Չի կարելի շահարկել Հայոց ցեղասպանության թեման և այն կապել Թուրքիայի և Իսրայելի հարաբերությունների հերթական վատթարացման հետ. Ալեքսանդր Ցինկեր
Իսրայելի Քնեսեթի 15-րդ նստաշրջանի պատգամավոր, դոկտոր Ալեքսանդր Ցինկերի խոսքով՝ չի կարելի շահարկել Հայոց ցեղասպանության թեման և այն կապել Թուրքիայի և Իսրայելի հարաբերությունների հերթական վատթարացման հետ:
Նա Tert.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ իսրայելցի պաշտոնյաների մոտ պետք է վերջնականապես ձևավորվի գիտակցումը, որ պետք չէ խղճի հետ գնալ փոխզիջման քաղաքական և տնտեսական նախընտրությունների պատճառով և մոռանալ պատմական փաստի՝ Հայոց ցեղասպանության մասին:
«Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի հերթական հակաիսրայելական ելույթների շարքն Իսրայելում համապատասխան արձագանք է առաջացրել: Իսրայելի զբոսաշրջության նախարարը դիմել է քաղաքացիներին՝ կոչ անելով հրաժարվել Թուրքիայի ծովափում հանգստանալուց, գյուղատնտեսության նախարարը «հակաթուրքական պատժամիջոցներ» է սահմանել՝ արգելելով Թուրքիայից գյուղատնտեսական արտադրանքի ներկրումը, Քնեսեթի պատգամավորները նորից սկսեցին խոսել Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու անհրաժեշտության մասին»,- հիշատակեց Ալեքսանդր Ցինկերը:
Նա նկատեց, որ վիրավորանքի զգացողություն այս ընթացքում կա նաև նման հայկական զանգվածային լրատվամիջոցներում: Ցինկերը նշեց, որ նման վերաբերմունքը հասկանալի է, բայց, ըստ նրա, պետք է նկատել այն փոփոխությունները, որոնք կան Իսրայելի հասարակությունում:
«Դեռ չի եղել այնպիսի մի իրավիճակ, որ Իսրայելի առաջատար նախարարները, Քնեսեթի խոսնակը և խորհրդարանի մի շարք պատգամավորներ միաժամանակ արտահայտվեն Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին՝ անկախ Թուրքիայի հետ հարաբերություններից: Այո՛, նման օրենքի ընդունումը քիչ ժամանակ չի պահանջի, բայց քաղաքական գործիչների, նախարարների և պարզապես երկրի քաղաքացիների բոլոր այդ խոսքերն իսրայելական հասարակությունում ձևավորում են հենց այն մթնոլորտը, որն անհրաժեշտ է օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության մասին օրենքի պաշտպանության համար»,- ասաց նա:
Իսրայելցի դոկտորի կանխատեսմամբ՝ որքան մոտենում է հունիսի 24-ը՝ Թուրքիայում արտահերթ նախագահական ընտրությունների ամսաթիվը, այնքան մեծանում է երկրների միջև լարվածությունը:
«Էրդողանը հակաիսրայելական հռետորաբանությունը ընտրել է որպես նախընտրական հաղթաթուղթ, և այժմ նա արդեն նախընտրական արշավի էքստազի մեջ սպառնում է խզել Իսրայելի հետ տնտեսական կապերը»,- նշեց նա:
Ալեքսանդր Ցինկերի հիշատակմամբ՝ Իսրայելի և Թուրքիայի հարաբերությունները գրեթե խզված են եղել 2011 թվականին՝ «Մավի Մարմարա» նավի հետ տեղի ունեցած միջադեպից հետո:
«2016 թվականին հայտարարվել է մեր երկրների միջև «հարաբերությունների կարգավորման» մասին, սակայն այդ «կարգավորումն» այնքան էլ ամուր չստացվեց. Էրդողանն անընդհատ անում էր ամեն ինչ Իսրայելի հետ հարաբերությունները փչացնելու համար՝ բացահայտ կերպով հանդես գալով ՀԱՄԱՍ-ի կողմից, որը նպատակ է դրել ոչնչացնել հրեական պետությունը»,- հիշեցրեց նա:
Ըստ նրա՝ դեռ պարզ չէ, թե ինչով կավարտվի ներկայիս ճգնաժամը: Ցինկերը կանխորոշեց՝ Իսրայելի և ԱՄՆ-ի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների խզումն Էրդողանին կդնի մերժվածների միջազգային խմբի մեջ՝ հաշվի առնելով եվրոպացիների կողմից նրա նկատմամբ առկա ոչ այնքան մեծ սերը:
«Բայց այսօր Էրդողանի օպերատիվ խնդիրը թերևս երկրի ներսում իր դիրքերի ամրապնդումն է: Իսկ քանի որ նա իր իշխանությունը կառուցում է սուլթանի սկզբունքով, որը քարոզում է ռևանշիզմ և օսմանական կայսրության նախկին հզորության վերականգնում, արտաքին թշնամիների մեծացման գործոնը կարող է նրան միայն օգուտ լինել»,- ասաց նա: