Қозоғистон мамлакати номини ўзгартириш талаб қилинмоқда
Қозоғистоннинг “Ак Жол” (“Нурли йўл”) демократик партияси етакчиси Азат Перуашев яна мамлакатнинг расмий номини Қозоқ Республикасига ўзгартириш масаласини кўтармоқда. Бу ҳақда ушбу сиёсий ташкилот матбуот хизмати хабар қилди.
Унга кўра, партия штаб аъзолари сайловолди ташвиқоти доирасида Ақтау (мамлакат ғарбида) шаҳрига ташриф буюриб, унинг аҳолиси билан учрашган. Перуашев фуқароларга Мажилисдаги (парламент қуйи палатаси) “Ак Жол” фракцияси депутатлари 2019 йилда Қозоғистон Республикасининг расмий номини жорий этиш имкониятини кўриб чиқиш ташаббуси билан чиққанини эслатган. Партиянинг фикрича, “республика уни яратган халқ номи билан аталиши керак”.
«Кейин ҳукумат қўллаб-қувватламади, лекин бизнинг фикримизча, эртами-кечми бунга келамиз. Биз бу тарихий адолат, деб ҳисоблаймиз», – дейди Перуашев.
Шунингдек, Перуашев давлат номини ўзгартириш таклифи партиянинг сиёсий дастурига киритилганини таъкидлади. Унинг аъзолари Қозоғистон номи билан бир қаторда тарихан ҳақиқий ном Қозоқ Республикасини ҳам қўллашни мақсадга мувофиқ деб ҳисоблайди.
Қозоғистоннинг амалдаги президенти, 2019 йилда Сенатни (парламент юқори палатаси) бошқарган Қосим Жомарт Тўқаев, унинг фикрича, давлат номини ўзгартириш учун асос йўқлигини айтди.
“Мамлакат номи Қозоғистон Республикаси бўлиб қолиши керак, ўзгартиришдан фойда йўқ, бошқа муаммолар кўп”, – деди у ўшанда.
2014 йилда республика номини ўзгартириш имкониятини ўша пайтдаги мамлакат раҳбари Нурсултон Назарбоев ҳам эълон қилган эди. У вақт ўтиши билан мамлакат номини “Қозоқ эли”, “Қозоқлар мамлакати” деган маънони англатувчи “Казак Эли” деб ўзгартириш имкониятини кўриб чиқишни таклиф қилди. Назарбоевнинг қайд этишича, бу Қозоғистонга номлари ҳам “стан” билан тугайдиган бошқа Марказий Осиё давлатларидан ажралиб туриш имконини беради.
Ўз навбатида, Тўқаев 2022 йил июнь ойида “стан” қўшимчасидан халос бўлиш учун мамлакат номини ўзгартириш масаласини кўтаришни нотўғри деб билишини айтди. Президент ушбу қўшимчанинг Осиё мамлакатлари учун бегона эканлиги ҳақидаги далилни мантиқсиз деб атади ва Осиё минтақасига Покистон, Ҳиндистон (қозоқчада – Ундистан), Афғонистон ва бошқа кўплаб давлатлар киришини эслатиб ўтди. Давлат раҳбари, шунингдек, 30 йил давомида республика кўплаб халқаро шартномалар имзолаганини, мустақил давлат – Қозоғистон Республикаси номидан давлат чегаралари мустаҳкамланганини таъкидлади.