Աննա Սայադյան. Երկրորդ շանս կամ ում է պատկանում Հայկական աշխարհը
1990-ական թվականները հայ ժողովրդ համար 20-րդ դարում հանդիսացան պատրվակ համախմբվելու, քանի որ թշնամին չափազանց մոտ էր իր երազանքին. Արցախը միացնել Ադրբեջանին և վերացնել Հայաստանը: Պատերազմի պատճառով կարծես թե ազգը որոշ չափով համախմբվեց: Կազմվեց Հայաստան – Արցախ - Սփյուռք եռակողմ հոգևոր մի կապ, որի շնորհիվ անձնազոհ հայորդիները կատարում էին ամեն հնարավորը և անհնարինը պատերազմը հաղթելու համար: Սա առաջին շանսն էր մեր ազգի համար նոր հայկական աշխարհ ստեղծելու, նորովի ներկայանալու ամբողջ աշխարհի առջև:
Մենք փոքր ենք, այո,
Ձեզ ով էր ասում մեզ սեղմեք այնքան,
Որ մենք ստիպված...ադամանդ դառնանք,
Ով էր ստիպում
Մեզ աստղերի պես ցիրուցան անեք,
Որ միշտ մեզ տեսնեք ուր էլ որ գնաք...
Գևորգ Էմին
Հայոց ազգն այդ տարիներին իր ամբողջ հզորությամբ շողաց թշնամու առջև, կուրացրեց նրանց մեր ամբողջ փայլով, և այդ ամենից սարսափած թշնամին աղաչեց հրադադար: Կնքվեց եռակողմ համաձայնագիր Հայաստանի հանրապետության, Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետության և Ադրբեջանի միջև: Շատ կարևոր է այն փաստը, որ ադրբեջանական կողմը ստորագրել է մի փաստաթուղթ, որտեղ Ղարաբաղը ներկայացված է անկախ հանրապետություն:
Թվում է օգտվել ենք այն շանսից, որը մեզ էր ընձեռվել, սակայն այդ ընթացքում մի բացթողում եղավ: Սփյուռքում բնակվող հայերի քանակը շատ արագ աճեց: Սկցվեց մեծ արտագաղթ, երբ իրականում պետք է լիներ հակառակը: Ամբողջ հայությունը պետք է վերադառնար նոր և անկախ Հայաստան:
2016 թ. Ապրիլի 2
1994 թվականից հետո դեռևս այդպիսի դեպք չէր գրանցվել. ղարաբաղյան ամբողջ սահմանով սկսվեցին կատաղի մարտեր: Թշնամին մոռացել է, թե ինչպես էր հրադադար խնդրում, մոռացել է թե որքան զոհեր է տվել պատերազմի ընթացքում, մոռացել է ինչ է նշանակում դուրս գալ կռվի ՀԱՅի տեսակի դեմ: Հայը երբեք պատերազմ չի սկսում, բայց ավարտել հավատացեք կարող է և դա ապացուցել է բազմիցս: Այսքան համախմբված ժողովուրդ դժվար է պատկերացնել: Կարծես լեգենդ լինի, երևի ապագայում պատմեն դժվար հավատան: Այս լեգենդի ամենից կարևոր մասը համարվում է մեր քաջ զինվորների սխրագործությունները, երբ նրանք դուրս են գալիս թշնամու մի քանի տասնյակ անգամ ավելի զորքերի դեմ և ստիպում նրանց նահաջել, փախչել և եթե չեն սպանվում ռազմի դաշտում, ապա նահանջի պահին ոչնչանում են իրենց իսկ զինակիցների կողմից: Սակայն…հայկական կողմը նույպես ունի զոհեր, որոնք իրենց արյունով պահեցին իրենց հայրենի հողը, որպեսզի մեզ համար նոր ու ապահով օր բացվի:
Ցավալի է, որ ժողովուրդը համախմբվում է հիմնականում պատերազմական իրավիճակներում, բայց ես մեծ հպարտություն եմ զգում, երբ լսում եմ, որ այլ երկրներում արագ սպառվում են դեպի Հայաստան բոլոր տոմսերը: Այս անգամ արտագաղթի փոխարեն ներգաղթ է: Կամավորների թիվն այքան մեծ է, որ անգամ անհրածեշտ չէ զորահավաք կատարել: Եվ երբ որևէ կամավորի թույլ չեն տալիս մեկնել սահման, ապա վիրավորվում է: Այսպիսի դեպքեր չեն եղել և չեն էլ լինի այլ ազգերում քանի որ մենք ընտրյալ ենք մեր հայրենասիրությամբ:
Այս ամենը ապացույցն է այն բանի, որ սա մեր երկրորդ շանսն է: Շանս, որը մենք բաց չենք թողել, որի շնորհիվ կարող ենք աստղերի նման պայծառ շողալ աշխարհի տարբեր ծայրերից, բայց արդեն Հայաստանի և Արցախի ադամանդի հավերժական փայլի ներքո:
վ շողալու ենք ոչ միայն ռազմական հաջողություներով այլ գիտական, կրթական, արվեսի ու արհեստի ոլորտներում ևս: Ամբողջ հաջողությունները ներդնելու ենք պետության զարգացման և ԼՂՀ-ի ճանաչման համար, գիտակցելով, որ բացի ռազմական ճանապարհով հաղթելուց պետք է հաղթենք նաև գիտելիքով: Շարունակելու ենք աշխարհահռչակ հայ հանճարների, ատղերի, գիտնականների, բժիշկների շարքերը և ապացուցելու, որ հակական աշխարհը պատկանում է իր իրական տերերին՝ իր երիտասարդությանը, որը գիտացում է. իր միակ փրկությունը, իր հավաքական ուժի մեջ է:
Սիրում եմ իմ հայրենիքը, իմ Հայաստանն ու Արցախը, իմ հայ տեսակը, որը երբեք չի խամրի: