BM Baş assambleyası, Rusiyeni Qırımdan ordusını çıqarmasına çağırğan qararnı qabul etti
Birleşken Milletlerniñ Baş assambleyası Rusiyeni işğal altındaki Qırımdan ordusını çıqarmasına ve Ukraina topraqlarınıñ vaqtınca işğalini toqtatmasına çağırğan rezolütsiyanı qabul etti.
Bu aqta Ukrainanıñ BM temsilciliginiñ spikeri Oleg Nikolenko Facebookta bildirdi.
«Vesiqa Ukraina, AB memleketleri, ABD, Kanada ve Türkiye tarafından azırlanıldı ve «Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeri, Ukraina, em de Qara ve Azaq deñizleriniñ askeriyleştirilüv problemi» adını taşıy», – dep aytıla haberde.
Nikolenkonıñ aytqanına köre, qararnıñ qabul etilüvine 63 memleket qoltuttı, 19-ı qarşı çıqtı.
Gaagadaki BM halqara mahkemesi Rusiyege Kyiv Moskvanı Ukraina şarqında terrorizmni maliye etkeninde ve Qırımda ırq ayırım yapqanında qabaatlağan Ukraina davasına cevap olaraq vesiqa azırlaması içün 2020 senesi dekabrniñ 8-ne qadar vaqıt berdi.
Ukraina, 2017 senesi dava açtırdı. Kyiv, Rusiye Donbastaki aydutlarğa qoltutıp, Terrorizmni maliye etüv ile küreş şartnamesini ve, işğal etilgen Qırımda qırımtatarlarğa ve ukrainlerge basqı yapıp, ırq ayırımınıñ bütün şekillerini yoq etüv şartnamesini boza, dep ayta. 2019 senesi iyün ayında BM Halqara mahkemesi dava diñlevlerine başlağan edi.
Noyabrniñ 14-nde BM Baş assambleyasınıñ Üçünci komiteti Qırımda Rusiye işğali şaraitlerinde insan aqlarını qoruv qararını qabul etti.
Daa evel Birleşken milletler baş kâtip Antoniu Guterrişniñ işğal etilgen Qırımda bozulğan insan aqlarına dair birinci maruzasını aydınlattı. Maruzanıñ metni teşkilâtnıñ saytında derc etildi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.