ADHD daje inne objawy u dziewczynek niż u chłopców. „Żywiołowa, lubiana, ciężko pracuje na dobre stopnie”

Te dane zmieniają nasz sposób myślenia o ADHD.

Kiedy myślimy o ADHD, przed oczami mamy zazwyczaj niegrzecznego chłopca, który biega po klasie, wspina się na meble i nie wykonuje poleceń dorosłych. Prawdopodobnie mało kto myśli o żywiołowej, acz lubianej dziewczynce, która ciężko pracuje, by uzyskać dobre stopnie.

Tymczasem zdarza się, że dziewczynka mierzy się z ADHD, którego objawy nie są dostrzegane przez dorosłych w jej otoczeniu. Dzieje się tak, ponieważ ADHD u dziewczynek objawia się w inny sposób niż u chłopców-  tłumaczy Meadow Schroeder, adiunkt na Uniwersytecie w Calgary.

Nierozpoznane u dziewczynek

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi to nie choroba, ale zaburzenie neurorozwojowe, którego przyczyny w większości przypadków nie są znane. Jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychiatrycznych u dzieci i młodzieży.

Utrudnia codzienne funkcjonowanie (zwłaszcza kontrolowanie własnych zachowań), a nierozpoznane może mieć poważne konsekwencje w dorosłym życiu. Mówi się o zwiększonych skłonnościach do ryzykownych zachowań, takich jak uprawianie seksu bez zabezpieczenia czy zażywanie substancji psychoaktywnych, niskie poczucie własnej wartości, a także problemy ze zdrowiem psychicznym (depresja, stany lękowe).

Zaburzenie dotyka ok. 5% populacji i jest trzykrotnie częściej diagnozowane u chłopców niż u dziewczynek. W przypadku dorosłych rozkłada się to mniej więcej po połowie, co sugeruje, że ADHD może być niedostatecznie często diagnozowane u dziewczynek.

- Jako psycholog w swojej praktyce klinicznej spotkałam wiele kobiet, które zmagały się z objawami ADHD, a mimo to leczono je lekami na zaburzenia lękowe i depresję - mówi Schroeder.

By stwierdzić u pacjenta ADHD muszą być spełnione następujące kryteria: hiperaktywność, impulsywność i deficyt uwagi. Jeśli dziecko ma objawy z tych trzech grup - mówi się o ADHD. Tymczasem, jak podaje Schroeder, skale diagnostyczne zostały przygotowane na podstawie danych dotyczących chłopców, co przekłada się na zbyt rzadkie rozpoznawanie zaburzenia u dziewczynek.

Dlaczego tak się dzieje?

Objawy ADHD u chłopców (mają większe tendencję do nadpobudliwości i impulsywności niż dziewczęta) są bardziej widoczne i dokuczliwe np. z punktu widzenia porządku w klasie, w związku z czym nauczyciele częściej kierują chłopców na badania diagnostyczne.

Kłaniają się też stereotypy płciowe.  Dziewczynki częściej podejmują próby spełnienia oczekiwań dorosłych, a te - co należy zauważyć - są inne niż wobec chłopców. Z reguły dorośli oczekują od dziewcząt, że te będą miłe, schludnie ubrane i zorganizowane oraz będą osiągać sukcesy w szkole. W efekcie dziewczęta częściej podejmują dodatkowe wysiłki (np. spędzają więcej czasu nad pracą domową), by spełnić narzucone im normy  i zadowolić dorosłych. Dodatkowo  działa tu efekt aureoli - sympatyczne, zabiegające o uznanie dziewczynki, częściej są usprawiedliwiane przez dorosłych, którzy bagatelizują objawy krótkim „mała artystka” albo „żywe srebro”.

Czy to ADHD?

Objawy ADHD u dziewcząt:

• Mówi, mówi, mówi…


• Odrobienie pracy domowej zajmuje jej więcej czasu niż powinno (wiele rzeczy rozprasza jej uwagę).


• Jest nieefektywna. Osiąga efekty nieadekwatne do czasu poświęconego na wykonanie zadania.


• Kłopoty sprawia jej z czytaniem ze zrozumieniem. Dostrzega szczegóły w tekście, ale nie łączy ich w całość.


• Ma trudności z wykonaniem złożonych poleceń, gubi kolejne kroki instrukcji.


• Jest zapominalska, nie pamięta o niezbędnych rzeczach takich jak strój sportowy, zeszyt, piórnik (to objaw charakterystyczny również dla chłopców, ale w przypadku dziewczynek mniej dotkliwy - dorośli i rówieśnicy są wobec nich bardziej opiekuńczy).


• Regularnie gubi ważne przedmioty takie jak klucze czy telefon.


• Nie biega po klasie, nie wspina się po meblach, ale w czasie lekcji jest gadatliwa i towarzyska. Chętnie przyjmuje rolę dyżurnego.


• Ma dużo pomysłów, często nie kończy tego, co zaczęła.


• Jest permanentnie spóźniona.


• Podejmuje wiele aktywności ( takich jak pływanie, koszykówka).


• Miewa zmienne nastroje. W jednej chwili jest mistrzem świata, a po chwili zniechęca się i zwykły komentarz odbiera jako ostrą krytykę.


• Nie uczy się na błędach.

Źródło: theconversation.com