Κερδίζει έδαφος η πυρηνική πρόωση των πλοίων

Η ναυτιλία βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική καμπή καθώς επανέρχεται δυναμικά η ιδέα της χρήσης πυρηνικής ενέργειας για την πρόωση των εμπορικών πλοίων. Σύμφωνα με τη «Wall Street Journal», η πυρηνική ενέργεια δεν αποτελεί πλέον αποκλειστικό προνόμιο των πολεμικών πλοίων, αλλά μια ρεαλιστική λύση μηδενικών ρύπων για το μέλλον των εμπορικών θαλάσσιων μεταφορών, με νέας γενιάς αντιδραστήρες που υπόσχονται υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας.

Η ιδέα της πυρηνικής πρόωσης των εμπορικών πλοίων απέκτησε ιδιαίτερο βάρος μετά τη δημοσίευση του νέου εγχειριδίου Ασφάλειας Πυρηνοκίνητων Πλοίων από το ΜΙΤ με τη συμβολή του ΜΙΤ Maritime Consortium, στο οποίο ιδρυτικά μέλη είναι οι Capital Clean Energy Carriers Corp., HD Korea Shipbuilding and Offshore Engineering, Delos Navigation LTD, American Bureau of Shipping (ABS) και μέλη του οι Foresight Group, Navios Maritime Partners LP, Singapore Maritime Institute και Dorian LPG.

Οι νέοι πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι μικρότεροι και λιγότερο επικίνδυνοι από τους αντιδραστήρες που σήμερα τροφοδοτούν έναν περιορισμένο αριθμό πλοίων του αμερικανικού και ρωσικού ναυτικού, υποβρυχίων και παγοθραυστικών, γράφει η «WSJ», επικαλούμενη τη μελέτη της ομάδας του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT). Αυτοί οι αντιδραστήρες – που κατασκευάζονται από τη Westinghouse, την Babcock & Wilcox και άλλες εταιρείες – αναμένουν πιστοποίηση από διάφορες ρυθμιστικές Αρχές για χρήση, μεταξύ άλλων, και στην εμπορική ναυτιλία.

Η ερευνητική εργασία, η οποία χρηματοδοτήθηκε από μερικούς από τους μεγαλύτερους πλοιοκτήτες, ναυπηγεία και νηογνώμονες παγκοσμίως, στοχεύει, σύμφωνα με την εφημερίδα, στην προώθηση της πυρηνοκίνητης εμπορικής ναυτιλίας, προσφέροντας προτάσεις για τον σχεδιασμό και την ασφαλή χρήση πυρηνοκίνητων πλοίων.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα;

Τα λειτουργικά έξοδα θα ήταν πολύ χαμηλότερα για τα πυρηνοκίνητα πλοία, επειδή δεν θα χρειαζόταν ανεφοδιασμός καυσίμου καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του πλοίου, η οποία είναι περίπου 25 χρόνια. Σήμερα, τα καύσιμα αποτελούν σχεδόν το μισό των λειτουργικών εξόδων ενός πλοίου.

Επιπλέον, η πυρηνική ενέργεια δεν παράγει εκπομπές άνθρακα. «Η πυρηνοκίνητη εμπορική ναυτιλία αντιπροσωπεύει μια βιώσιμη οδό για την επίτευξη απανθρακοποίησης μεγάλης κλίμακας», δήλωσε στη «WSJ» ο Βαγγέλης Μαρινάκης, πρόεδρος της Capital Maritime & Trading, η οποία διαχειρίζεται περισσότερα από 150 πλοία. «Η επιτυχής υλοποίησή της θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικά οφέλη σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των ναυτιλιακών εταιρειών, των ναυπηγείων και των ρυθμιστικών Αρχών».

Η Capital παρείχε στην ομάδα του MIT τα σχέδια του «Manzanillo Express», ενός πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ώστε να μπορέσουν να δημιουργήσουν και να δοκιμάσουν ένα υπολογιστικό μοντέλο πλοίου που έχει μετασκευαστεί με πυρηνική πρόωση.

Ποιες είναι οι προκλήσεις;

Το κόστος ενός πυρηνοκίνητου πλοίου είναι τετραπλάσιο από εκείνο ενός συμβατικού πλοίου. Αυτό θα αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εξοικονόμηση κόστους καυσίμων σε όλη τη διάρκεια ζωής του πλοίου.

Επίσης, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα γύρω από την πιθανή χρήση τέτοιων πλοίων. Δεν υπάρχει ακόμη ρυθμιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία πυρηνοκίνητων εμπορικών πλοίων, ούτε διπλωματική συμφωνία για την είσοδό τους σε χωρικά ύδατα και λιμάνια σε όλο τον κόσμο. Οι νηογνώμονες και ορισμένα από τα μεγάλα ναυτιλιακά κράτη – η Ιαπωνία, η Ελλάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Κίνα – συζητούν τις υποδομές που απαιτούνται στα λιμάνια για την υποδοχή πυρηνοκίνητων πλοίων, ως πρώτο βήμα προς την επίλυση των ζητημάτων που τα αφορούν. Και ένα πρόσφατο μνημόνιο κατανόησης που υπεγράφη από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο προβλέπει τη διερεύνηση των χρήσεων της πυρηνικής ενέργειας στη θάλασσα και τη δημιουργία ενός ναυτιλιακού διαδρόμου διά μέσου του Ατλαντικού Ωκεανού – σε ασφαλή απόσταση από άλλους ναυτιλιακούς πλόες.

Η αποδοχή από το κοινό αποτελεί ένα ακόμη εμπόδιο. Ο κόσμος πρέπει να πειστεί ότι αυτά τα πλοία είναι ασφαλή.

Πόσο ασφαλή θα ήταν;

Οι νέοι αντιδραστήρες έχουν εμπλουτισμό ουρανίου 4%, σε σύγκριση με πάνω από 90% στους παλαιότερους αντιδραστήρες, πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση διαρροής θα υπήρχε πολύ μικρότερη μόλυνση. Ομως, τουλάχιστον θεωρητικά, όταν ένα πλοίο συγκρούεται ή βυθίζεται, δεν θα πρέπει να υπάρχει διαρροή ακτινοβολίας· ο αντιδραστήρας θα απενεργοποιείται αυτόματα.

Οι ερευνητές του MIT χρησιμοποίησαν το υπολογιστικό μοντέλο του μετασκευασμένου «Manzanillo Express» για να δοκιμάσουν την ακεραιότητα του πλοίου υπό προσομοιωμένες ακραίες συνθήκες, όπως βύθιση, εισροή υδάτων, ακραία καιρικά φαινόμενα, απώλεια ισχύος ή πυρκαγιά.

«Αποδείξαμε ότι η ενσωμάτωση ενός μικροαντιδραστήρα σε ένα συμβατικό πετρελαιοκίνητο πλοίο είναι τόσο τεχνικά όσο και οικονομικά εφικτή», είπε ο Θεμιστοκλής Σαψής, καθηγητής ναυπηγικής τεχνολογίας και διευθυντής του Κέντρου Ωκεάνιας Μηχανικής του MIT. «Ο σχεδιασμός του μετασκευασμένου πλοίου πληροί όλα τα πρότυπα ασφαλείας ώστε να αντέχει σε σύγκρουση χωρίς ραδιενεργές διαρροές».

Πόσο σύντομα θα μπορούσαν να εμφανιστούν;

Η μελέτη του MIT κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα πρώτα πυρηνοκίνητα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων θα μπορούσαν να πέσουν στο νερό μέσα στην επόμενη δεκαετία. Ομως στο μεταξύ, σύμφωνα με τη «WSJ», θα πρέπει να επιλυθούν ορισμένα θέματα όπως το πλαίσιο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης των πληρωμάτων, τα μέτρα ασφάλειας στα λιμάνια και η ασφαλής διάλυση των πλοίων και των αντιδραστήρων στο τέλος του κύκλου ζωής τους.

Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι θέλει να αναβιώσει την αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία και δύο αξιωματούχοι της κυβέρνησης ανέφεραν ότι τα πυρηνοκίνητα πλοία θα μπορούσαν να συμβάλουν σε αυτό. Ανέφεραν επίσης ότι η κυβέρνηση έχει εντοπίσει αρκετές πιθανές εμπορικές διαδρομές για τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας στη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων πλωτών πλατφορμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και μονάδων αφαλάτωσης.

Μια άλλη ιδέα που εξετάζεται είναι τα λιμάνια να χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος για τις δικές τους ανάγκες και για τα πλοία που είναι ελλιμενισμένα. Ακόμη εξετάζεται η δημιουργία πλωτών κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης με πυρηνική ενέργεια.

«Θα δούμε κάποια λιμάνια παραγωγής ενέργειας μέσα σε λιγότερο από 10 χρόνια» και τελικά πυρηνοκίνητα φορτηγά πλοία, είπε ο Christopher Wiernicki, διευθύνων σύμβουλος του American Bureau of Shipping (ABS), ο οποίος θα πρέπει να πιστοποιεί την ασφάλεια των πυρηνοκίνητων πλοίων. Ο ABS εργάζεται για τη θέσπιση προτύπων πιστοποίησης των πυρηνοκίνητων πλοίων, ανέφερε ο Christopher Wiernicki.