Тадқиқот: Цитрус нархининг кесин кўтарилишига бож тўловининг юқорилиги сабаб бўлмоқда
Қиш мавсумида мандарин ва апельсин нархларининг кўтарилишига пандемия ва импорт божи ставкасининг баландлиги сабаб бўлди. Бу ҳақда Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти ўтказган таҳлил хулосасида қайд этилди.
Институтнинг билдиришича, цитрус меваларни ташиб келиш учун юк нархи 2019 йилдаги нархга нисбатан ўзгармаган. Аммо шунга қарамай, Ўзбекистонда мандарин 60 фоизга, апельсин 33 фоизга қимматлаган.
Таҳлилда таъкидланишича, бунинг сабабларидан бири “хориждан импорт қилинган мандаринларнинг арзонлигига қарамай, Ўзбекистонда импорт божларининг ўзгармай қолишидир”. Цитрус мевалар учун 20 фоиз, шу билан бирга 1 кило учун 20 центдан кам бўлмаган миқдорда бож тўлови белгиланган.
“Мандарин ва апельсин каби цитрус мевалар Ўзбекистонда етиштирилмаслигини ҳисобга олган ҳолда ставкани бундай юқори даражада ушлаб туриш мақсадга мувофиқ эмас. Божхона тўловларини пасайтириш Ўзбекистон бозорини анча арзон нархдаги цитрус мевалар билан тўлдиради”,-дейилади таҳлилда.
Институт тадқиқотчиларига кўра, цитрус мевалар нархи қимматлашганининг яна бир сабаби пандемия туфайли импортнинг озайгани ва чегараларнинг ёпилганидир.
2020 йилнинг 1 декабрь ҳолатига қараганда, Ўзбекистон 11 давлатдан умумий қиймати 4 миллион доллар бўлган 23,8 минг тонна мандарин экспорт қилган. Бу эса 2019 йилнинг шу даврига нисбатан 2,8 миллион долларга оздир.