«Իրավունք». Քաղաքականությունը, որ վարվում է, հեղափոխական չէ. Միքայել Մելքումյան
Ի՞նչ եղավ խոստացված տնտեսական հեղափոխությունը, ինչո՞ւ են ներդրումները պակասել, եւ ինչ դիրքորոշում ունի «Բարգավաճ Հայաստանը»՝ քաղաքական աղմկոտ եւ սուր հարցերի վերաբերյալ։ Այս հարցերի շուրջ «Իրավունքը» զրուցել է ԱԺ տարածաշրշանային եւ եվրասիական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Միքայել Մելքումյանի հետ։
– Պարո՛ն Մելքումյան, ժողովուրդը մեկ տարուց ավել է, ինչ սպասում է տնտեսական հեղափոխության։ Ի՞նչ ունենք այսօր։
– Կարծես թե, վերջերս տնտեսական հեղափոխության մասին քիչ են խոսում։ Մեր քաղաքական ուժը տնտեսական հեղափոխություն իրականացնելու այլ տեսլական, մեթոդներ ու մոտեցումներ ուներ, քան իշխող քաղաքական ուժն է իրականացնում։ Իրականացվող քաղաքականության այդ տարբերությունը դեռեւս սկսվել է կառավարության հնգամյա ծրագիրը մերժելով ու քննադատությամբ, որովհետեւ այն ցուցանիշները, այն մակարդակները, որոնք կառավարությունը դրել է իր առջեւ, որ պետք է հասնեն, գտնում ենք, որ այն հեղափոխական չէ։ Եվ արդեն իսկ կյանքը ցույց է տալիս, որ այն մոտ չէ հեղափոխական ակնկալիքներին։ Առաջին հերթին՝ խոսքը հենց ներդրումների ծավալի մասին է, որը, ըստ էության, կամ չկա, կամ շատ քիչ է։ Ծրագրերի մասին ինչքան ասես խոսում են, բայց նախորդ կառավարություններն էլ էին ծրագրերից խոսում, մինչդեռ չունենք համարժեք ներդրումներ։
– Ինչո՞ւ չունենք։
– Տարբեր պատճառներով եւ հիմնականներից մեկն այն է, որ ներդրողը պետք է ունենա անվտանգ ակնկալիք։ Այդ անվտանգությունը, համենայնդեպս, ներդրողները չեն տեսնում, որովհետեւ հարաբերությունները դեռեւս չեն բյուրեղացել եւ չեն կայունացել։ Երբ դու ներդրում ես անում, պետք է հասկանաս, այս միջավայրում ի՞նչ է սպասվում քո ներդրումներին։ Եթե զուգահեռ անցկացնենք, թե հինգ տարվա համար՝ 2019-2023 թթ.–ին, կառավարությունն ինչ է ստանձնել, պետք է ասենք, որ այսօր 17,5 տոկոս է ներդրումներ–ՀՆԱ հարաբերակցությունը, իսկ հնգամյա ծրագրով այն բարձրացրել են 23 տոկոսի։ Տարին մեկ տոկոս բարձրացնելը շատ քիչ է՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ 2008 թ. ունեցել ենք 41 տոկոս ներդրումներ-ՀՆԱ հարաբերակցություն։ Այսինքն՝ ստացվում է, որ 10 տարվա ընթացքում այն իջել է 24 տոկոսի, հինգ տարվա ընթացքում մենք այն նախատեսում ենք ընդամենը 5 տոկոսով բարձրացնել։ Սրանք բացարձակ հեղափոխական ցուցանիշներ չեն։ Երբ ես նայում եմ այսօրվա ՀՆԱ-ի կառուցվածքին, ապա հստակ պետք է ասեմ, որ ՀՆԱ-ի աճը, որը ասում են՝ 7 տոկոսից ավել է, դրա մոտ՝ 2,5-3 տոկոսը ներկրվող ավտոմեքենաներն են եւ խաղադրույքները։ Այսօր տեսնում ենք, որ օրական ներկրվում է մոտ 700 ավտոմեքենա, եւ եթե հաշվարկենք, այն մինչև տարեվերջ մոտ 140-150 հազար կդառնա։ Այսինքն՝ մոտ 8-9 տոկոս ՀՆԱ–ի ավտոմեքենաներն են նույնքան էլ՝ խաղադրույքները։ Այսպես չի՛ կարելի, ՀՆԱ–ի նման կառուցվածքը տնտեսական հեղափոխության կառուցվածք չէ։ Տեղեկատվական տեխնոլոգիաները, աշխատանքի արդյունավետությունը չի աճում, հատկապես գյուղատնտեսության ոլորտում։ Նոր աշխատատեղերի հասցեներ ցույց չեն տալիս։
Նյութն ամբողջությամբ կարդացեք թերթի այսօրվա համարում։