Новости за 16.02.2021

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Түбән Камада бөек татар шагыйре, Советлар Союзы Герое, Ленин премиясе лауреаты Муса Җәлилнең 115 еллыгына багышланган Хәтер сәгате үтте. Мәктәп укучылары, студентлар, язучылар, шагыйрьләр, укытучылар, учреждение һәм оешма җитәкчеләре, предприятие хезмәткәрләре, шәһәр халкы Халык иҗаты йорты каршындагы мәйданга — Муса Җәлил һәйкәле янына җыелды. Бу турыда Түбән Кама муниципаль районы рәсми сайты нда хәбәр ителә. Шагыйрьнең туган көнендә Түбән Камада яшәүчеләр Җәлилнең тормыш һәм иҗат юлын... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). 8 март — Әниләр бәйрәме уңаеннан, Бөтендөнья татар конгрессы «Әниемнең җылы кочагы-2021» конкурсын игълан итә. Бәйге 17 февральдә башлана һәм 3 мартка кадәр дәвам итә. Конгрессның матбугат хезмәте хәбәр иткәнчә, катнашучыларга әниләр турында җыр, яисә шигырь башкарып видеога яздырырга кирәк. Нигезләмәдә  буенча, катнашучы видеоны #әниемкочагы2021 хештегы белән билгеләп, @tatarkongress, @gulnazshayhi, @endzhe06 аккаунтларына язылып, инстаграмга урнаштырырга тиеш. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). «Самар татарлары» сайты өлкәдә Халыкара туган тел көненә багышланган чаралар бер атна дәвам итәчәген хәбәр итте. Быел Халыкара туган тел көне Самара өлкәсенең барлык муниципалитетларында бер үк вакытта — 15-21 февральдә үткәрелә. Өлкәдә барлыгы меңгә якын чара узачак, алар турында мәгълүмат бердәм хештег белән (#деньродногоязыка2021 #ВсеМыРоссия #ДружбаНародов) рәсми интернет-ресурсларда урнаштырылачак.  2021 елда, Самара өлкәсендә 2019-2021 елларда Россия Федерациясенең... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», «Мәгариф» , Таңсылу Габидуллина). Музыка һәм сынлы сәнгать өчен зачёт? Тышлыкта QR — код? БДИ урынына контроль? 9 нчы сыйныф һәм 11 нче сыйныф мәктәп аттестатын да күп үзгәрешләр көтә. 2021 елдан урта гомуми белем бирү турында аттестатларны тутыруның, исәпкә алуның, тапшыруның яңа тәртибе гамәлгә кертеләчәк. Сынлы сәнгать, физкультура, музыка белән дус булмаган балалар өчен төп яңалык: хәзер мәктәпләр бу фәннәр буенча, билге урынына «исәпкә алынган» дип куярга хокуклы. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Татарстанда яшәүче 32 яшьлек ир-ат бергә яши торган хатынының 17 яшьлек улының күкрәгенә пычак кадауда гаепләнә. Россия Тикшерү комитетының Татарстан буенча Тикшерү идарәсе җитәкчесенең өлкән ярдәмчесе Андрей Шептицкий шул хакта хәбәр итте. Тикшерү фаразы буенча, кичә кич Яшел Үзән районының Васильево бистәсендә яшәүче 32 яшьлек ир-ат бергә яши торган хатыны фатирында була. Ир-ат хатынның 17 яшьлек улы белән ачуланыша. Бу вакытта ир-ат исерек була. Бер мизгелдә ир-ат кулына пычак алып... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Танылган шагыйрә, язучы Эльмира Шәрифуллинаның «Алма апа» дип аталган яңа китабында төрле елларда иҗат ителгән проза һәм сәхнә әсәрләре туплап бирелгән. Яңа басма Татарстан китап нәшриятында чыккан. Бу турыда нәшриятның социаль челтәрләрдәге сәхифәсендә хәбәр ителә. «Авторның тирән психологик кичерешләр белән сугарылган повесть һәм хикәяләре, эсселары һәм шигъри тел белән язылган пьесалары укучы күңеленә хуш килер, гыйбрәт алырга, тормыш тәҗрибәсе тупларга ярдәм итәр дигән өметтә калабыз»... