«Փաստ». Բազմաթիվ խութեր ու ռիսկեր կան. առողջապահության ապահովագրության նախագիծն ուղղված է բուժհաստատությունների կայուն շահույթ ապահովելուն
«Առողջապահության նախարարությունը հանրային քննարկման է ներկայացրել Հայաստանում առողջության համապարփակ ապահովագրության ներդրման հայեցակարգի նախագիծը, որով առաջարկվում է 2022 թվականին ներդնել այնպիսի մեխանիզմ, որ անկախ սոցիալական կարգավիճակից՝ բոլորն ունենան առողջության ապահովագրական միևնույն փաթեթը։
Ապահովագրական ծածկույթի համար պահանջվող ծախսերի փոխհատուցումը կիրականացվի երկու հիմնական աղբյուրներից՝ պետական բյուջեի ընդհանուր եկամուտներից և առողջության հարկից, որը, ըստ նախնական առաջարկի, կազմելու է աշխատավարձի 6 տոկոսը և լինելու է պարտադիր:
Այսինքն՝ անկախ բնակչության որևէ խմբին պատկանելուց, առողջապահության ապահովագրության հայեցակարգի ներդրման պահին աշխատող և ինքնազբաղված քաղաքացիները կվճարեն առողջության հարկ:
Փաստացի պետբյուջեից ապահովագրավճարի համար հատկացվելու է 46,4%, իսկ 53,6%-ը լրացվելու է առողջության հարկից ստացված միջոցներից:
Նախագծում նշված նախնական հաշվարկների համաձայն, աշխատող բնակչության 41%-ից ավելիի համար (ամսական 150 հազար դրամ և ավելի եկամուտ ունեցողներ) առողջության հարկը չի դառնա լրացուցիչ բեռ։
Մնացած 59% աշխատողների համար առողջության հարկի ներդրումը մեղմվում է եկամտահարկի համահարթեցման արդյունքում՝ եկամտահարկի չափի նվազման միջոցով:
2021 թ. նախատեսվում է եկամտահարկի չափը սահմանել 20% բոլոր աշխատողների համար: Այս դեպքում, նվազագույն սանդղակով հարկվող եկամտահարկի դրույքաչափը շուրջ 59% աշխատողների համար կնվազի 4%-ով, ուստի առողջության հարկի սահմանումը 4-6%-ի չափով չի ունենա զգալի բացասական ազդեցություն աշխատողների եկամուտների վրա:
Սա՝ նախագծի հեղինակների կարծիքով: Սակայն առողջության պարտադիր ապահովագրության այսպիսի մեխանիզմի ներդրումը համացանցում և մամուլում բուռն քննարկումների տեղիք է տվել:
Առաջին հայացքից թվում է, թե ապահովագրության ներդրումը շատ դրական պետք է լինի բնակչության համար, սակայն բազմաթիվ փորձագետներ նշում են, որ այս տեսքով հայեցակարգը բազմաթիվ ռիսկեր է պարունակում:
Հիմնական խնդիրն այն է, որ հավասար պայմաններ չեն ստեղծվում բոլոր քաղաքացիների համար, երբ ապահովագրելու են բոլորին, սակայն դրա համար վճարելու են միայն աշխատողները:
Սա, իհարկե, անարդար մոտեցում է, և, ըստ էության, ապահովագրական վճարների ձևավորումն ընկնելու է միայն աշխատողների ուսերին:
Բացի այդ, եթե աշխատողների եկամտահարկը նվազեցվում էր, ինչո՞ւ էր կառավարությունը դա ներկայացնում իբր հանրության շահերից բխող քայլ, եթե դրա հաշվին էլ պետք է մեկ ուրիշ պարտադիր հարկ մտցվեր:
Եվ եթե իշխանությունները կարծում են, թե այդ պարտադիր ապահովագրության համար գանձվող գումարները վճարելը խնդիր չի լինի աշխատող քաղաքացիների համար, ապա սխալվում են:
Օրինակ՝ 150 հազար դրամ ստացողի համար առողջապահության ապահովագրության համար հարկը կկազմի 9000 դրամ, որը Հայաստանի պայմաններում քիչ գումար չէ:
Մեծ թվով մարդկանց համար նույնիսկ 1000 դրամը շատ կարևոր նշանակություն ունի։
Եվ շատ հավանական է, որ աշխատողների մի մեծ բանակ իր անհամաձայնությունն արտահայտի այս նախաձեռնության իրականացման համար:
Պատահական չէ, որ որոշ վերլուծաբաններ այն կարծիքին են, թե այս նախագիծն ավելի շատ ոչ թե ուղղված է բնակչության դրությունը բարելավելուն, այլ բուժհաստատությունների և ապահովագրական ընկերությունների համար կայուն շահույթ ապահովելու նպատակ է հետապնդում:
Մասնագետները պնդում են, որ առողջապահության համապարփակ ապահովագրության փաթեթում բազմաթիվ խութեր կան, և որպեսզի դրա գործարկումը մեծ բողոքի ծավալման տեղիք չտա, ապա պետք է, որ նախագիծը կիրառելիս հաշվի առնվի քաղաքացիների մեծամասնության դիրքորոշումը, ինչպես նաև դիտարկվեն այն տարբերակները, թե ինչպես կարելի է փոխել դրանում առկա այն դրույթները, որոնք ռիսկեր են պարունակում:
Թեպետ, արդեն իսկ կան կարծիքներ, որ իշխանություններն այս դեպքում ևս դիմել են խորամանկ քայլի, այն է՝ առաջարկել բարձր տոկոսադրույք, իսկ սպասված աղմուկից հետո մի քիչ նվազեցնել՝ դա ներկայացնելով որպես փոխզիջում»,-գրում է թերթը։
Նյութն ամբողջությամբ կարդացեք թերթի այսօրվա համարում: