Новости за 10.04.2018

ХIора шарахь хилла ца Iаш, даим а керлачу семестрица алсам долуш ду Европерчу тайп-тайпанчу пачхьалкхашкарчу университеташкахь а, институташкахь а доьшучу нохчийн студентийн терахь. Шаьш бол-болчу мехкашкахь тобанаш а, юкъараллин цхьаьнакхетараллаш а кхоьллинера хIинцалц схьа нохчийн студенташа. Иштта, масала, Белгехь масех шо а ду нохчийн студентийн тоба кхоллаелла. ХIора шарахь цхьаьна а кхеташ, доьшучу кегирхойн самукъадаккхаран белхаш а беш, схьабогIуш бара уьш. Австрехь а кхоьллина нохчийн... Читать дальше...

Нохчийчохь ши де а даьккхина, дIавахна Швейцарера гIаш некъ беш волу турист Витте Бен. Некъа йистехь гIудалкх а такхийна воьду иза, нохчаша шаьш долчу чукхойкхуш, буьйса яккха бохуш, новкъарло йо шена бохуш, забаренна санна, арз дина цо меттигерачу бахархошка. Нохчийчохь санна шена ахча кховдийна пачхьалкх яц аьлла цо. Цхьа а буьйса нехан чохь ца яккха нигат а дина ву и жима стаг. Буьйса шеца цхьана лелочу четар чохь йоккху цо. Нохчийчура иза Дагестане а вахна, цигара  Казахстане, Туркмени, ГIажарийчу, Иракъе, Шема а кхочур ву. Читать дальше...

Роспотребнадзорца а, УБЭП-ца а, юкъараллан, экономикан кхерамзаллан Кхеташонца а цхьанакхетар хилла махкарчу могушаллин министраллан. Кхеташонехь дийцаредина лицензеш а йоцуш республикехь болх бечу косметологин центрех. ТIаьххьарчу дийнахь Соьлжа-ГIаларчу салонашкахь талламаш дIабаьхьна, цара лун таронаш лицензешца йогIуш юй хьовсуш. Могушаллин министро дIахьедина, гергарчу заманчохь Соьлжа-ГIалахь лерина клиника схьайоьллур йолуш хиларх, низамаша ма хьоьхху, болх а беш. Иштта карладаьккхина гулбеллачара... Читать дальше...

Нохчийчуьрчу кхелан пурстоьпаша тIаьххьарчу кхаа баттахь 113 миллион бахархоша тIехьерчийна декхарш схьадаьхна.Шо доладелчхьана кхелан пурстоьпийн урхалло шен чоьте эцнера 140 эзар нуьцкъаша ахча схьадаккха билгалбевлла бахарахой. Царех 37-ммо декхар текхна. Доккхачу декъанна пачхьалкхан декхарш хьаьрчинера бахархойх дIаяла еза ял а, административан гIуданаш а бахьана долуш.

Нохчийчу бахка луучу а, оьхучу а туристийн чот янне яц бохуш, дIахьедарш хеза Iедалан урхалхошкара.

Карарчу беттан 20-чохь Air Arabia авиакомпанино Соьлжа-ГIалара Шарджу кеманца рейс йоьллур ю. Социалан машанерчу шен аккаунтехь мехкан куьйгалхочо Кадыров Рамзана бина и хаам. "Iаламат доккха хазахетар ду сан шуьга. Цхьанатоьхначу Iарбойн цхьахйолчу эмирате кхачор ду шу 20-чу дийнахь аьттонаш болчу кеманашца. Цигара дIа гена яц Дубай а, Абу-Даби а, ишта кхи йолу Гергарчу Малхбален пачхьалкхаш а. Цул совнах аьтто болуш ду Юккъерчу Азин, Малайзин, Индонезин мехкашка кхача а", - яздо Кадыровс. Нохчийчоьнан Iедалхой тешна бу... Читать дальше...

Австрерчу Iедало бечу аьттонах пайда а оьцуш, махкарчу нохчийн синбахамаллин "Ичкери" цхьанакхетаралло мехаза компьютеран курсаш схьайиллина Венехь.

Химин герз дихкинчу организацин эксперташ (ОЗХО) Шемарчу Дума  гIаличу бахийта гIерта Оьрсийчоь. Хетарехь, цигахь дина химица тIелатар. Арахьарчу гIуллакхийн министро Лавров Сергейс журналисташка дина и дIахьедар шинаридийнахь. Шеман эскархойн карахь ю гIала, цундела бохийла дац организацин эксперташа шайна кхераме ду цигахь хилар бохуш, чIагIдо Лавровс. Министро бахарехь, Думехь химин герз лелор таллархьама шаьш хIоттийна резолюцин проект кховдор ю Кхерамзаллан Кхеташоне шинаридийнахь Оьрсийчоьно. Читать дальше...

Москохарчу биржехь шинаридийнахь соьман мах цIеххьашха боьжна. Шина соьме гергга хьалабаьлла еврон а, долларан а мах. Дуьххьара кху тIаьххьарчу шина шерачохь 77 соьмо тIехбаьлла еврон мах, ткъа 2016-чу шеран чакхенера дуьйна доллар 62 соьме кхиира. Оршотдийнахь дуьйнна дайдала доладелла оьрсийн сом, Вашингтоно цхьайолчу компанешна а, Оьрсийчоьнан бахархошна а санкцеш тохарца. Кремл Iамеркан президентан харжамашна юкъагIортарна дуьхьалъяьхна и санкцеш. Москохан биржехь оршотдийнахь чухаьрцира котировкаш а, индексаш а. Читать дальше...

"Матч ТВ" телеканалехь ийначу латарийн стилехь волчу латархочо Нурмагомедов Хьабиба дийцина, Мадридан "Реалан" футболисто Роналду Криштиана UFC чемпионатехь лата волавалале а, толам баьккхинчул тIаьхьа а телефонехула хаам баийтинера шега аьлла. "Латар хир долуш дуй аьлла, хоттуш яздира цо соьга юьхьанца. Цул тIаьхьа: "Со воккхаве хьо чемпион ваьлла" аьлла а яздира Роналдос соьга", - аьлла Нурмагомедовс. Оьрсийчуьра ММА-н латархо Нурмагомедов Хьабиб чемпион хIоьттина UFC (Ultimate Fighting Championship)... Читать дальше...

Кремлехь тийна-таьIIина боьдучу къовсамо хIун дохьу Къилбаседа Кавказна РогIера скандал иккхина "Къилбаседа Кавказан курорташ" цIе йолчу корпорацехь . 2015-чу шарахь цигахь лачкъийна Iедалан бюджетах долу 3,2 млн сом, боху прокуратурораша. Дина зулам, прокуратурано дийцарехь, иштта ду: корпорацино ша йинчу харжашна тIейиллина ял ю схьаоьцург, аьлла, Iедалера ахча даьккхина, ткъа харжаш йина а ца хилла. Амма "Къилбаседа Кавказан курорташна" гIшлош еш къахьегначу "Хаза мохк" ("Красивая страна")... Читать дальше...

Соьлжа-ГIалахь схьаделла кечам бечу пхи седа болчу "The Local"  хьешан цIийнехь болх бан персонал ю вовшахтухуш, тIейогIучу хенахь оцу бизнесехь болх бан Iамор а болуш. "The Local" отел чохь хир ю 90 чоь, ресторанаш, конференц-холлаш. Иштта хир ю къевлина бассейн, спортан чоьнаш, СПА-центраш. Мисарара йогIу футболан тоба ю дуьххьара цу хIусаме юсу ерг. Матчашна кечамаш бийр бу футболисташа "Ахмат-Арена" стадионехь. Меттигерчу Iедалша бахарехь, "The Local" хьешан цIа инвестицин проект ю. И еш юкъадахана лору 2 миллиард сом. Читать дальше...

Iамерко дуьхьалъяьхна керла санкцеш бахьана долуш оьрсийн 50 хьоладайн бахам 12 миллиардна лахбелла. "Форбс" журнало бо и хаам, тIаьххьарчу дийнахь, бусий хIоттийна таблица шайн сайтехь зорбане а йоккхуш. Цхьа миллиард долларна зен хилла санкцийн тептаре ваьккхинчу бизнесхочунна Дерипаска Олегна. Оццул бохург санна иэшам хилла цуьнан "Норильскан никелехула" волчу партнерна Потанин Владимирна. Миллиард долларшна лахделла Вексельберг Викторан хьал. Даккхий финансийн зенаш лайна Керимов Сулеймана а... Читать дальше...

Нерван, паралитикан дIовш даьлла Британин Солсбери гIаларчу дарбан цIийнехь могушалла метта а ялийна, араяьлла Скрипаль Юлия. Британин хаамийн гIирсаша бо и хаам, шайн хьосташна тIе а тевжаш. Официалехь тIечIагIйина яц и информаци. Sky News телеканало дийцарехь, оршотдийнахь араяьккхина хила тарло Скрипаль. Би-би-си-на хетарехь, цуьнан кхерамзалла ларъеш кхечу лазартне йигинчух тера ду. Шинарийдийнахь Скрипаль Юлерчу хьолах лерина хаам бу бан безаш лоьраша. Байначу беттан 4-чохь дIавш даьлла... Читать дальше...

Бзаров Аслан Талламо бахарехь, Нохчийчуьрчу вахархочунна 30 эзар доллар луш хилла цо гIалгIайн Iеламча вехь ГIалгIайн салафийа-Iеламча Цечоев Iиса вен гIортарна бехкевина Соьлж-ГIалара Аптаев Рустам. РогIехь хаттар хIоьттина талламна хьалха: мила хила тарло Аптаев стаг вен араваьккхинарг? Тидаме ца эцча ца бовлу низамхой кхелехь ша Аптаевс шега зулам дайтинарг Пачхьалкхан Думера Нохчийчоьнан депутат Делимханов Адам ву алар. 37 шо долу Аптаев лурчаха Несарна гергарчу Iали-Юьртахь, маьждигна гергахь лецира меттигерчу бахархоша. Читать дальше...

Орцан министраллан белхахоша шинарийдийнахь юха а талламаш болийна "Саратовн авиалинийн" Ан-148 кема доьжначу меттигехь. ТАСС агенталло бо и хаам. Оршотдийнахь доьхначу кеманчохь хиллачу цхьаннан йоIа Синицына Юлияс "Медузе" дийцина, кема доьжна ши бутт баьллачул тIаьхьа шена цигахь беллачийн дегIан меженаш керийна хиларх, цига зезагаш дахка ша еача. Талламан комитете хаамбина Синицынас, амма хIетте а кема доьжна зона гуоне ца лаьцна хIинца а. Иштта оршотдийнахь Оьрсийчоьнан президенте Путин Владимире видеокхайкхам бина цо. Читать дальше...

ХIинжа-ГIаларачу аэропортехь эзарнашкахь нах дуьхьалбаьхкина UFC чемпионна.

Шен адвокатан Коэн Майклан офисах хьовсар ""ешапаш лехар" ду, шен харжаминй штабан Оьрсийчоьнца а бертадахар хилла дац  аьлла Iамеркан Цхьанатоьхначу Штатийн президенто Трамп Доналда. Леринчу прокуроран Мюллер Робертан команда критике йиллина Трампа, уьш "озабезамаш лело тоба ю" аьлла. Мюллер даржах вохор вуй ахь аьлла шега деллачу хаттарна жоп ца делла президенто, амма билгалдаьккхина, "эхь ду цара лелорийг, замано гойтур ду кхи дIа хиндерг" аьлла, хаамбо "Iамеркан аз" радионо. ФБР-н белхахоша... Читать дальше...

Могушаллин министралло хааме даьхна Оьрсийчуьрчу регионашлахь уггар дукха а, кIезиг а нах баларан мехкаш, яздо "Известия" хьостано. Уггар лахара терахьаш билгалдаьхна ГIалгIайчохь, Нохчийчохь, Ямало-Ненецкан кIоштахь, Дагестанехь, Ханты-Мансийскехь. Бахархошлахь баларш алсам хиларца къаьстина Псковн, Новгородскан, Тверан, Тулан, Ивановон кIошташ. Болчу хаамашца, йоллу Оьрсийчохь баларш лахделла 3,9 процентна. Стохка 1,8 миллион стаг кхелхина Оьрсийчохь. И терахь лахара ду, дахначу шерашца дуьстича.