზვიად გამსახურდიამ ხელი მოაწერა ბრძანებას ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დამოუკიდებლობის შესახებ - რ.თ.].
ცხადია, რომ დღეს საქართველო მთლიანად რუსეთის გავლენის ქვეშაა. ამიტომ საქართველოსგან არ ველით ხისტ განცხადებებს ჩვენი დამოუკიდებლობის აღიარების მხარდასაჭერად.
- ბევრი მიიჩნევს, რომ უკრაინასთან დამარცხების შემთხვევაში რუსეთს დაშლა ემუქრება. ბევრი ამის წინაპირობასაც ხედავს. თქვენც ფიქრობთ, რომ ჩეჩნეთის ბედიც უკრაინის ფრონტზე წყდება?
- ვითარება როგორც არ უნდა შეიცალოს, ჩეჩნეთის დამოუკიდებლობას ეჭვქვეშ მაინც არ დავაყენებთ. უკრაინის გამარჯვება გულისხმობს, რომ რუსეთისგან სხვა სახელმწიფო წარმოიქმნება. თუ ეს არ მოხდა, რა გამარჯვებაზეა საუბარი?! ამიტომ ვიმედოვნებ, რომ სწორედ ეს იქნება ჩვენი გამარჯვება. რუსეთის იმპერია, ისეთი, როგორიც ის დღესაა, მთელი კაცობრიობისთვის საფრთხეს წარმოადგენს. ყველა უნდა შეეცადოს, რომ უკრაინამ გაიმარჯვოს და რუსეთი რამე სხვა სახელმწიფოდ გარდაიქმნას.
- უკრაინის ომში ჩეჩნები ორივე მხარეს აღმოჩნდნენ, რისთვის იბრძვიან ისინი?
უკრაინის მხარეს თავისუფალი ჩეჩნები იბრძვიან, ხოლო რუსეთის - რუსული არმიის ჯარისკაცები, მიუხედავად იმისა, რომელ ეთნოსს მიეკუთვნებიან ისინი. ამ ჯარში ჩეჩნებიც არიან, ინგუშებიც და დაღესტნელებიც. ეს რუსეთის ჯარია და რუსეთის ძალოსნები, რუსეთის ომის დამნაშავეები, რომლებიც უკრაინაში დანაშაულს სჩადიან. მათ არც ეროვნება აქვთ, არც რელიგიური კუთვნილება. ესენი რაშისტები, რუსისტები არიან, რომლებიც დღეს უკრაინაში დანაშაულებრივ ომს აწარმოებენ. და არიან ჩეჩნები, რომლებიც უკრაინელების მხარდამხარ იბრძვიან, იბრძვიან თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისთვის, რომლებიც ჩეჩნეთის სახელმწიფოებრიობის წინაპირობას წარმოადგენენ. დღეს აქ, უკრაინაში, ყალიბდება ჩეჩნური ჯარი, რომელიც შემდეგ ჩვენს ქვეყანას გაათავისუფლებს, დეოკუპაციას მოახდენს.