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). 15 февральдә Үзбәкстанның Ташкент өлкәсендәге Чирчик шәһәрендә совет гаскәрләрен Әфганстаннан чыгаруга 32 ел тулуга багышланган тантаналы чара булды, дип хәбәр итте Татарстан Республикасының Үзбәкстан Республикасындагы вәкиллеге. Биредә чәчәкләр салу тантанасы, әфганчылар, бу вакыйгаларда катнашучылар һәм шаһитлар, шул исәптән мөселман батальоны вәкилләре чыгышы булган. Тантананы «Ветеран» хәрби-интернационалистлар һәм инвалидлар берләшмәсенең Чирчик шәһәр бүлекчәсе Советы рәисе... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»).«Казахстан татарлары һәм башкортлары конгрессы» республика иҗтимагый берләшмәсенең эш планы нигезендә, 2021 елның 13-15 февралендә бөек татар шагыйре, Советлар Союзы Герое Муса Җәлилнең тууына 115 ел тулуга багышланган чаралар үткәрелде. Бөтендөнья татар конгрессы матбугат хезмәте хәбәр итүенчә, Нурсолтан шәһәрендәге чараны «Дуслык» татар мәгариф үзәге оештырган. Кичәдә композитор Владимир Шевченконың Муса Җәлилнең «Чишмә», «Яулык», «Яңгырлар үтеп китә...» әсәрләре буенча вокал эшләре тәкъдим ителгән. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Чистайдагы йортларның берсендәге фатирда 53 яшьлек хатын-кызның киеменә ут капкан һәм тәне пешкән. Аны хастаханәгә илткәннәр. Табиблар бу хатынга бите һәм куллары 2-3 дәрәҗәдә пешү диагнозы куйган. «Татар-информ»га ТР буенча Россия Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы Баш идарәсе матбугат хезмәтендә хәбәр иткәнчә, бүген 17.15 сәгатьтә 101нче янгын сагы чакыру номерына Чистайның Тынычлык урамындагы торак йортта янгын турында хәбәр килгән. Янгын мәйданы 0,5 квадрат метр тәшкил иткән... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Иртәгә, 17 февральдә, Татарстан территориясендә антициклон йогынтысында элек урнашкан аномаль салкын һава торышы саклана. ТР Гидрометеорология үзәге хәбәр итүенчә, төнлә һәм иртән төбәк буенча һава температурасы -25..-30 градус, аязганда -35 градуска кадәр булуы көтелә. Көндез һава температурасы 17-22 градуска кадәр салкын булачак.  Республикада алмашынучан-болытлы һава торышы көтелә, явым-төшем булмый. Талгын җил исәчәк. Җил юнәлешен көньяк-көнбатыштан көньяк-көнчыгышка таба үзгәртә. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Бүген Татарстанның агробизнес кадрларын яңадан әзерләү институтында бал фестивале булды. Биредә бал, перга, кәрәз, ветеринария препаратлары, умартачылык өчен кирәкле җайланмалар һәм әйберләр күргәзмәсе оештырылган. Мамадыш вәкиле фин пенополистиролыннан ясалган гадәти булмаган умарта оясы алып килгән. «Умарта оясы экологик яктан чиста, азык-төлек продуктлары өчен зыянлы түгел. Мондый умарта оялары бигрәк тә өлкән яшьтәге умартачылар өчен уңайлы, ул җиңел, әмма хәтта кышкы чор өчен дә бик җылы... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», Егор Никитин). Хокук саклау структураларына Чаллының «Респект» күчемсез милек агентлыгы эшен җентекләп тикшерергә кирәк. Республикада алданган өлешчеләрнең яңа дулкыны барлыкка килүгә юл куярга ярамый. Чаллы шәһәр Советының йомгаклау утырышында ТР Президенты Рөстәм Миңнеханов шундый йөкләмә бирде. Ул өлешчеләр белән нәтиҗәле эш алып барганнары өчен шәһәр җитәкчелегенә рәхмәт белдерде. Шуңа да карамастан, бу өлкәдә проблемалы мәсьәләләр бар әле. ТР Президенты биредәге... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», Илшат Имангулов). Якын арада Башкортстанның Балтач һәм Туймазы районнарында «Башкортстан халыклары дуслыгы йорты» оешмасы базасында башкорт һәм мишәр тарихи-мәдәни үзәкләре ачыла. Яңа үзәкләр дәүләт бюджет учреждениесенең башка филиалларын оптимальләштерү хисабына оештырыла. Башкортстан Республикасының хокукый мәгълүмат порталында шул хактагы карар чыкты.  Балтач һәм Туймазы районнары Башкортстанның татарлар күпләп яши торган урыннары булып тора. Россия Фәннәр... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). «Милли мультFest» республика балалар кинофестиваленең беренче сайлап алу турыннан 30 компьютер уены, 20 анимация картинасы һәм 3 кыска метражлы фильм үткән. Республикада «Милли мультFest» фестиваленең сайлап алу турлары башланып китте. Аның беренчесе Зәйдә узды, дип хәбәр итә төп оештыручы булган «Татаркино»ның матбугат үзәге. Биредә Мамадыш, Бөгелмә, Алабуга, Менделеевск, Әгерҗе, Түбән Кама, Яңа Чишмә, Аксубай, Нурлат, Лениногорск, Әлмәт, Чирмешән муниципаль районы һәм Чаллы катнашучыларының эшләре каралды.

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», Розалия Хәйруллина). Казанда 17 февральдә Салих Сәйдәшев исемендәге Зур концертлар залында Нәҗип Җиһанов исемендәге «Мирас» VI татар музыкасы фестиваленең икенче концерты була. Ул композитор Рөстәм Яхинның тууына 100 ел тулуга багышлана. Сәхнәдә татар җырлары һәм романсларын башкарылачак. Концертның беренче бүлегендә тамашачылар Рөстәм Яхинның оркестр белән фортепиано өчен данлыклы Концертын тыңлый. Икенче бүлектә төрле буын композиторларының җырлары һәм романслары була. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», Зилә Мөбәрәкшина). Бүген Санкт-Петербургның Александр Невский исемендәге 138нче урта мәктәбендә татар шагыйре, Советлар Союзы Герое Муса Җәлил истәлегенә багышланган «Истә тотарга һәм онытмаска» дигән хәтер стендын тәкъдим иткәннәр. «Узган елда шундый ук хәтер стенды Санкт-Петербургның Калинин районындагы 146нчы мәктәптә булган иде. Стенд Татарстан Республикасының Санкт-Петербургтагы вәкиллеге ярдәме белән ачылды», — диде «Татар-информ» хәбәрчесенә Татарстанның... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Бүген Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин Чирмешән районында муниципалитетның узган елгы социаль-икътисади үсеш нәтиҗәләре һәм 2021 елга бурычлар турында район Советы утырышында катнашты. Биредә тырыш хезмәтчәннәргә дәүләт бүләкләре тапшырылды, дип хәбәр итте Дәүләт Советының матбугат хезмәте. Фәрит Мөхәммәтшин былтыр республикада пандемиягә каршы барлык ысулларны кулланырга туры килүен әйтте. «Татарстан үзенең үсеш векторын саклап кала алды. Узган елда республика... Читать дальше...

Әлеге үзәкләр Башкортстан халыклары йорты филиаллары челтәрен һәм эшчәнлеген киңәйтү максатыннан төзелә диелә.

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», Зилә Мөбәрәкшина). Казан федераль университетында теләгән һәркем өчен татар теленнән түләүсез курсларның башыннан азагына кадәр йөргәннәргә сертификат тапшырыла. Моның өчен алар тест һәм телдән сөйләм сынавын үтәргә тиеш. «Курсларны тәмамлаганнан соң һәр дәрәҗәгә нисбәтле рәвештә тест үткәрелә һәм укытучы телдән сөйләмне тыңлый. Шуның нәтиҗәсендә аларның белем дәрәҗәләре бәяләнә», — диде курсның җитәкчесе, профессор Әлфия Йосыпова. Аның әйтүенчә, халык курсларга үз теләге белән языла, мәҗбүр итүче юк. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Бүген «КАМАЗ» Россиядә йөк машина җитештерүдә алдынгысы булып тора. Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов беренче «КАМАЗ» автомобиле чыгарылуга 45 ел тулуга багышланган тантаналы чарада шул хакта әйтте, дип хәбәр итте Татарстан Президентының матбугат хезмәте. Чара бүген Чаллыда Автозаводның төп җыю конвейеры мәйданчыгында узды. Рөстәм Миңнеханов билгеләп үткәнчә, «КАМАЗ» — производствоны үстерү үрнәге. «Бик катлаулы чорда, кискен конкуренция... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», Егор Никитин). Чаллы, 2020 елда республика һәм бөтен дөнья очрашкан кыенлыкларга карамастан, динамик социаль-икътисади үсеш күрсәтте. Бүген бу хакта Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов Автошәһәр Советының йомгаклау утырышында әйтте. Ул узган ел гади генә ел булмаганлыгын әйтте. Әмма бу чаллылыларга төп социаль-икътисади үсеш күрсәткечләре: төзелеш, тулаем төбәк продукты күләме һәм кешеләрнең хезмәт хакы буенча республикада алдынгы урыннарның берсен алырга комачауламады. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). Казан федераль университетының астрономия обсерваторияләре ЮНЕСКО Бөтендөнья мирасы башлангыч исемлегенә кертелде. Бу хакта Instagram социаль челтәрендәге үз битендә ТР Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты хәбәр итә. Сүз Казан Император университеты төп бинасы ишегалдында 1837 елда ачылган обсерватория, шулай ук 1901 елда төзелгән В. П. Энгельгардт исемендәге обсерваториянең шәһәр читендәге комплексы турында да бара. «Бу объектлар уникаль һәйкәлләр булып тора. Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ», Алинә Айдарова). «ШАЯН ТВ» каналы Татарстан Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән гамәлгә куелган «Балачак җыры» бәйгесендә җиңүче авторларга иллешәр мең премия түләнәчәк. «Бер җырның аранжировкасы һәм клибына якынча 60 мең акча бүленеп бирелде. Узган ел җиңүче булып табылган җырларның авторлары иллешәр мең алды. Быел да премия күләмнәре кимемәде», — диде «ШАЯН ТВ» каналы башкарма директоры — баш мөхәррире Рәмилә... Читать дальше...

(Казан, 16 февраль, «Татар-информ»). 18 февраль көнне Татарстан республикасы Милли китапханәсендә «Сөембикә» журналының февраль санын укучыларга тәкъдим итү кичәсе була. Оештыручылар хәбәр итүенчә, кичәдә бу санга кергән язмаларның геройлары да катнашачак. Алар арасында «Хатлар йорты» проекты авторы – Энҗе Садыйкова; шагыйрә Шәмсия Җиһангирова; «Егет солтаны» рубрикасы кунагы, Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры артисты Илдус Әхмәтҗанов; шагыйрәләр Асия Юнысова, Илсөяр Иксановалар катнашачак. Читать дальше...

Кандидат технических наук Иван Захаров из Казани изобрел формулу создания пластика практически из любого растительного сырья.