Ο οδηγός είναι μεγάλος…
Αν, λίγο πριν μπούμε στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, το διεθνές περιβάλλον θυμίζει 19ο αιώνα, η μομφή δεν είναι μόνο για την Τουρκία. Εκείνη κάνει τη νεο-οθωμανική επιλογή της και, υποθέτω, αναλαμβάνει την ευθύνη της.
Στην πορεία προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συγκράτησα μια ωραία φράση που άκουσα από τον Νίκο Δένδια: «Δεν μπορεί στον 21ο αιώνα», είπε, «να επιτραπεί στην Τουρκία να συμπεριφέρεται με πρακτικές του 19ου». Η έκκληση δεν απευθυνόταν στην τύχη, σε θεούς και δαίμονες ή στις λεγόμενες σκοτεινές δυνάμεις. Εννοούσε ότι η Ευρώπη όφειλε να μην επιτρέψει κάτι τέτοιο στην Τουρκία.
Οσο και αν με την καρδιά συμφωνούμε με τον υπουργό Εξωτερικών, μόνον ως ευχή ή ως ευσεβής πόθος μπορεί να ισχύει η έκκλησή του. Στον κόσμο όπως θα έπρεπε να ήταν, έναν κόσμο που θα τον καταύγαζαν οι αρχές του δικαίου και της λογικής, εκεί δεν θα μπορούσε η Ευρώπη να επιτρέπει στην Τουρκία την υποτροπή στον 19ο αιώνα. Ομως, στον κόσμο του 21ου όπως είναι, φοβάμαι πως όχι. Ο κόσμος που αναδύθηκε σταδιακά, στις δεκαετίες που ακολούθησαν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, θυμίζει μάλλον τον 19ο αιώνα των πολλών μεγάλων δυνάμεων, παρά τον τελικό θρίαμβο του Διαφωτισμού που φαντάζονταν οι οραματιστές της μεταψυχροπολεμικής εποχής.
Αν, λίγο πριν μπούμε στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, το διεθνές περιβάλλον θυμίζει 19ο αιώνα, η μομφή δεν είναι μόνο για την Τουρκία. Εκείνη κάνει τη νεο-οθωμανική επιλογή της και, υποθέτω, αναλαμβάνει την ευθύνη της. Η μομφή αφορά και της Ευρώπη, που νομίζει ότι είναι στον 21ο αιώνα, ενώ βρίσκεται εγκλωβισμένη στον 20ο και στις συνθήκες του μεταπολεμικού ιδεαλισμού που τη δημιούργησαν. Τα όρια του ευρωπαϊκού πειράματος μας τα αποκαλύπτει το παράδοξο να βλέπουμε ότι η πρόοδος στις εμπορικές σχέσεις με την Τουρκία όχι μόνον δεν εμπεδώνει συνθήκες ειρήνης, όπως θα έπρεπε σύμφωνα με τη θεωρία, αλλά συμβάλλει στο αντίθετο, όταν η Ελλάδα απειλείται με ευρωπαϊκά όπλα και πυρομαχικά.
Ευτυχώς για όλους, στο βάθος της εικόνας υπάρχει εκείνος ο συμπαθέστατος ηλικιωμένος κύριος που κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Η αναμονή, ώσπου να αναλάβει ο Μπάιντεν τα ηνία του κόσμου, είναι πράγματι ένα βολικό πρόσχημα για όσους δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση για την Ευρώπη που αντιπροσωπεύει η Τουρκία του Ερντογάν, αλλά όχι μόνον αυτό. Αν ο 21ος αιώνας μοιάζει ενοχλητικά με τον 19ο, αυτό οφείλεται στην υποχώρηση από το διεθνές προσκήνιο των ΗΠΑ (της μόνης υπερδύναμης), επί προεδρίας Τραμπ. Επομένως, ας έχουμε υπομονή. Οδηγός μας προς τον 21ο αιώνα είναι ένας άνθρωπος 78 ετών…
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ;
Το ποσοστό των συμπολιτών μας που δεν θέλουν να κάνουν το εμβόλιο, διαβάζουμε στις δημοσκοπήσεις, είναι γύρω στο 30%. Ιδιο με εκείνων που πιστεύουν ότι μας ψεκάζουν. Σας κάνει εντύπωση; Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με αντιλήψεις συγγενικές, προερχόμενες κατευθείαν από το τρελοκομείο, δηλαδή τον χώρο που δημιούργησε η σύγχρονη τεχνολογία με την ταχύτητα των επικοινωνιών, στον οποίο συνωμοσιολογία και μεταφυσική συναντούν την άρνηση της επιστήμης και το μίσος για το σύστημα και όλες μαζί οργιάζουν. Οι ψεκασμένοι του χθες έχουν γίνει σήμερα οι αρνητές του εμβολίου.
Μέχρι εδώ, το φαινόμενο είναι λίγο ή πολύ κατανοητό. Περιπλέκεται, όμως, από την ώρα που εξετάζουμε την ψήφο του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Διότι τότε βλέπουμε ότι ένα 20% των σημερινών αρνητών του εμβολίου ψήφισε ΝΔ στις τελευταίες εκλογές, κάτι λιγότερο το ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ, αλλά το 34%, παρακαλώ, ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ. Πολιτικά ανήκουν, δηλαδή, στην παράταξη που αυτοπροσδιορίζεται ως «προοδευτική» και μάλιστα κατ’ αποκλειστικότητα. Εντάσσονται σε αυτό που λέμε «κόσμο της προόδου».
Το επισημαίνω ως σημείο των καιρών. Στην εποχή μας, εκδοχές των άκρων της Δεξιάς και της Αριστεράς συναντώνται, συνυπάρχουν και συμπορεύονται αρμονικά στην ίδια αντισυστημική έκφραση. Δεν μας είναι κάτι καινούργιο αυτό. Υπήρξαμε πρωτοπόροι μεταξύ των εθνών, με τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, η οποία τότε είχε χαρακτηρισθεί τερατογένεση, παρά φύσιν και άλλα πολλά. Τίποτε από αυτά δεν ήταν. Απλώς, είχε αλλάξει η εποχή και πολλοί δεν το είχαν καταλάβει. Σήμερα, το παρά φύσιν του παρελθόντος είναι αποδεκτή κανονικότητα.