Ο πόλεμος των κόσμων

Δεν ξέρω αν έχετε ακούσει το καλαμπούρι.

«Γιατί χρεοκόπησε η Ελλάδα με τον Καραμανλή και τον Παπανδρέου; Μα με τόσους κρυφοσυριζαίους που είχαν μαζέψει, τι άλλο μπορούσε να γίνει!».

Εντάξει, ένα καλαμπούρι είναι και όχι ιδιαίτερα επιτυχημένο. Αλλά κρύβει μια αλήθεια που αποκαλύπτεται σε βάθος χρόνου. Τις μετακινήσεις δεξιών «καραμανλικών» και πασόκων «παπανδρεϊκών» στον ΣΥΡΙΖΑ.

Ως «καραμανλικούς» που αποδείχτηκαν ΣΥΡΙΖΑ ή φιλο-ΣΥΡΙΖΑ και αντι-ΝΔ έχουμε τον Καμμένο, τον Αντώναρο, τον Σπηλιωτόπουλο, την Παπακώστα, τον Λούλη, ίσως σε χαμηλότερο επίπεδο τον Τσιτουρίδη, τον Ζώη, την Κανελλοπούλου και με ερωτηματικό τον Παυλόπουλο.

Ως «παπανδρεϊκοί» που ανακάλυψαν τον ΣΥΡΙΖΑ μέσα τους καταγράφονται η Ξενογιαννακοπούλου, ο Ραγκούσης, ο Μωραΐτης, η Τζάκρη, η Κασιμάτη, ο μπαμπάς Παραστατίδης, ο Τόλκας, ο Μπόλαρης, καθώς και μερικοί διάσπαρτοι «τζοχατζοπουλικοί» όπως ο Τσιόκας ή ο Κοτσακάς.

Υπήρξαν φυσικά και λιγότερο επώνυμοι των διαφόρων πλευρών που μετέχουν στην ίδια γενική εικόνα. Αλλά ας μη μείνουμε εκεί.

Γενικώς οι «καραμανλικοί» και οι «παπανδρεϊκοί» είναι δυο μάλλον αλλοπρόσαλλες ομάδες της πολιτικής ζωής των τελευταίων δεκαπέντε χρόνων.

Μπορεί να αλληλοκατηγορούνται μέχρι εξαντλήσεως για τη χρεοκοπία του 2010, να τη φορτώνει ο ένας στον άλλον μετά πάθους, αλλά τελικά πολλοί από αυτούς καταλήγουν παρέα στον ΣΥΡΙΖΑ που είναι το απότοκο της χρεοκοπίας του 2010.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι όλα τα χαρακτηριστικά τους είναι κοινά.

Ενδεχομένως τους χαρακτηρίζει πρωτίστως η φιλοδοξία να διατηρηθούν στην πολιτική όταν τα κόμματα προέλευσής τους εξασθένιζαν (ΠΑΣΟΚ) ή τους απόδιωχναν (ΝΔ). Κυρίως όμως όταν είχαν αποσυρθεί οι ηγέτες της καρδιάς τους.

Το φαινόμενο άλλωστε μοιάζει γενικότερο. Και είναι πραγματικά αξιοπερίεργο πώς από το πολιτικό προσωπικό που ουσιαστικά κυβέρνησε την Ελλάδα από το 2004 έως το 2011 ελάχιστοι παραμένουν στο προσκήνιο ή έστω στο ίδιο κόμμα.

Από τους «γαλάζιους» μετρώ την Ντόρα Μπακογιάννη (που έφυγε και επέστρεψε), τον Δ. Αβραμόπουλο (που έφυγε για την Κομισιόν και επέστρεψε), τον Θ. Ρουσσόπουλο (που εξελέγη ξανά) και τον Α. Σαμαρά (που είχε επιστρέψει νωρίτερα).

Στους «πράσινους» δυσκολεύομαι να μετρήσω κεφάλια, με εξαίρεση ίσως τον ίδιο τον Γ. Παπανδρέου (που έφυγε και επέστρεψε), ενώ ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης και μερικοί άλλοι σταδιοδρομούν πάντα, αλλά σε άλλο κόμμα.

Θα μου πείτε πως από το 2011, όταν μετά την πρωθυπουργία Καραμανλή ολοκληρώθηκε και η πρωθυπουργία Παπανδρέου, έχουν περάσει δεκατρία χρόνια.

Λογικό λοιπόν είναι το πολιτικό προσωπικό να ανανεωθεί. Ακόμη και οι μετακινήσεις μεταξύ κομμάτων είναι εύλογες σε μια χώρα που έζησε τόσες ανατροπές και άλλαξε η ίδια.

Παρ’ όλα αυτά οι «καραμανλικοί» και οι «παπανδρεϊκοί» παρουσιάζουν αρκετά κοινά στοιχεία με πρώτο ένα αίσθημα αδικίας για την αποτυχία της διακυβέρνησής τους.

Κανένα στοιχείο αυτοκριτικής ή έστω απλής κριτικής δεν τους διαπερνά. Στο τέλος τούς έφταιγε κάποιο «σύστημα» που τους πολέμησε ή μια «διαπλοκή» που δεν τους άφησε να κυβερνήσουν. Ειδικότερα ο Παπανδρέου «ανατράπηκε» και από καταχθόνιες δυνάμεις!

Είναι εντυπωσιακή όμως η απουσία συναίσθησης και κυρίως απλής λογικής.

Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να καταπιείς πως δυο μεγάλες πολιτικές οικογένειες που σχεδόν μονοπώλησαν την εξουσία για δεκαετίες (έντεκα χρόνια πρωθυπουργίας των Καραμανλήδων, συν δώδεκα χρόνια πρωθυπουργίας των Παπανδρέου, συν δέκα χρόνια προεδρικής θητείας του Κωνσταντίνου Καραμανλή) καταδιώχτηκαν από κάποιο απροσδιόριστο «σύστημα» σε μια χώρα την οποία κατά τα άλλα κυβερνούσαν όχι οι ίδιοι αλλά διάφοροι «νταβατζήδες».

Ποιο «σύστημα» άραγε ήταν έξω από το σύστημα εξουσίας Παπανδρέου και Καραμανλή;

Αυτό το ακατανόητο αίσθημα αδικίας και η αναπόδεικτη «συνωμοσία» που το περιτυλίγει είναι ένα κοινό στοιχείο που χαρακτηρίζει και τους μεν και τους δε.

Διότι κατά τα άλλα στην πορεία τους επέδειξαν ανάλογη πολιτική ακρισία ή επιπολαιότητα.

Ο Παπανδρέου δεν στήριξε τον Καραμανλή στην κρίση του 2009 πιέζοντας για εκλογές με αποτέλεσμα να κληρονομήσει την κρίση.

Η ΝΔ (από την αρχηγία της οποίας είχε αποχωρήσει εν τω μεταξύ ο Καραμανλής αλλά εξακολουθούσε να αποτελεί τον ισχυρό παράγοντα) το ανταπέδωσε στον Παπανδρέου για το Μνημόνιο.

Ηταν ένας παρατεταμένος «πόλεμος δυο κόσμων». Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθούν μαζί στην κυβέρνηση Παπαδήμου και να το πληρώσουν στις εκλογές του 2012.

Τα γεγονότα αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά και καταγεγραμμένα. Μαζί με τους βλακώδεις υπολογισμούς, τις αστοχίες και τις παλινωδίες, τις ασχετοσύνες και τις ανικανότητες.

Εκείνο που χρήζει πραγματικά εξήγησης είναι για ποιον λόγο και με ποια λογική οι διάφοροι ναυαγοί του «πολέμου των δυο κόσμων» ξεβράστηκαν στην παραλία του ΣΥΡΙΖΑ.

Φαινομενικά μοιάζει ακατανόητο. Αλλά χωρίς να είναι ανεξήγητο.

Πρώτον, είναι η ματαιοδοξία των ανθρώπων που αρέσκονται να θεωρούν ότι μπορούν να ανακυκλώνονται διαρκώς. Αυτό δυστυχώς δεν έχει πολιτικό χρωματισμό.

Δεύτερον, είναι η εντελώς αποτυχημένη στάθμιση του φαινομένου ΣΥΡΙΖΑ και του ίδιου του Τσίπρα. Πρώην θαυμαστές του Καραμανλή ή του Παπανδρέου νόμισαν ότι βρήκαν το επόμενο ηγετικό πρόσωπο που θα διευκόλυνε την ανακύκλωσή τους. Επεσαν ολοσχερώς έξω. Συνεχίζουν με τον Κασσελάκη.

Τρίτον, είναι η παρανοειδής θεωρία του «συστήματος» που τους αδίκησε στην παλαιότερη πολιτική πορεία τους. Κι εκεί ακριβώς συναντήθηκαν με τη γενικότερη παράνοια της Αριστεράς. Ξεβράστηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ επειδή εκεί βρήκαν τον πιο οικείο σε αυτούς τρόπο σκέψης.

Στην πραγματικότητα ο «πόλεμος των δυο κόσμων» μεταξύ «καραμανλικών» και «παπανδρεϊκων» που είχε προηγηθεί το διάστημα 2004-2011 δεν ήταν παρά ένας πόλεμος μέσα στον ίδιο κόσμο.

Δεν το κατάλαβαν όταν τον άφησαν να καταποντιστεί. Αλλά δεν το κατάλαβαν ούτε όταν προσπάθησαν να τον πολεμήσουν.