Новости за 02.10.2019

Нохчийчохь кхиазхошна электронан цигаьркаш йохкар дехкар хьокъехь низаман проект йийцаре йийр ю Нохчийчуьрчу парламенто еарин дийнахь. Цунах лаьцна хаам бо РИА Новости агенталло.   Нохчийчу цу тайпа цигаьркаш яр а, уьш республикехь йохкар а дехка дагахь ву ша аьлла, дIахьедар динера Кадыров Рамзана Гезгмашин-беттан чакхенехь. Цо чIагIдарехь, уьш вуно зене ю бахархойн могушаллина.

«Соколовца» къамел дина дипломаташ, Орцийн-мохк цIе тиллина 2-на куьпана.

Кремлна луучу хьесапе яккха гIерта шайн къоман истори Нохчийчуьра хьаькамаш Нохчийчоьнан, Оьрсийчоьнан президенташа Масхадов Аслана а, Ельцин Бориса а 1997-чу шеран Стигалкъекъа-беттан 5-чу дийнахь Москвахь бина машаран барт а бохош, 1999-чу шеран Гезгмашин-беттан 30-чохь Невран а, Шелковскан а къоштийн дозанаш а хедош, Нохчийчу девлира Оьрсийчоьнан танканийн дакъош. ТIаьхьо даьхкира махка эскарш Дагестанан а, ГIалгIайчоьнан а дозанашкара, "Кавказ" некъатIехула. Оццу хенахь мохк баккха дуьйладелира эскарш гIалгIайн лаьмнашкара дIа а ... Читать дальше...

Нохчийн мухIажир Хангошвили Зелимха верна бехке хила мега аьлла шеко йолуш лаьцна "Соколов Вадим" латточу Берлинерчу талламан изоляторехь хилла Оьрсийчоьнан ши дипломат. Цунах лаьцна яздо немцойн Spiegel Online а, Deutsche Welle а зорбанан гIирсаша, яздо Кавказ.Реалиино.   Дипломаташ бахана хилла Оьрсийчоьнан вахархо лаьцна аьлла шайна ма хеззина. Цара къамелаш дина оьрсийн маттахь, тIехьожуш а, ладугIуш а стаг воцуш. ХIун дийцина хууш дац.   Цу тайпа процедура ян бакъо ю дипломатийн юкъаметтигашкахула... Читать дальше...

Шинарин сарахь Прагехь велла 80 шо долу Чехин эстрадан йишлакхархо Готт Карел. Цунах лаьцна хаам бина ЧТК агенталле артистан гергарчу наха. Гезгмашин-бутт юккъебаьлча вон цамгар кхетта могушалла галъялла ву ша аьлла, хаам бинера цо.   Готт шуьйра вевзира 1960-чу шерашкахь. Цуьнан кхоларрала безамца тIеийцира дуккха а пачхьалкхашкахь, шайна юкъахь Советан Пачхьалкх а, Германи а йолуш.  Готт Карел сцени тIехь къахьоьгуш вара шен дахаран тIаьххьара денош тIекхаччалц.

Дерригдуьненан вайнехан конгресс дIахьярх лаьцна хаттар дийца кхеташо вовшахтоьхначу наха шуьйра даржийна шаьш Истанбулехь цхьаьнакхетар, амма цигахь дакъалоцуш вацара 30 стаг а, хаам бо "Кавказский узело". Дийцарехь, Туркойчуьра нохчийн диаспора а, гIалгIайн жигархой юьстах севцна цу мероприятина, цу кепара конгресс дIаяхьар шен хеннахь доцу гIуллакх ду аьлла.   Кхеташо вовшахтоьхначара гайтина шаьш Оьрсийчоьнан Iедалшна муьтIахь хилар, ткъа декъашхошна юкъахь хилла Iедалхой а, билгадоккху "Кавказский узело". Читать дальше...

Белль Генрихан Фондо байначу беттан 27-28-чохь а Махачкалахь барамаш дIабаьхьира, доктор Магомедова Iайшат дагалоцуш. Цуьнан цIарах совгIат дина заьIапхойн бакъонаш къуьйсучу Дагестанерчу Сеферова Маринина. Магомедова Iайшат гIараелира Махачкалахь гIоьналлин дарбан хIусам схьайиллинчул тIаьхьа. Таронаш йоцчу доьзалашкарчу зударшна дарба леладора цигахь. Цхьана хенахь берийн поликлиника лаьттина, амма еххачу заманчохь тесна йитина гIишло Магомедова Iайшате дIаелира гуттаренна а. Цуьнан гергарчара а, доттагIаша битаме ялийра и хIусам. Читать дальше...

Соьлж-ГIалин Октябран кIоштан 35-гIа а, 56-гIа а дакъошна керла цIе тилла сацам бина гIалин низамашдахархоша. ХIинца дуьйна цхьаьнатоьхна и ши куп хир ю XIX бIешарахь ваьхначу оьрсийн паччахьан инарлан Чермоев Орцин (Арцу) цIе лелош. Цунах лаьцна хаам бо РИА Новости агенталло. Соьлж-ГIалин Iедало тIеэцначу сацамехь аьлла ду керлачу эвлана Орцин-Мохк цIе туьллуш ю аьлла.   Болчу хаамца, и сацам тIеэцна Чермоев Орцин (1825–1895) цIе йиц ца ялийта. Нохчийн къомах волчу Чермоев Орцас 1842–1864... Читать дальше...

Туркойчоьнан президент Эрдоган Реджеп догдохуш ву Шеман къилбаседехь кхерамазаллин зона кхоллар хьокъехь Iамеркан президент Трамп Доналд шега тешалур ву аьлла.   Туркойчоь реза яц Iамеркица цхьаьна Шеман дозанехь кхоьллинчу цхьаьна операцеш дIаяхьаран Центран стратегина. Туркошна хетарехь, цо доза тоьхна Ефрат хинна малхбалехьа болчу курдойн ницкъашна дуьхьал операцеш дIаяхьарна. Ткъа и тобанаш Хонкаро тIеоьцуш ю шайн къоман кхерамазаллина кхераме йолуш санна.   Туркойчоьнан а, Iамеркан а... Читать дальше...

Къола дина стаг лаьцна Гуьмсан кIоштан полицин декъан белхахоша де хьалха. Иза ву 22 шо долу Гуьмсера вахархо. Лаьцначуьнан цIе йоккхуш яц.   Полисхоша левеш цо мукъаро дина Гезгмашин-беттан 27-хь Гуьмсерчу Рябова урамехь цхьана хIусаман кертара ша ши аккумулятор лачкъорна. Цу кепара долахочунна зен дина къуьно 14 000 соьмана. Къола дар хьокъехь дIахьош бу таллам.

20 шо хьалха Нохчийчохь тIеман операци йолийра Оьрсийчоьнан премьер-министро Путин Владимира. Оцу тIамо къастийра цуьнан шен кхоллам а.