Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը 2016-ին. ամփոփում է փորձագետը
2016 թվականը Հայաստանի արտաքին քաղաքականության ոլորտում մատահրավերային էր. ամբողջ տարին ցնցեց ապրիլին ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում տեղի ունեցած քառօրյա պատերազմը, որին հաջորդեցին ԼՂ հակամարտության կարգավորմանն ուղղված գործընթացները: Ամբողջ տարվա մեր արտաքին քաղաքականության և գերտերությունների հետ մեր հարաբերությունների համայնապատկերը Tert.am-ը ներկայացնում է Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ասոցացված փորձագետ Գևորգ Մելիքյանի դիտարկմամբ:
Քառօրյա պատերազմ. ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթաց
Հայկական կողմն արդեն 20 տարուց ավելի է՝ փորձում է հասնել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը: Կարգավորումը ցավոտ է, հասկանալի կամ անհասկանալի պատճառներով անընդհատ բերում է նոր խնդիրներ, որովհետև չկա խաղաղության մասին նոր պայմանագիր, չկա Ադրբեջանի չհարձակման մասին ակտ, չկա միջազգային հանրության ճնշումն Ադրբեջանի վրա. այս պարագայում նման տեսակի զարգացումները (նկատի ունի ապրիլյան պատերազմը) ցավալի են մեր հասարակության համար:
ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն այս գործընթացում ընկալվում է որպես միջնորդ կառույց: Սյն կողմերին առաջարկում է լուծումներ, որոնք հնարավոր է՝ ընդունվեն, հնարավոր է՝ ոչ: Սպասել, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը կստիպի որևէ կողմի ընդունել իր լուծումը, պետք չէ, անգամ նրա մանդատը նրան թույլ չի տալիս նման բաներ անել:
Այս պարագայում պետք է ոչ թե գնալ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների դռները թակել, այլ պետք է հասկանալ, թե որն է քո քաղաքականությունը, ստիպել հակառակորդին գնալ այնպիսի քայլերի, որոնք քեզ ձեռնտու կլինեն:
Գերմանիայի Բունդեսթագի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչում
Այն որևէ բան չփոխեց Հայոց ցեղասպանության ճանաչման միջազգային գործընթացում: Այդ ճանաչումը կարող է լինել միայն աշխարհի երկրների 20-30 տոկոսի մասով. անընդհատ պետք է երկրները ճանաչեն, բայց այդ ճանաչումը որակ կբերի՞՝ չեմ կարող ասել:
Թուրքիան երբեք չի ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, հնարավոր չէ նրան դա ստիպել: Այստեղ ուրիշ գործիքներ են պետք, մարտավարություն է պետք փոխել, թե ինչպես հասնել այդ ճանաչմանը, որ Թուրքիան հաշվի նստի այդ իրողության հետ, ոչ թե Ֆրանսիան, Գերմանիան կամ ԱՄՆ-ն: Թուրքիան այսօր հիանալի հարաբերություններ ունի Գերմանիայի հետ, շարունակում է լավ հարաբերություններ ունենալ այն երկրների հետ, որոնք ճանաչել են Հայոց ցեղասպանությունը: Անգամ ԱՄՆ-ի ճանաչումը չի կարող Թուրքիային ստիպել դա անել, այն կարող է պարզապես Թուրքիայի համար տհաճ լինել:
Թուրքիայում Հայկական հարցն ընդհանրապես օրակարգային չի եղել և դեռևս չէ: Որոշակի հարցեր կան ներսում, նրանք տեղյակ են հայկական խնդիրներից, բայց այդ մասին չեն խոսում:
Թե ինչ դիվանագիտական գործընթացներ եղան անցած տարում Թուրքիայի և Հայաստանի միջև, չենք կարող ասել: Դրանք գաղտնի բանակցություններ են, որոնցից մենք տեղյակ չենք, և վերլուծություններ չեն կարող անել:
Հայաստան-Եվրամիություն հարաբերություններ
Եվրամիության հետ շրջանակային համաձայնագրի կնքման հետաձգումն ունեցել է քաղաքական պատճառներ: Հայաստանը տարիներ առաջ հրաժարվեց Ասոցացման պայմանագիրը կնքելուց և անմիջապես մտավ այլ միություն: Հասկանալի է, որ միանգամից չես կարող երկու հոգու կին լինել. Եվրամիությունը դադարեցրեց իր բանակցությունները Հայաստանի հետ, հետո տարբեր դրդապատճառներով վերսկսեց արդեն շրջանակային համաձայնագրի շուրջ բանակցությունները: Փաստացի եվրոպական կողմը, եղած իրողությունները հաշվի առնելով, փորձում է ադապտացնել նոր կնքվելիք համաձայնագիրը դրանց հետ: Այդտեղ կան խոչընդոտներ՝ քաղաքական, և դրանց հաղթահարումն էլ երկար ժամանակ է պահանջում: Համենայն դեպս մինչև ապրիլ դեռ ստորագրում չի լինի. Եվրոպական կողմն ուզում է ստորագրել, բայց արդյոք հայկական կողմի հետ հնարավոր կլինի ստորագրել՝ դեռ հարց է:
Շարունակելի