Դիարբեքիրում քրդերը «գյավուր» էին ասում, Ստամբուլում թուրքերն ու հայերը՝ «քուրդ». դիարբեքիրցի հայուհու պատմությունն ու ցավը «քաղցրացնելու» բաղադրատոմսը
Թուրքական demokrathaber.org կայքը զրուցել է ծնունդով Դիարբեքիրից ստամբուլաբնակ Սիլվա Օզյերլիի հետ, որը հայտնի է տնական լիկյորի արտադրությամբ, որն էլ պատրաստում է նախնիներից եկած բաղադրատոմսով:
«Մեր կրած ցավերը լիկյորի միջոցով քաղցրացնում եմ», - պատմում է տիկին Սիլվան, որը ցեղասպանությունից հետո Արևմտյան Հայաստանում մնացած հայ որբերի ժառանգ է. նրանց ընտանիքն ավելի ուշ տեղափոխվել է Ստամբուլ:
«Հորս մահից հետո տեղափոխվեցինք: Ամուսնու մահից հետո մայրս 6 դուստրերի հետ չէր կարող մնալ այնտեղ, վախենում էր, որ կառևանգեն մեզ: Կիպրոսի շարժման ժամանակներն էին, ազգայնական շարժումները Թուրքիայի բոլոր կողմերում նորից սրվել էին, Դիարբեքիրի հայերը միանգամից լքեցին քաղաքը, մնացողներն էլ միշտ վախի մեջ ապրեցին: Ստամբուլում բազմության մեջ կորելը հեշտ է, իսկ Դիարբեքիրում որպես փոքրամասնություն աչք ես ծակում», - հիշում է Օզյերլին:
Մեծ քաղաքն էլ, սակայն, իր զրկանքներն ուներ։
«Դիարբեքիրի մեր մեծ առանձնատնից տեղափոխվեցինք Ստամբուլի հայաշատ Շիշլի շրջանի շենքերից մեկի նկուղային հարկ: Մորս մահից հետո մեր մշակույթն ու կյանքի գույները քիչ-քիչ սկսեցին վերանալ: Լիկյոր պատրաստել սկսելն էլ այդ գույները վերագտնելու ճանապարհին մի քայլ էր»,- պատմում է Օզյերլին, ում խոսքով Դիարբեքիրում քրդերը նրանց «գյավուր» էին ասում, իսկ Ստամբուլում թուրքերն ու հայերը՝ «քուրդ»:
Սակայն դիարբեքիրցի հայուհին որևէ մեկին մեղադրել չի շտապում. «Մարդիկ ոտքի վրա մնալու համար դիմացինի հանդեպ ատելության կարիք են զգում: Ատելությունն ի ծնե եկող բան չէ, դա սովորեցնում են: Եթե այստեղ սեր սովորեցնեին՝ սա բոլորովին այլ երկիր կդառնար»:
Ստամբուլում Հրանտ Դինքի և նրա կնոջ՝ Ռաքելի հետ միասին նույն ամառային ճամբարը հաճախած Սիլվան սիրով հիշում է, որ վերջիններս մեծ եղբայր ու քույր էին դարձել իրենց համար:
24 տարի անց հայուհին հավաքել է համարձակությունն ու այցելել ծննդավայրը՝ Դիարբեքիր: Պատմում է, որ իրենց թաղամասի, տների ու եկեղեցիների քանդված լինելը տեսնելով «խռովել է Դիարբեքիրից»:
«Եկեղեցին, ուր ամեն կիրակի գնում էինք (նկատի ունի Սուրբ Կիրակոսը-tert.am), վերակառուցվեց: Այդ օրն իրականում հաշտվեցի Դիարբեքիրի հետ, ցավերս կարծես սփոփվեցին: Սակայն այժմ ռազմական գործողությունների պատճառով թաղամասի երկու եկեղեցիներն էլ կրկին քանդվել են: Պետության ներկայացուցիչները մասնակցել էին այդ եկեղեցիների վերաբացմանը, հպարտացել դրանով, ցույց տվել այդ ամենը եվրոպացիներին՝ որպես նոր Թուրքիայի դեմք: Իսկ հիմա ո՛չ այդ թաղամասը կա, ո՛չ եկեղեցին: Մեկ մզկիթ եթե քանդվի՝ ամբողջ երկիրը ոտքի է կանգնում, բայց երբ հարցը եկեղեցուն է վերաբերում՝ ոչ ոքի պետք չէ, միայն մեր հոգին է շատ ցավում», - տխրությամբ փաստում է տիկին Սիլվան: