«Ապրիլի 24-ին ընդառաջ պաշտոնական Անկարայի փեհլիվանությունն այս անգամ հումանիտար օգնության վերնագրի տակ է». Աբրահամ Գասպարյան (տեսանյութ)
Ապրիլի 24-ին ընդառաջ պաշտոնական Անկարայի փեհլիվանությունն այս անգամ հումանիտար օգնության վերնագրի տակ է: Այս մասին «Արմնյուզ» հեռուստաընկերության «Երեկոյան լուրեր Աբրահամ Գասպարյանի հետ» հաղորդման ընթավքում ասել է Գասպարյանը։
«Ապրիլի 24-ին ընդառաջ պաշտոնական Անկարայի փեհլիվանությունն այս անգամ հումանիտար օգնության վերնագրի տակ է: Ինչպե՞ս է պատրաստվում Երևանը պատասխանել Անկարայի մեկնած ձեռքին: Չէ՞ որ 2011 թվականի երկրաշարժի ժամանակ Թուրքիան ընդունեց Հայաստանի մարդասիրական օժանդակությունը, չէ՞ որ մինչև 1993 թվականը, երբ մենք պատերազմի մեջ էինք և Թուրքիայի հետ սահմանը փակ էր, ցորենը Հայաստան էր գալիս Տրապիզոնից»,- իր խոսքում նշել է Գասպարյանը` հարց բարձրացնելով առ այն, թե արդյո՞ք սա լավագույն հնարավորությունը չէ ճեղքում մտցնելու սառեցված հարաբերություններում ու աշխարհին ևս մեկ անգամ ցույց տալու, որ մենք բարդույթավորված չենք և հենց Թուրքիան պետք է բացի Եվրոպայի վերջին փակ սահմանը։
«Արդյո՞ք կկարողանանք մեր դիվանագիտական ռեսուրսն այնպես օգտագործել, որ բանակցություն սկսենք Անկարայի հետ, չեզոքացնելով թուրքական գործոնի ազդեցությունը Արցախյան կարգավորման բանակցություններում, թե՞ սա թուրքական նույն ձեռագրի շարունակությունն է, այս անգամ մարդասիրության քողի տակ»,- նշել է Գասպարյանը և հիշել տասը տարի առաջ թուրք-չինական հարաբերությունների մի դիպված․
«Տասը տարի առաջ, երբ Չինաստանի Սինձյանի ինքնավար շրջանում ույղուրները փորձում էին ապստամբություն բարձրացնել, Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն էլ հոխորտացել էր, որ Պեկինը կփոշմանի խռովությունները բռնությամբ ճնշելու համար, Չինաստանը աղմուկ չստեղծեց, շոուներ չսարքեց: Փոխարենը՝ լուռ հետևեց ու հավատարիմ մնաց փափուկ ուժի քաղաքականությանը․ մեկ շաբաթ անց հատուկ թռիչքով ու ընդամենը երկու ժամով Զվարթնոցում վայրէջք կատարեց Չինաստանի փոխարտգործնախարարի օդանավը: Նա լուռ այցելեց Ծիծեռնակաբերդ ու հարգեց Ցեղասպանության զոհերի հիշատակը: Քաղաքական մեսիջները Պեկինն այսպես է ուղարկում»:
Գասպարյանը նշում ՝ այժմ դարձյալ թուրք-չինական հարաբերությունները մտել են անհարթ դաշտ․ «Չինաստանը Իրաքում քրդերեն հողորդումներ է հեռարձակում, աջակցում ազգային զարթոնքին ու Թուրքիայի տարածքում պետություն ունենալու տեսլականին: Սա նույնպես մեսիջ է՝ եթե Անկարան օգտագործի ույղուրների գործոնը, Պեկինն իր հերթին քրդերի խաղաքարտին կապավինի:
Չինաստանը հաղթահարում է պանդեմիան և նոր ձևավորվող աշխարհակարգում իր անբեկանելի խոսքն է ունենալու: Պեկինը լուրջ ու ռազմավարական ծրագրեր ունի մեր տարածաշրջանում: Մետաքսի նոր ճանապարհը չինական տնտեսության փրկօղակն է լինելու, իր մեջ ներառելով տասնյակ երկրներ ու միջպետական միավորներ: ԵԱՏՄ-ն բացառություն չէ»:
Գասպարյանն ընդգծում է, որ հայ-թուրքական սահմանը, կամ՝ Արաքսի ափը հետաքրքիր գիծ է Պեկինի համար․ «Չինական ապրանքներն այստեղով կհոսեն արևմտյան շուկաներ։ Չինաստանն արդեն 60 միլիարդ դոլարի ներդրում է արել, ևս կես տրիլիոն դոլարի ներդրում էլ նախատեսվում էր ավելի քան 60 երկրում։ Չինական ներդրումներից կարող ենք նաև մենք օգտվել, եթե իհարկե, ավելի լուրջ մոտենանք խնդրին, հայեցակարգային լուծումներ առաջարկենք՝ ավտոբուսների ու այլ ապրանքների տեսքով օգնություն ակնկալելու փոխարեն:
Հայաստանը պարտավոր է ամրապնդել պետության էներգետիկ անվտանգությունը, ավարտին հասցնել միջպետական տրանսպորտային ճանապարհները, որից հետո միայն մեզ հետ կխոսեն՝ որպես լուրջ ու ծանրակշիռ դերակատարի: Այլապես՝ կշարունակենք հայ-չինական բարեկամության մասին խոսել բանահյուսության ժանրում»։
Գասպարյանի դիտարկմամբ՝ Թուրքիայի ու Չինաստանի տնտեսական հարաբերությունները վերջերս հասել էին գագաթնակետին․ Պեկինը մի քանի միլիարդ դոլարի ներդրմամբ «կապել էր» 85 միլիոնանոց թուրքական շուկան, ինչն էլ դուր չէր եկել Վաշինգտոնին․ «Թուրքիան լուրջ խաղացող է տարածաշրջանում, հետևողական է տնտեսական ենթակառուցվածքները զարգացնելու և ներդրումների համար գրավիչ լինելու հարցում: Ի տարբերություն մեզ, որ անկախ թուրքական այս գործոնից, պետք է ռեալ հաշվարկենք, թե ինչ կարող ենք առաջարկել Պեկինին և ի՞նչ ստանալ»։