Եթե ԼՂ հարցի բանակցություններում առաջընթաց լինի, Ստեփանակերտի և այլ կողմերի մասնակցությունը ևս ինչ-որ պահի անհրաժեշտ կլինի․Դեննիս Սամութ
«Լինքս» ընկերության ղեկավար, Եվրամիության աջակցությամբ ստեղծված «Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորմամբ զբաղվող Եվրոպական գործընկերության» ծրագրի գործընկեր Դենիս Սամութի հետ Tert.am-ը զրուցել է այսօր Վիեննայում սպասվող Փաշինյան-Ալիև հանդիպումից իր սպասումների մասին, քննարկել Արցախի՝ բանակցային գործընթացում ներգրավվելու հնարավորությունները:
-Պարո՛ն Սամութ, այսօր սպասվում է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հանդիպումը: Այն երկու երկրների ղեկավարների առաջին ֆորմալ հանդիպումն է: Կարծու՞մ եք՝ այն առաջ կմղի ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացը:
-Ես այդպես կարծում եմ, ես դրա հույսն ունեմ, և ես վստահ եմ, որ հանդիպումը կնպաստի հիմնախնդրի լուծմանը: Երեք ոչ ֆորմալ հանդիպումները, որոնք երկու ղեկավարները անցկացրել են, կարևոր էին ավելի ֆորմալ հաղորդակցության համար: Շփման գծում և միջազգային սահմաններում միջադեպերը նախկինի համեմատ ավելի քչացել են, այնուամենայնիվ, ափսոսում եմ, որ դրանք չեն դադարել, և այդ ուղղությամբ աշխատանքի կարիք դեռ կա:
-Չնայած հանգամանքին, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը և Ադրբեջանը չեն ընդունում հայկական կողմի ցանկությունը, Փաշինյանը պնդում է, որ Ղարաբաղը պետք է մասնակցի բանակցային գործընթացին: Դուք ի՞նչ կարծիք ունեք դրա վերաբերյալ: Հայաստանը պե՞տք է շարունակի իր քաղաքականությունը:
-Որպես բանակցությունների կողմերից մեկը՝ Հայաստանն ունի իրավունք առաջարկելու ձևաչափի փոփոխություններ, բայց որոշման ընդունումը կախված է երկու կողմերի համաձայնությունից: Պարոն Փաշինյանի որոշելիքն է համոզել պարոն Ալիևին, որ Ստեփանակերտը ներգրավվի բանակցություններում: Նա արդեն իր տեսակետը բավական հաստատուն կերպով արտահայտել է: Բայց թույլ տվեք իմ կարծիքն ասել դա վերաբերյալ: Բաքվում և Երևանում շատ մարդիկ այս խնդիրը միշտ տեսնում են սև և սպիտակ գույներով․ Ղարաբաղի հայերը կլինե՞ն բանակցություններում որպես երրորդ կողմ, թե՞ ոչ: Փաստացի կան տարբեր ճանապարհներ, որտեղ նրանք կարող են մասնակցել բանակցություններում: Ես կարծում եմ՝ եթե բանակցություններում առաջընթաց լինի, Ստեփանակերտը և ինչ-որ պահի նաև այլ կողմեր ևս, կլինեն ոչ միայն ցանկալի, այլ նաև անհրաժեշտ բանակցություններում:
-ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը հայտարարել է, որ բանակցությունները պետք է շարունակվեն Մադրիդյան սկզբունքների շուրջ: Հայկական կողմը սկզբից հայտարարել էր, որ դրանք պետք է փոխվեն, հնացել են: Ի՞նչ կարծիք ունեք Դուք դրա վերաբերյալ:
-Ամեն դեպքում սկզբունքներն արդիականությունը չեն կորցրել: Նրանք մնում են որպես մարկերներ և ուղեցույցներ: Դրա համար մենք նրանց անվանում ենք սկզբունքներ: Բայց այդ սկզբունքների մեջ կան դեռ կարևոր մասեր, որոնք կարիք ունեն բանակցությունների և համաձայնության: Այդ աշխատանքն սկսելու կարիք կա: Մինչև դա չարվի, շատ դժվար կլինի ընդունել, որ սկզբունքները կարիք ունեն փոխվելու:
-Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է՝ Ադրբեջանի իր գործընկերոջ հետ սպասվող հանդիպմանը պետք է լինեն պարզաբանվեն Մադրիդյան սկզբունքները:
-Մեկ անգամ ևս կրկնեմ՝ սկզբունքները պարզ են, բայց նրանք միայն մարկերներ են: Նրանք հիմա հանրային են, և բավականին հասկանալի են կարդացողների համար: Դրանք չեն պատասխանում բոլոր հարցերին, պարզ պատճառով, քանի որ այնտեղ կան մասեր, որոնք կարիք ունեն բանակցությունների: Պարոն Փաշինյանը կարիք ունի ներգրավվելու մանրամասների քննարկումներում, քանի որ ոչ ոք չի կարող նրա համար պատասխանել հարցերին: Քանի որ գործընթացը մտել է բանակցային նոր փուլ, ես ակնկալում եմ, որ բանակցությունների դինամիկան կփոխվի: Ես հույս ունեմ, որ Վիեննայի այս շաբաթվա հանդիպումը կնպաստի դրան: