Ο καημένος ο Γρηγόριος Ε΄
Πριν από πολλούς μήνες, τον περασμένο Οκτώβριο, είχα διαμαρτυρηθεί σε αυτή τη σελίδα επειδή το ένα από τα τρία σπουδαία νεοκλασικά μνημεία στο κέντρο της Αθήνας, το Πανεπιστήμιο, αυτό που συνηθίζουμε να λέμε Προπύλαια, στο οποίο στεγάζεται η Πρυτανεία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, εκτός από τα διάφορα γκράφιτι που ρυπαίνουν κατά καιρούς την όψη του, έχει υποστεί ακόμα έναν απαράδεκτο βανδαλισμό: ένα από τα αγάλματα που βρίσκεται στην πρόσοψή του, δεξιά όπως μπαίνει κανείς από την μπροστινή πόρτα, έχει υποστεί σοβαρό ακρωτηριασμό.
Το άγαλμα αναπαριστά τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, ο οποίος απαγχονίστηκε από τον σουλτάνο σε αντίποινα για το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης. Είναι έργο ενός γλύπτη από την Τήνο, του Γ. Φυτάλη, ολοκληρώθηκε το 1872, και άντεξε περισσότερα από 150 χρόνια στο χρόνο και στη ρύπανση. Αλλά πρόσφατα, ουδείς ξέρει πότε ακριβώς, κάποιοι, πιθανόν μέλη της γνωστής μειονότητας που έχει ρημάξει τις προτομές σε διάφορες πλατείες της πρωτεύουσας, έσπασαν το χέρι του αγάλματος αυτού, πιθανότατα για να πάρουν τη μεταλλική ποιμαντορική ράβδο του δεσπότη που ήταν ενσωματωμένη στη σύνθεση.
Κάποια στιγμή, μου επισημάνθηκε η ζημιά και έγραψα, ελπίζοντας ότι θα δουν το γραπτό οι αρμόδιοι και θα διορθώσουν τον βανδαλισμό. Σκέφτηκα ότι, παρότι είναι σοβαρή η ζημιά, δεν θα την έχουν παρατηρήσει οι άνθρωποι κι ότι δεν είναι φοβερό να επισκευαστεί ένα άγαλμα σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα μέρη της πόλης.
Στο δημοσίευμα εκείνο απάντησε μόνο το υπουργείο Πολιτισμού. Μου επισημάνθηκε ότι το κτίριο ανήκει στο Πανεπιστήμιο και, αν το ζητήσει η διοίκησή του, το υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να διαθέσει κλιμάκιο ειδικών και τα μέσα για την επιδιόρθωση, αλλά από μόνο του δεν έχει δικαιοδοσία να αναλάβει πρωτοβουλία.
Περίμενα ότι το Πανεπιστήμιο θα επικοινωνούσε με το υπουργείο, αλλά φαίνεται ούτε φωνή ούτε ακρόαση. Χρειάστηκε να ξαναγράψω και να ξαναγράψω, επικαλέστηκα επωνύμως τον πρύτανη, τον Γεράσιμο Σιάσο, σκεπτόμενος ότι ακόμα κι αν δεν διαβάζει εφημερίδες κάποιος σε κάποιο γραφείο αποκομμάτων θα του επισημάνει το δημοσίευμα λόγω της αναφοράς στο όνομά του. Επίσης μάταιος κόπος. Κάποια στιγμή ξανάγραψα θυμωμένα, αμέσως μετά τις 25 Μαρτίου – επειδή στο ακρωτηριασμένο χέρι είχε προστεθεί και ένας κόκκινος λεκές από μπογιά, πιθανόν ριγμένος από ριζοσπάστες φοιτητές που αμφισβητούν τον ρόλο του πατριάρχη στην Επανάσταση. Αυτό που μου είχε κάνει εντύπωση ήταν ότι το Πανεπιστήμιο είχε καταθέσει δάφνινο στεφάνι στο άγαλμα, παρά το κομμένο χέρι του και παρά την κόκκινη μπογιά που το ρυπαίνει.
Και πάλι δεν έγινε τίποτα. Ουδείς συγκινήθηκε. Ούτε ο πρύτανης. Ούτε ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης – ο οποίος πιθανόν επίσης δεν έχει ενημερωθεί, γι’ αυτό γράφω σήμερα το όνομά του, θα πάει σίγουρα από το γραφείο των αποκομμάτων το δημοσίευμα στο γραφείο του.
Ελπίζω αυτή τη φορά κάποιοι αρμόδιοι να συγκινηθούν. Κάνω έκκληση γι’ αυτό. Προσθέτω στους παραλήπτες και τον δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα, τον ευαίσθητο πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Τασούλα, τον Πρωθυπουργό. Είναι τεράστια ξεφτίλα να έχουμε στην πύλη της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου ένα βανδαλισμένο άγαλμα, σπασμένο και λεκιασμένο, για μήνες και για χρόνια και να μη συγκινείται κανείς.
Κι αν τελοσπάντων δεν σας αρέσει το μήνυμα του αγάλματος, ξηλώστε το – και βάλτε στη θέση του ένα μεταμοντέρνο. Αλλά κάντε κάτι, πείτε μας ότι υπάρχετε.