پخوانۍ افغان وياندويانې: خپرونو کې مخ پټول به وياندويانو ته کاري ستونزې جوړې کړي
یو شمېر افغان تجربه لرونکې ښځینه ویاندویانې وايي، د خپرونو په هغو وړاندې کوونکو چې د ټلوېزیون په مخ راڅرګندېږي د مخ پټولو محدودیت له مسلکي اړخه د دوی کار له ستونزو سره مخ کړی.
افغان مشهوره ویانده او دیکلمه توره سهیلا اصغري چې لسیزې په دې برخه کې پاتې شوې، په ټلوېزيوني ویاندویۍ کې د شونډو حرکت ډېر مهم بولي او وايي، دا کار د خبرو په پوهولو او پېغام رسولو کې له مخاطب سره ډېره مرسته کوي.
اغلې اصغري د طالبانو د حکومت له لوري د ټلوېزیونونو په ښځینه ویاندویانو او د خپرونو په چلونکو د مخ پتولو تازه محدودیت ته په اشارې سره ازادي راډیو ته وویل: "کله چې څوک غږېږي او د نورو غږنو له امله سړی د مخاطب خبرې سمې ونه شي اورېدلی نو د شونډو د ښورولو له لېدو څخه سړی کولای شي، چې الفاظ تفکیک کړي او په خبره ځان پوه کړي، بل د ټلوېزيون ویاند مخامخ له مخاطب سره غږېږي، په دې لحاظ د څېرې میمیک ډېر مهم او اثرناک وي، له ماسک سره خبرې کول هغه اثر له منځه وړي."
اغلې اصغري وايي، په مخ بند کې د ویونکي ساه هم تنګېږي او کله چې دوه ویونکې څنګ په څنګ ناستې وې او خبرې کوي، لیدونکی څنګه پوه شي چې کومه یوه خبرې کوي؟
د ټلوېزوني خپرونو یو بله مخکنۍ ویونکې مریم بارکزۍ هم ازادي راډیو سره په خبرو کې ورته خبره کوي.
نوموړې وايي: "په ژورنالېزم کې فیس ایکسپریشن (د څېرې بیان) ډېر مهم دی، ځکه له دې لارې مونږ کولای شو ډېر پېغامونه خپل مقابل شخص ته انتقال کړو، نو کله چې د یو خبریال مخ پټيږي، نهشي کولای چې فیس ایکسپریشن وکړې."
په ال هندیا راډیو کې پېژندل شوې افغان ویونکې رجني پرکاش، چې نېږدې شل کاله ویانده پاتې شوې، بیا د مخ پټې ویندویۍ یو بله ستونزه ته راښيي او وايي: "کله چې مونږ له ماسک سره خبرې کوو، یا خبرونه لولو دا ډېره ستونزمنه ده، په ځانګړي ډول هغوی ته چې چشمې اچوي، ځکه زه خپله عینکې کاروم، د خبرو کولو پر مهال د عیکنو شیشه غبار نیسي، نو مونږ نه شو کولای، چې متن سم وګورو یا یې ولولو."
د یادونې ده، چې د طالبانو حکومت د امر بالمعروف او نهي عن المنکر وزارت، تازه درې ورځې مخکې په افغانستان کې له خصوصي ټلوېزونونو غوښتي چې ښځینه ویونکې یې باید مخ پټې ویندويي وکړي.
د جمعې په ورځ ویاندویانې مخ پټې راڅرګندې شوې، د شنبې په ورځ یې بیا مخ بندونه لري کړي وه او له دوی يې يو شمېر ازادي راډیو ته ویلي وه، چې دا کار یې د طالبانو حکومت د استخباراتو ریاست په اجازه کړی دی.
خو یکشنبه یې بیا د امر بالمعروف او نهي عن المنکر وزارت په مکررو غوښتنو سره بیا مخونه پت شول.
له ښځينه ویاندویاونو د ملاتړ په دود له تېرو دوه ورځو د یو شمېر ټلوېزیونونو نارینه ویونکي هم د خپرونو د وړاندې کولو پر مهال مخونه پوښي.
د طالبانو د حکومت دا اقدام له افغانستان بهر هم له غبرګونونو سره مخ شوی دی.
افغان ښځینه ویاندویانې او د دوی ملاتړي د طالبانو له حکومت غواړي، چې د ټلوېزیونونو پر ښځینه ویندویانو او د خپرونو په چلونکو دا تازه محدودیت چې د دوی کار یې له ستونزو سره مخ کړی لرې کړي.
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد، تازه په دې اړه د ازادي راډیو پوښتنه نه ده ځواب کړې، خو په تېر کې رسنیو سره په خبرو کې دا کار یو دیني امر بللی او د ټلویزونونو ښخینه کارکوونکې یې پرې مکلفې ګڼلې دي.