Μπορούν να είναι προκλητικοί… όταν το θέλουν
Προβάλλοντας τον άξονα Πεκίνου – Μόσχας ως παράγοντα σταθερότητας και ειρήνης στον κόσμο, Σι Τζινπίνγκ και Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος επισκέφθηκε την Κίνα, επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους σε μια «νέα εποχή» συνεργασίας, που προσφέρει σε αμφότερες τις χώρες τους στρατηγικά οφέλη, ιδιαίτερα σε μια εποχή που και οι δύο έχουν εντάσεις με ΗΠΑ και Ευρώπη. Στο Χαρμπίν, λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρωσία, βασικό κόμβο για το διασυνοριακό εμπόριο και τις πολιτιστικές ανταλλαγές, ο ρώσος πρόεδρος παρέστη στην τελετή έναρξης εμπορικής έκθεσης Ρωσίας – Κίνας. Αν και πρόκειται για μια επίσκεψη εν πολλοίς συμβολική, που στερείται ουσιαστικών προτάσεων, αναλυτές επισημαίνουν ότι οι δύο χώρες-σύμμαχοι υπενθυμίζουν στη Δύση ότι «μπορούν να είναι προκλητικοί όταν το θέλουν».
Η κινεζική κρατική εφημερίδα «Global Times» αναφέρθηκε σε κύριο άρθρο της σε ένα «παράδειγμα ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας μεταξύ δύο μεγάλων δυνάμεων», που «συμβάλλει στην περιφερειακή και παγκόσμια ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία». Επαίνεσε τη συνεργασία ως «μοναδική στην ιστορία των σύγχρονων διεθνών σχέσεων», προσθέτοντας ότι οι δύο χώρες δεν είναι στρατιωτικοί-πολιτικοί σύμμαχοι, αλλά αντιπροσωπεύουν ένα νέο μοντέλο σχέσεων μεγάλων δυνάμεων που χαρακτηρίζεται από μη-δέσμευση, μη-σύγκρουση και μη-στόχευση τρίτης χώρας.
Η Ρωσία που διεξάγει πόλεμο εναντίον των εξοπλιζόμενων από το ΝΑΤΟ ουκρανικών δυνάμεων και η Κίνα υπό την πίεση συντονισμένης προσπάθειας των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη στρατιωτική και οικονομική ισχύ της, βρίσκουν όλο και περισσότερο κοινό γεωπολιτικό έρεισμα. Η σύμπραξη Σι και Πούτιν, με όποιες διαφωνίες κρύβει η δημόσια επιδεικνυόμενη ενότητά τους, ερμηνεύεται από διεθνείς αναλυτές ως προσπάθεια αμφισβήτησης μιας παγκόσμιας τάξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Χθες, ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Ριαμπκόφ, δήλωσε ότι η διπλωματία με τη Δύση βρίσκεται σε λειτουργία διαχείρισης κρίσεων, τόνισε ότι οι Δυτικοί έχουν υιοθετήσει στάση στρατηγικής αβεβαιότητας και ασάφειας προς τη Ρωσία, η οποία όπως είπε θα απαντήσει με τον ίδιο τρόπο σε οποιαδήποτε διφορούμενη πυρηνική συμπεριφορά.
Η Κίνα δέχεται αυξανόμενες πιέσεις από τη Δύση να μην προμηθεύσει τη Ρωσία με αγαθά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμό της εναντίον της Ουκρανίας.
Ακόμη και χωρίς άμεσες αποστολές όπλων στη Ρωσία, δυτικοί παρατηρητές λένε ότι η οικονομική και πολιτική υποστήριξη του Πεκίνου στη Μόσχα ήταν σωτήρια από τον Φεβρουάριο του 2022. Την Πέμπτη, ο Πούτιν είπε ότι είναι «ευγνώμων» στην Κίνα για τη συμβολή της στην προσπάθεια επίλυσης «της κρίσης στην Ουκρανία».
Το Πεκίνο διατείνεται ότι τηρεί ουδέτερη στάση στη σύγκρουση και επιχειρεί να κρατήσει ευαίσθητες ισορροπίες.
Ευρύτερα, Κίνα και Ρωσία αντιμετωπίζουν τις δικές τους προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων της επιβράδυνσης της κινεζικής οικονομίας και ενός τολμηρού και διευρυνόμενου ΝΑΤΟ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με σχολιαστές του Reuters. Η Ουάσιγκτον θεωρεί την Κίνα τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή της και τη Ρωσία τη μεγαλύτερη απειλή έθνους-κράτους. Οι Αμερικανοί βλέπουν Σι και Πούτιν ως δύο αυταρχικούς ηγεμόνες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ελευθερία του λόγου και την άσκηση αυστηρών ελέγχων στα μέσα ενημέρωσης στις χώρες τους.
Οπως έγραψε η «Guardian», σε κοινή δήλωσή τους Πούτιν – Σι ανακοίνωσαν σχέδια για διευρυμένες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, αλλά παρείχαν ελάχιστες λεπτομέρειες. Πέρυσι, κινεζικός ναυτικός στολίσκος ενώθηκε με τις ρωσικές ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις στη Θάλασσα της Ιαπωνίας για κοινές ασκήσεις. Τον Μάρτιο, κινεζικό και ρωσικό ναυτικό πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις στον Κόλπο του Ομάν, μαζί με τις ιρανικές δυνάμεις.
Η επίσκεψη στο Χαρμπίν ήταν μια ευκαιρία για τον Πούτιν να δώσει έμφαση στους κοινούς πολιτιστικούς και ιστορικούς δεσμούς μεταξύ Ρωσίας και Κίνας. Σύμφωνα με ρωσικά μέσα, το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Ρωσίας θα ανοίξει γραφείο στην αποκαλούμενη «μικρή Μόσχα».
Ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Κέντρου Carnegie Ρωσίας Ευρασίας στο Βερολίνο, ανέφερε σε άρθρο του: «Ποτέ από την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης δεν ήταν η Ρωσία τόσο μακριά από την Ευρώπη και ποτέ σε ολόκληρη την ιστορία της δεν ήταν τόσο δεμένη με την Κίνα».