Новости за 12.12.2021

طالبان وایي، د کابل ټایمز د خبریال سید راشد کاشفي د وهل ټکولو موضوع څېړي. د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت مرستیال ویاند انجنیر عزام نن رسنیو ته ویلي، دوی د خبریالانو خوندیتوب ته ژمن دي. دی زیاتوي: "د کابل ټایمز د خبریال سید راشد قضیه تر څېړنې لاندې ده، د افغانستان اسلامي امارت د رسنیو او خبریالانو خوندیتوب ته ژمن دی، د رسنیو او خبریالانو په وړاندې هېڅ ډول تاوتریخوالي ته اجازه نه‌ورکوي." سید راشد کاشفي پرون شنبه په کابل کې د طالبانو له‌خوا توقیف او وهل شوی دی. د افغانستان د ازادو خبریالانو... Читать дальше...

شااوخوا ۲ زره ښځینه خبریالانو په تېرو څلورو میاشتو کې خپلې دندې له لاسه ورکړي او د هېواد پرېښودو ته اړې شوې دي. دغه شمېرې له خبریالانو د دفاع کمېټې او خپلواکو خبریالانو د ټولنې له‌خوا ازادي راډیو سره شریکې شوې دي. د خپلواکو خبریالانو له حقونو د دفاع کمېټې معلومات ښیي چې په وروستیو څلورو میاشتو کې په رسنیز ډګر کې د ښځینه خبریالانو له لاسه تللي حقونه په تېرو ۲۰ کلونو کې بې‌مخینې وو. د خپلواکو خبریالانو له حقونو د دفاع کمېټې مرستیال عبدالمعید هاشمي ازادي راډیو سره په خبرو کې اقتصادي، امنیتي ستونزې... Читать дальше...

ترکیې نن د لومړي ځل لپاره د کرونا د بدلې شوې بڼې اومېکرون شپږ پېښې تأیید کړې. دغلته مسؤلانو ویلي چې ناروغان‌یې ډېرې شدیدې نښې نښانې نه‌لري. د ترکیې د عامې روغتیا وزیر فخرالدین کوچا ویلي، یوه پېښه په استانبول او پنځه نورې په ازمیر ښار کې ثبت شوي چې ناروغان‌یې بستر شوي نه‌دي. اومېکرون چې د لومړي ځل لپاره په جنوبي افریقا کې کشف شو، تر اوسه د نړۍ ۶۰ هېوادونو ته خپور شوی دی. د سیمې لسګونه هېوادونو له جنوبي افریقا سره په تګ راتګ بندیزونه لګولي دي.

د اسرائیل صدراعظم نفتالي بېنټ نن اعلان کړی چې متحده عربي اماراتو ته سفر کوي.  دا د خلیج دغه هېواد ته د اسرائیلي صدراعظم لومړنی سفر دی. بېنټ خپلې کابینې ته ویلي چې د اماراتو سفر نن پيلوي او دفتر یې ویلي چې د اماراتو له ولیعهد محمد بن زاید سره پر اقتصادي او پوځي اړیکو خبرې کوي. د اسرائیل او متحده عربي اماراتو اړیکې د ۲۰۲۰ کال په سپټمبر میاشت کې د امریکا په منځګړیتوب رسمي شوې او دا له همغه وروسته د لوړې کچې لومړنی اسرائیلی پلاوی دی چې ابوظبي ته ځي. اسرائیل پر اماراتو سربېره له اردن او مصر سره هم اړیکې رسمي کړې دي.

په هېواد کې د اسعارو د بدلولو تر ټولو ستر مرکز، سرای شهزاده د صرافانو ټولنې غړي وايي، د افغانیو پر وړاندې د ډالرو بیه په بې‌ساري ډول لوړه شوې ده. د دې ټولنې د رهبرۍ غړی حاجي زیرک ازادي راډیو ته وویل، نن یکشنبه «۱۴۰۰ کال د لیندۍ ۲۱» یو ډالر په ۱۱۰ افغانۍ تبادله کېږي. ښاغلي زیرک ازادي راډیو ته وویل: "موږ له دې وړاندې هم له افغانستان بانک سره تماس نیولی و ترڅو هغوی په دې برخه کې عملي ګامونه پورته کړي. هغوی باید مداخله وکړي او په دې برخه کې د دوی مداخلې ته اړتیا ده. تقاضا زیاته ده، خو په سرای شهزاده... Читать дальше...

د بلوچستان حکومت او د مولانا هدايت الرحمن په مشرۍ د هغو مظاهره چیانو ترمنځ مذاکرات روان دي چې ګوادر کو حق دو "ګوادر ته حق ورکړئ" په نوم یې له يوې مياشتې راهیسې تحريک پيل کړی دی. مولانا هدايت الرحمن بلوچ د جماعت اسلامي ځايي مشر دی. مظاهره چيان له حکومته ۱۹ غوښتنې لري خو تر ټولو مهمې پکې له ګوادر سره څېرمه په عرب سمندرګي کې په لويو لويو ټرالرانو کې د کبانو د نيولو مخنیوی، په ښار کې امنيتي پوستې ختمول او پر ايراني سرحد ځايي خلکو ته د تجارت اجازه ورکول شامل دي. په ګوادر کې د پاکستان مهم بندر دی چې... Читать дальше...

له دوی یو شمېرو یې چې په فراه کې اوسېږي او مخکې یې په تعلیمي او تحصیلي ادارو کې زده‌کړې کولې یا هم یې تدریس کاوه، خپلې دندې بدلې کړي دي. دوی وايي، د طالبانو له واکمنېدو وروسته، مجبورې شوي چې د خیاطۍ او ارایشګرۍ په څېر دندو ته مخه کړي.

د پاکستان چارواکو له امريکايي سينيټرانو سره پر سيمه ييز امنيت، اقتصادي او سیاسي اړيکو خبرې کړې دي.  د پاکستان وزيراعظم عمران خان دفتر ويلي چې اسلام اباد ته ورغلي امريکايي سنيټرانو سره يې په ليدنه کې هيله وښوده چې د واشنګټن او اسلام اباد اړيکې به لا پخې شي. عمران خان پر ټويټر ليکلي چې دیسمبر په يوولسمه شوې دې ملاقات کې د افغانستان پر حالاتو هم خبرې وشوې او د اوږدمهاله سولې په موجوديت ټنيګار وشو.  د پاکستان پوځ عامه اړیکو څانګې (ای اېس پي ار) د دیسمبر په يوولسمه په يوه خبرپاڼه کې وويل چې پينډۍ... Читать дальше...

د دې اوونۍ د "هارون باچا هنري ګړۍ" خپرونې مېلمه مو د سوات د مېنګورې يو ځوان رباب غږوونکی سنان محبوب دی. نوموړي د پوهنتون له خپلو درسونو سره سره د رباب زده کړې ته هم وخت ورکړی دی. محبوب له رباب سره د پام وړ شمېر تعليم يافته ځوانانو شوق ته په کتو په راولپنډۍ کې د دې ساز د زده کړو يو مرکز جوړ کړی دی. د محبوب د دې هنري هلو ځلو په اړه د ده خبرې او په رباب غږولې ځينې نغمې يې د غږ په ځای کې اورېدای شئ.

په ناروې کې د افغانستان پخوانۍ سفيرې شکريه بارکزۍ پر طالبانو تور پورې کړ چې اسلام د سیاسي موخو او افغان ميرمنو د پرمختګ مخنيوي لپاره کاوري. خو د طالبانو وياند ذبيح الله مجاهد وويل چې ټول کارونه د شريعت په چوکاټ کې پر مخ وړي. د ملالۍ بشير په کوربه توب دا بحث دلته کتلی شئ.

د اقتصادي بندیزونو نرمښت؛ له طالبانو سره د اړیکو نږدېوالی، که افغانستان کې د بشري ناورین د پراخېدو د مخنیوي هڅه. د طالبانو حکومت د امریکا متحده ایالاتو هغه پرېکړه ستايي او هرکلی یې کوي چې د یوه جواز په صادرولو سره‌یې افغانستان ته د پیسو د لېږد رالېږد اجازه ورکړې ده. د امریکا د خزانې وزارت د لیندۍ په ۱۹مه په دې اړه یو عمومي جواز صادر کړ او دا اجازه‌یې هم ورکړه، هغه خلک او مؤسسې چې د پیسو د استولو په چاره کې دخیل دي، پر طالبانو د امریکا له بندیزونو معافېږي. د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت... Читать дальше...

د سېند صوبې د ځنګلي ژویو څانګې چارواکي وايي چې د پخوا په نسبت اوس د کراچۍ پر ساحلو په زیات شمېر کې شنې شمشتۍ (سکو) لیدل کېږي. دوی وايي چې د کوويډ-۱۹ له کبله لګېدلي بندیزونه د دې لامل شو چې زیات شمېر شمشتیو د اوبو غاړو ته مخه کړې ده. د محکمې چارواکي وايي، دوی د دغو شمشتو د زیات شمېر هګیو افزایش کړی او هیله لري چې په راتلونکي کې دغه شمېر زیات شي. نور حال په دې ویډیو کې. ویډیو: رویټرز   ایډیټ او راپور: ملیحه امیرزاده

په هندوستان کې لسګونه ایسار افغانان کابل ته ورسول شول. د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند احمدالله وثیق ازادي راډیو ته وویل ۸۵ تنه د کام ایر شرکت په الوتکه کې پرون کابل ته رارسېدلي. وثیق وویل: "له کافي ځنډ وروسته د کام ایر شرکت له‌خوا هندوستان ته لومړنی پرواز ترسره شو چې له کابله‌یې یو شمېر مسافرین هندوستان ته یوړل او له هندوستانه‌یې هغه ۸۵ تنه افغاني مسافرین چې هلته ایسار پاتې وو هغوی یې را انتقال کړل." د هند د بهرنیو چارو وزارت هم پرون په یوه اعلامیه کې ویلي چې د ډسمبر په ۱۰مه له کابله یوه الوتکه... Читать дальше...

د پاکستان صدراعظم عمران خان ویلي په افغانستان کې د اقتصادي سقوط او بشري ناورین د مخنیوي لپاره باید د مرستو لپاره هره ممکنه لار وکارول شي. هغه دا خبره پرون په اسلام‌اباد کې له یوه ډله امریکايي سناتورانو سره په لیدنه کې کړې. له امریکایي سناتورانو انګس کېنګ، ریچارد بر، جان کورنېن او بنجامین ساسي سره په لیدنه کې ښاغلي خان همدارز له امریکا غوښتي چې د سیمې د سولې او ثبات لپاره خپل رول ادا کړي. د پاکستان د صدراعظم دفتر د امریکايي سناتورانو په حواله لیکلي چې دوی له افغانستانه د خلکو د را ایستلو په بهیر کې د پاکستان هڅې ستایي. Читать дальше...

په فراه ولایت کې یو دیني عالم وژل شوی دی. د فراه امنیه قوماندانۍ ویاند عارف عدیل ازادي راډیو ته تأيید کړه چې د اهل تشیع یو دیني عالم شېخ محمد اسماعیل موحدي شنبه ماسپښین د فراه ښار په درېیمه ناحیه کې د نامعلومو بریدګرو له‌خوا وژل شوی. عدیل زیاته کړه چې د قتل علت نه‌دی معلوم او د دوی ځواکونه د پېښې په عاملینو پسې ګرځي. وړمه ورځ هم د فراه په بالابلوک ولسوالۍ کې دوه تنه د یوه لاسي بم په چاودنه کې وژل شوي.

د امریکا په منځنیو او جَنوبي ایالاتونو کې زورورې بوړبوکۍ او توپانونه روان دي او شېبه په شېبه د زیانونو او تلفاتو شمېر زياتېږي. د کنټکي والي انډي بېشېر ویلي یوازې په دغه ایالت کې له ۷۰ زیات کسان وژل شوي. په دغو توپانونو کې له مشهورو ورانو شویو سیمو په کنټکي کې د شمعو فابریکه، په لوېدیځ ایلینای کې د امازون ګدامونه او په ارکنساس کې پالنځای دی. د راپورونو له مخې ټولو دغو سیمو کې زورورو بوړبوکیو او توپانونو چې بې‌ساري بلل شوي خلک مړه کړي او ګڼې سیمې یې ورانې کړې دي. د امریکا ولسمشر جو بایډن ویلي... Читать дальше...

