«Գերի են վերցրել. Ադրբեջանն ու Հայաստանը նոր պատերազմից մեկ քայլ են հեռու». Свободная Пресса
Ռուսական Свободная Пресса պարբերականն անդրադարձել է ադրբեջանցիների կողմից Գեղարքունիքի մարզում 6 հայ զինծառայողի գերեվարմանը` ներկայացնելով «Գերի են վերցրել. Ադրբեջանն ու Հայաստանը նոր պատերազմից մեկ քայլ են հեռու» վերտառությամբ հոդված:
Հոդվածագիր Դմիտրի Ռոդինովը հիշեցնում է, որ մայիսի 27-ի առավոտյան Ադրբեջանի ԶՈՒ զինծառայողները շրջափակել և գերեվարել են ՀՀ ԶՈՒ վեց զինծառայողի, որոնք ինժեներական աշխատանքներ էին կատարում սահմանային հատվածում գտնվող զորամասի տարածքում: Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ գերեվարված զինվորները որևէ դիվերսիա չեն իրականացրել և ինժեներական աշխատանքները կատարել են ՀՀ տարածքում, մինչդեռ ադրբեջանական կողմը պնդում է, որ կատարվածը դիվերսիա է:
Հեղինակը նկատում է, որ սա առաջին սահմանային միջադեպը չէ` հիշեցնելով, որ մայիսի կեսերից լարվածությունը պահպանվում է Սյունիքի մարզում, որտեղ ադրբեջանցի զինծառայողները փորձել են սահմանամերձ հատվածներից մեկում «սահմանների ճշգրտման» աշխատանքներ տանել: Երևանը Բաքվին մեղադրել է տարածքի ապօրինի զավթման համար` պահանջելով դուրս բերել բոլոր զինծառայողներին: Բացի այդ, հայկական կողմը խորհրդատվության համար դիմել է ՀԱՊԿ-ին:
«Վերջին շրջանում սոցիալական ցանցերում հաճախ կարելի է լսել հայտարարություններ ՀԱՊԿ-ի անօգուտ լինելու և Երևանի` կազմակերպությունից դուրս գալու անհրաժեշտության մասին: Այսպիսով, այս անգամ ևս Երևանում ասում են, որ ՀԱՊԿ-ից հստակ արձագանք են ակնկալում Ադրբեջանի կողմից հայ զինվորականների գերեվարման կապակցությամբ: Ինչպես հայտարարել է իշխող «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը, արձագանքի բացակայությունը հանգեցնում է սահմանին իրավիճակի սրացման: Կասկած չկա, որ որոշակի ուժերի կողմից հակառուսական տրամադրությունները միայն ուռճացվելու են»,-գրում է Ռոդիոնովը:
Պլեխանովի անվան Ռուսական տնտեսագիտական համալսարանի Քաղաքագիտության և սոցիոլոգիայի ամբիոնի դոցենտ, «Ռուսաստանի սպաներ» փորձագիտական խորհրդի անդամ Ալեքսանդր Պերենջիևը, պարբերականի հետ զրույցում մեկնաբանելով մոտ մեկ ամիս շարունակվող լարված իրավիճակը, կարծիք է հայտնել առ այն, որ պաշտոնական Երևանը 2020թ. սեպտեմբերից ռազմական գործողությունների ամենասկզբից փորձեր է ձեռնարկում պաշտոնական Մոսկվային և ՀԱՊԿ-ին հակամարտությանն իր կողմից ներքաշելու ուղղությամբ:
«Հայաստանի անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին` իր պետականության պահպանման երաշխիքն է: Սակայն պաշտոնական Երևանը շատ բարդ դաշնակից է: Մասնավորապես իր հարաբերությունների մասով Ադրբեջանի հետ, որը ՌԴ-ի համար չնայած ռազմական դաշնակից չէ, սակայն ռազմավարական գործընկեր է: Ուստի Ռուսաստանն ու ՀԱՊԿ-ն ամեն կերպ իրենց հեռու կպահեն Երևանի և Բաքվի հակամարտությանն անմիջական միջամտությունից: Միևնույն ժամանակ, կպաշտպանեն Հարավային Կովկասի երկու հարևան պետությունների միջև կոնֆլիկտային իրավիճակների լուծումը դիվանագիտական/բանակցային հիմունքներով»,-նշել է քաղաքագետը:
Պատասխանելով այն հարցին, թե ստեղծված լարված իրավիճակում ինչպիսին է նոր պատերազմի սկսվելու ու ՌԴ-ի միջամտման հավանականությունը` նա նշել է.«Կարծում եմ, որ նոր լայնամասշտաբ պատերազմի հավանականությունը նվազագույն է: Բայց հավանաբար դեռ կլինեն նոր սահմանային միջադեպեր: Դրանց կանխարգելման, ինչպես նաև բուն պատերազմի հավանականության համար անհրաժեշտ է, որ պաշտոնական Մոսկվան ձգտի սահմանային պայմանագրի և խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև»:
Քաղաքական և տնտեսական հաղորդակցությունների գործակալության առաջատար վերլուծաբան Միխայիլ Նեյժմակովն էլ նշել է, որ ներկայիս ճգնաժամը, իհարկե, մարտահրավեր է Հայաստանում ՀԱՊԿ-ի հեղինակությանը. Նիկոլ Փաշինյանն արդեն հայտարարել է, որ «այս պահին մենք բավարարված չենք ՀԱՊԿ-ի գործողությունների արագությամբ», նրան աջակցող խորհրդարանական խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը նույնպես հայտարարել է, որ դաշինքի «դանդաղկոտությունն է հանգեցրել է նման իրավիճակի և սրման»:
«Բայց այս հայտարարությունները կարելի է ավելի պարզ բացատրել. սահմանային ճգնաժամը Փաշինյանի թիմի համար ներքաղաքական լուրջ խնդիր է ստեղծում ընտրությունների նախաշեմին, և նրանք փորձում են գոնե մասամբ իրենցից հեռացնել երկրի հասարակության դժգոհությունը: Այլ բան է, որ ՀԱՊԿ-ի քննադատությունը դժվար թե լուծի Հայաստանի ներկայիս կառավարության ներքաղաքական խնդիրները»,-նշել է Նեյժմակովը:
Խոսելով Ալիևի` «Զանգեզուրի միջանցքն ուժով վերցնելու» սադրիչ հայտարարության մասին` վերլուծաբանը նշել է, որ «ադրբեջանական կողմը ձգտում է օգտագործել այն հնարավորությունները, որոնք ի հայտ են եկել Ղարաբաղում 2020-ի աշնանը ռազմական գործողություններից հետո: Միևնույն ժամանակ, կան գործոններ, որոնք (գոնե առայժմ) կարող են զսպել սահմանային ճգնաժամը լայնամասշտաբ զինված բախման վերածվելուց»:
«Մասնավորապես, մի շարք պատճառներով, հակամարտության սրումը դժվար թե այժմ ձեռնտու լինի Բաքվին, այդ թվում նաև մի իրավիճակում, երբ Թուրքիայի ուշադրությունը նկատելի չափով շեղված է Իսրայելի շուրջ ստեղծված իրավիճակին: Այս ֆոնի վրա Մոսկվայի միջնորդական ջանքերը կարող են դեռ արդյունք տալ»,-եզրափակել է վերլուծաբանը: