Վահագն Կոզմոյան. Իմ կինն իմ ընկերն է
Երբ սե՛րն ընկերացրեց մեզ
Գուշակ չէի, բայց համոզված էի, եթե երբևէ իրարից հեռանանք, դա կլինի նույնքան ջերմ ինչպիսին հանդիպումն էր: Այդպես էլ եղավ` «ջերմ»:
Երջանկությունը միշտ պատկերացնում էի սոսկ օջախի ներսում, սիրած կնոջ հանդեպ տածած զգացմունքը համարում էի բարձրագույն հոգևոր արժեք, իսկ իմ աշխարհընկալումը զավակներիս փոխանցելը`կարևորագույն խնդիր:
Եվ, ահա, այդ պատկերացումներով ընտանիք կազմեցի:
Ունեցա թիկունքս պահող ընկեր, արարելու համար մշտական ներշնչանքի աղբյուր, որով հաճելիորեն պարտադրված հոգում էի զավակներիս կարիքները:
Յուրաքանչյուր քայլս շաղախված էր սիրով, ուստի բարձրաձայնելու կարիք չկար: Որքան զավակներս մեծանում էին, այնքան իմ «մեծ» աշխարհընկալումը մեծ խոչընդոտ էր դառնում նրանց կայացման ճանապարհին: Փոխըմբռնումը պակասում էր, իսկ վեճերը, թեժանում էին: Բանականությունս հուշում էր՝ «բաց թող», մինչդեռ պատվախնդրությունս ասում էր՝ «պետք է»:
Աստիճանաբար մոտենում էինք սիրո և ատելության ուղեփակոցին: Ու մի օր նկատեցի, որ այդ ամենի պատճառը իմ կրկնօրինակը վերարտադրելու չգիտակցված ցանկությունն է: Կարևոր հետևություն արեցի. երբ գործողությունները զարգանում են ո՛չ իմ սցենարով, դա դեռ չի նշանակում, որ վատ է:
Թեև վերջում մենք օտարացանք, այդուհադերձ նպաստեցինք մեր զավակների կայացմանը: Հյուծված ընկերությունը հիմնովին խաթարվեց, ամուսնական հարաբերությունները`դադարեցին: Ու հասկացա, որ սերը ամուսնական հարաբերությունների կայացման համար ռոմանտիկ երաշխիք է:
Երբ ընկերոջս մեջ տեսա կնոջը
Արևոտ օր էր, երբ հանդիպեցի նրան` կակտուսով ծաղկամանը ձեռքին:
Ուրախ, ժպիտը դեմքիս հարցրեցի՝ ո՞նց ես, էս ո՞ւր էս, չկաս:
- Ես ոչ մեկին պետք չեմ (ասում է սրտնեղած)…
- Ինչո՞ւ:
- Մենակ մարդը ոչ մեկին պետք չի:
- Վայ, խաբար ես, թե ամուսնալուծված կանանց спрос-ը ինչքան ա, - կատակեցի ես:
- Ինչ ե՞ս դուս տալիս:
- Բան էր ասի էլի, հեչ կատակի չես դիմանում:
Այդպիսի պահվածք, իրենց թույլ են տալիս միայն ընկերները, այն էլ ոչ բոլորը՝ ախպերությունը: Այդ պահին ոչ իմ և ոչ էլ իր մտքով անգամ չէր կարող անցնել, որ կգա միմյանց առջև զգաստ կանգնելու օրը:
Տարածված կարծիք կա, որ կանանց հետ հնարավոր է ընկերություն անել միայն «մինչև» … Երկար ժամանակ ես էլ այդ թյուր կարծիքին էի, քանի դեռ կնոջ սեռն ու կերպարը միաձույլ էի տեսնում:
Նրա հետ շփվելը հաճելի էր: Սկսեցի նրան հաճախ հիշել:
Շրջապատում նրա հայտնվելուն պես իրականությունը փոխվում էր, մարդիկ դառնում էին սիրալիր ու հանդուրժող: Զարմանում էի, թե ինչպես անշնորհքությունը նրա հայացքից միշտ դուրս էր մնում: Ու մի անգամ հարցրեցի.
- Էս ավանակը էդ դատարկ ծխախոտի տուփը որ մայթին շպրտեց, ինչպե՞ս է, որ քեզ հունից չի հանում:
-Ավանակ չի, պարզապես դժբախտ մարդ է: Կան գրված ու չգրված օրենքներ, որոնց մասին բոլորն էլ գիտեն: էդ ով չգիտի, որ ծառ կոտրել, կարմիր լույսի տակ փողոցն անցնել, աղբ թափել չի կարելի… Այդ ամենը ընդամենը թաքնված չարության դրսևորում է: Երեխա ժամանակ երևի բակում շատ են ծեծել, կամ էլ իր աղքատության պատճառը օրը 24 ժամ օտարների մեջ է փնտրում…
- Իսկ էս «Շվարցնե՞գերը», որ էդ սև ղոռադան կանգնեցրել է մայթին:
- Դէ, էլի նման մի բան, ֆիզիկական ուժի գռեհիկ ցուցադրություն է: Եթե հնար լինի չարությունը մեջներից հանել, աղբն ու անշնորհքությունը մեր քաղաքից կանհետանան:
Ես մտքերի մեջ ընկա: Նա նայեց, ժպտաց ու ավելացրեց.
-Որքան էլ սիրալիր խոսես դիմացինիդ հետ, միևնույն է՝ միտքը փոխանցվելու հատկություն ունի, եթե դիմացինիդ նայում ես որպես ավանակի, նա քո աչքերում իրեն էդպիսին էլ տեսնում է: Մի լավ հատկություն գտիր մեջը ու հայացքդ վրան գամած պահիր: Նա դա էլ կզգա:
Անսպասելի էր, և այդ անսպասելին անընդհատ գրոհում էր: Ես մտածում էի, արդյո՞ք նա զգում է, որ սկսում եմ նրան որպես կին ընկալել, այլ ՝ոչ ընկեր: Որքան համակրանքս խորն էի պահում, այնքան խորն էին գնում հոգևոր ընկալումներս: Ու սովորեցի երջանկության կոկորդից բռնելու փոխարեն պարզապես ներս թողնել այն սեփական կյանք:
Երբ սերն է թելադրում ընկերության պայմանները, արգելքները գնալով ավելանում են, և պարբերաբար կինն ու տղամարդը մեկը մյուսի համար դառնում են բեռ:
Եթե մեկնարկը սկսվում է ընկերությունից, կնոջ ու տղամարդու սեռն ի հայտ են գալիս միայն վերջում, երբ պատրաստ է լինում կայացած հարաբերությունների հանգրվանը:
Առ ժամանակ անց իրական փաստին տվեցինք քաղաքացիական կարգավիճակ՝ ամուսնացանք…