Պատրա՞ստ ենք առանց դատավճռի գույքի բռնագանձման գործիքը տալ դատարաններին՝ զուգահեռաբար հայտարարելով, որ դատարաններում հեղափոխություն չի եղել. Վահագն Գրիգորյան (տեսանյութ)
Առանց մեղադրական դատավճռի գույքի բռնագանձման մեխանիզմի ներդրումը Հայաստանին անհրաժեշտ է, թե ոչ, պայմանավորված է նրանով, թե կոնկրետ ինչ եղանակով է այդ ինստիտուտը ներդրվելու, որովհետև երբ ուսումնասիրում ենք միջազգային փորձը, այդ ինստիտուտը տարբեր երկրներում ներդրված է տարբեր կերպ՝ սկսած ամենալիբերալ մոտեցումներից, վերջացրած ամենառադիկալ մոտեցումներով: Մինչև չլինի կոնկրետ նախագիծը, լուծումները, հնարավոր չի ասել, թե այդ լուծումները ՀՀ-ին պետք են, թե պետք չեն:
Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց փաստաբան Վահագն Գրիգորյանը:
«Օրինակ, X երկիրը ունի մեծ խնդիրներ, 100 բալանոց սանդղակով ունի 100 բալի խնդիր, և դրա լուծման համար կոնկրետ մեխանիզմ է ներդնում, և այդ մեխանիզմը լուծում է այդ խնդիրները: Հիմա հարց է առաջանում՝ արդյո՞ք այդ մեխանիզմը պետք է դնել մի երկում, որտեղ այդ խնդիրները 100 բալանոց սանդղակով ոչ թե 100 են, այլ օրինակ 20 են կամ 10: Շատ երկրներ, որոնք ներդրել են այդ համակարգը, կապիտալի ապօրինի հոսքի հետ այնպիսի խնդիրներ ունեն, որ իմ սուբյեկտիվ գնահատմամբ՝ հայաստանյան խնդիրների հետ անգամ համադրելի չեն: Մեր երկրում ինստիտուտը չպետք է ներդրվի հիմք ընդունելով այն երկրների փորձը, որոնց խնդիրները հարյուրավոր անգամներ ավելի մասշտաբային են, քան Հայաստանինը, և ըստ այդմ ընդունված լուծումները բավականին ռադիկալ են»,-ասաց Գրիգորյանը:
Դիտարկմանը, թե վարչապետն այդ մեխանիզմի ներդրման մասին խոսելիս, ասում է, որ դա ՀՀ-ի միջազգային պարտավորությունն է, Վահագն Գրիգորյանն արձագանքեց, որ միջազգային պարտավորությունների մասով մի փոքր այլ կարծիք ունի. «Եթե վերցնենք բոլոր փաստաթղթերը, որոնք վերաբերում են այս ինստիտուտին ու ՀՀ-ին, ապա դրանք կարելի է պայմանականորեն բաժանել 3 խմբի. առաջին խումբ փաստաթղթերն ասում են, որ եթե օրինակ՝ Մեքսիկայում է կատարվել վճիռ, և ապա ՀՀ, դու ճանաչիր այդ դատավճիռը և իրականացրու ՀՀ-ում:
Ես կարծում եմ, որ սրա համար չարժե ունենալ այդ ինստիտուտը սեփական երկրում, որովհետև օտարերկրյա դատական ակտերը կարող են ճանաչվել կա՛մ միջազգային պայմանագրերի վրա, կա՛մ այլ սկզբունքով: Երկրորդ խումբն այն փաստաթղթերն են, որ ասում են՝ Հայաստա՛ն, դու ունեցիր այնպիսի իրավակարգավորումներ, որ Մեքսիկան այդ նույն հարցով ոչ թե իր տարածքում այդ վճիռը կայացնի, այլ ինքը կարողանա դիմել քո դատարան:
Սա վերաբերում է պետություն-պետություն հարաբերություններին: Երրորդը ներքին «սպառման» հարաբերություններին է վերաբերում. միջազգային համագործակցության շրջանակները չեն վերաբերում այն դեպքերին, երբ ՀՀ-ն իր սեփական քաղաքացիների դեմ է փորձում այդ ինստիտուտը կիրառել և գույքը բռնագանձել, երրորդ խումբ փաստաթղթերը ներքին հարաբերություններին են վերաբերում, ՀՀ-ին ոչ թե պարտադրում են, այլ խորհուրդ են տալիս ներդնել այդ ինստիտուտը»:
Հարցին, թե օրինակ՝ վարչապետը ԵԽԽՎ-ում հայտարարեց, որ ՀՀ դատական համակարգում հեղափոխություն տեղի չի ունեցել, արդյոք այստեղ հակասություն չկա՞, ինչպես է, որ դատական համակարգում փոփոխություն չի արվել, և միաժամանակ ներդնել մի մեխանիզմ, որը կարող է պետությանը կանչել պատասխանատվության միջազգային ատյաններում, Վահագն Գրիգորյանն ասաց, որ դա իր համար թիվ մեկ հարցն է՝ արդյոք ՀՀ-ն պատրա՞ստ է այդ գործիքը տալ դատարաններին, ընդ որում, այդ գործիքը բավական հայեցողական է լինելու, եթե ներդրվի ապացուցողական շեմի 51 տոկոսի սկզբունքը:
«1 տոկոսը շատ հայեցողական է, արդյոք մենք պատրա՞ստ ենք այդ գործիքը տալ դատարաններին՝ զուգահեռաբար հայտարարելով, որ դատարաններում հեղափոխություն չի եղել, կան այս-այս խնդիրները, դատական համակարգը կոռումպացված է և այլն: Իմ կարծիքով՝ ոչ»,-ասաց փաստաբանը: