İslam dünyası BM’nin neresinde
Birleşmiş Milletler’in (BM) 76’ncı dönem çalışmalarının açılışı için New York’a giden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı konuşmada Müslüman dünyanın en önemli gündem maddelerini birbiri ardına sıraladı. Filistin’den Keşmir’e, Doğu Türkistan’dan Azerbaycan’a birçok noktaya temas edilen konuşma, Müslümanların BM çatısı altında yeterince temsil edilmediği gerçeğinin bir kez daha gözler önüne serilmesine vesile oldu.
- Yaklaşık 2 milyar Müslümanı ilgilendiren hiçbir meselede net ve çözüm odaklı tavır almayan BM, bu yönüyle uluslararası sistemin etkisiz bir enstrümanı olmaktan öteye geçemiyor. 24 Ekim 1945’teki kuruluşundan bu yana, BM, Müslümanların karşılaştığı krizlerde, şimdiye kadar yalnızca tavsiye ve kınama kararları almakla yetindi.
MÜSLÜMANLARIN SESİ KISIK
Günümüzde en kalabalık Müslüman nüfusa ev sahipliği yapan Endonezya veya Hindistan’ın sınırları dahilindeki dünyanın en büyük Müslüman azınlığı, BM hiyerarşisi içinde adeta yok hükmünde. Diğer Müslüman ülkeler, Türkiye örneğinde olduğu gibi, liderlerinin aldığı inisiyatifle öne çıkmaya gayret ediyor.
- İslâm dünyasının temsili noktasında uluslararası arenada varlığını devam ettiren İslâm İşbirliği Teşkilâtı ise, genel sekreterliğin Cidde kentinde bulunmasından dolayı, Suudi Arabistan hükümetinin siyasî bir aygıtına dönüşmüş durumda. Körfez İşbirliği Konseyi veya Arap Birliği türünden oluşumlar ise, üye ülkelerin birbiriyle rekabet ve düşmanlıklarından sıklıkla etkileniyor.
VETO GARABETİ
BM’nin mevcut teşkilât yapısının en çok eleştirilen yönlerinden biri, bütün dünyayı bağlayan önemli kararlarda veto yetkisinin yalnızca beş ülkeye tanınması: ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya. Bu ülkeler, kendi aralarındaki ilişkilerin ve rekabetin seyrine göre, BM gündemine getirilen herhangi bir tasarıyı veto edebiliyor. Özellikle Suriye’de yaşanan savaş veya İsrail’in Filistin’e yönelik ihlallerinde bu durum sıklıkla ortaya çıktı. ABD ve müttefiklerinin ortaya attığı Suriye tasarılarını Rusya veto ederken, ABD İsrail aleyhine hiçbir tasarıya geçit vermedi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, her türlü vesileyle gündeme taşıdığı “Dünya Beşten Büyüktür” sloganı üzerinden, BM’nin çarpık veto sistemini eleştirmeyi sürdürüyor. Türkiye’nin BM’ye getirdiği bu haklı eleştiri, gün geçtikçe daha fazla ülke tarafından kabul görüyor.