امریکا له اوکراین سره د کلنیو تسلیحاتي مرستو ترڅنګ دغه هېواد ته تېر اکټوبر د جاوېلین ډوله ټانک ضد راکټونو ۳۰ دستګاوې ورکړي. د روسیې تاس خبري اژانس په خپل راپور کې چې د پنټاګون د ځواب په حواله‌یې جوړ کړی، دا خبره کړې. په راپور کې زیاته شوې چې د امریکا په مرسته شویو وسلو کې د جاوېلین ۱۸۰ راکټونه شامل دي. خو د ازادې اروپا/‌ ازادي راډیو د امریکا له دفاع وزارته د دغه خبر د بېړني تأیید په اړه څه غبرګون ترلاسه نه‌کړ. امریکا مخکې د راکټونو د شمېر او جزئیاتو په اړه څه نه‌و ویلي. روسیې په دې وروستیو... Читать дальше...

د چاپېریال ساتنې فعالانو پرون د درېیمې شنبې لپاره په صربیا کې مظاهرې وکړې. لاریونونه د لیتیمو د یوه لوی کان د پراختیا د پلان پر ضد ترسره کېږي. مظاهره‌چیانو پرون په څو ښارونو کې د موټرو د تېرېدو مخه ونیوله او د نړۍ تر ټولو لوی کان کېندنې شرکت، ریو ټینټو څخه‌یې وغوښتل چې د صربیا په لوېدیځ کې د لیتیوم استخراج بند کړي. د لاریون تنظیموونکي او د چاپېریال د پاڅون د غورځنګ مشر الکساندر یووانوویچ ازادي راډیو ته وویل چې د مظاهره کوونکو یوازنۍ غوښتنه دا ده چې ریو ټینټو له صربستان څخه ویستل شي او د لیتیمو د کان د استخراج د منع کولو قانون تصویب شي.

د روسیې او اوکراین ترمنځ د کړکېچ په زیاتېدو سره د امریکا یوه جګپوړې ډيپلوماته به راتلونکې اوونۍ د دغه کړکېچ د کمولو په هدف دواړو هېوادونو ته سفر وکړي. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په یوه بیان کې ویلي چې د اروپا او یوروشیا لپاره د بهرنیو چارو وزارت مرستیاله کارین ډنفرېډ به د دوشنبې په ورځ کیف او بیا مسکو ته سفر وکړي. بیان زیاتوي چې مېرمن ډنفرېډ به د دواړو هېوادونو له لوړپوړو چارواکو سره د اوکراین پولو ته نږدې د روسي عسکرو د ځای پر ځای کېدو او د اوکراین د خپلواکۍ، حاکمیت او ځمکنۍ بشپړتیا په اړه د واشنګټن په تعهد باندې خبرې وکړي. Читать дальше...

طالبان وايي دمګړۍ چې افغانان له سختو شرایطو سره مخ دي د هندوستان د مرستو هرکلی کوي او د نورو مرستو تمه هم ترې لري. د طالبانو حکومت مرستیال ویاند احمدالله وثیق ازادي راډیو ته وویل د هندوستان یو ۱،۶ ټنه صحي مرسته پرون کابل ته رسېدلې او دوی یې روغتونونو باندې وېشي. ښاغلي وثیق ازادي راډیو سره په خبرو کې د هند د مرستو په اړه وویل: "د هند د حکومت له لوري ترسره شوې مرسته چې ۱،۶ ټنه دارو درمل پهکې وو کابل ته رانقل شول او روغتونونو ته ورسول شول. د معلوماتو له مخې په راتلونکو ورځو کې به یو شمېر مهم طبي سامان الات هم کابل ته راوړل شي. Читать дальше...

هېل له امریکا  خپریدونکي هېل ورځپاڼې په یو راپور کې د هغو ارزونو خبر ورکړی چې د امریکا د بهرنیو چارو او دفاع وزارتونه یې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه کوي. د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن خپلو کار کوونکو ته په یو یادښت کې چې د هېل ورځپاڼه وايي، لیدلی یې دی لیکلي،  د بهرنیو چارو د وزارت دا درې میاشتنۍ ارزونه به "افغانستان کې زموږ د ښکېلتیا څخه زده کړي درسونه وارزوي او د وړاندې تګ لپاره به سپارښتنې وکړي." په دې پروسه کې به د ۲۰۲۰ میلادي کال له جنورۍ څخه تر ۲۰۱۲ میلادي... Читать дальше...